Het hoge woord is eruit. Maandag 11 mei 2020 mogen de basisscholen weer open. Kleuteruniversiteit gaf de laatste weken veel tips aan ouders. In dit blog geeft ambassadeur Sigrid tips aan leerkrachten. Hoe start je je kleutergroep nu weer op? Hoe zorg je dat de kinderen zich snel weer veilig voelen in de groep? En hoe maak je duidelijk wat de nieuwe regels zijn? Lees onze adviezen in deze blog.
Wie had een jaar geleden kunnen denken dat wij kleuters les zouden geven via een videoverbinding en tips zouden geven via een school app? En wie had gedacht dat de school weken dicht zou zijn? Niemand, toch? Maar na weken van thuisonderwijs worden de regels iets versoepeld en mogen basisscholen onder bepaalde voorwaarden weer open. Hoe zorg je er nu voor dat de heropening soepel verloopt en wat doe je met de kinderen als je ze weer welkom mag heten? In dit blog geef ik je diverse tips.
Zorg voor rust
Natuurlijk is het verleidelijk om alles in je lokaal op te ruimen en anders neer te zetten, maar bedenk dat sommige kinderen al weken niet op school zijn geweest. Het is voor de kinderen fijn als ze in een vertrouwde omgeving terugkomen. Houd dus zoveel mogelijk de situatie aan van voor de sluiting. Wil je heel graag iets veranderen? Maak dan de kinderen onderdeel van de besluitvorming en doe het zoveel mogelijk samen.
Wees duidelijk
Probeer zo duidelijk mogelijk naar ouders toe te zijn. Wat wordt er nu van de ouders verwacht? Denk na over zaken als:
- Wat doe je met kinderen die te laat komen?
- Hoe kunnen ouders belangrijke informatie doorgeven als ze niet naar binnen mogen komen?
- Wat doe je met ouders die kinderen toch willen thuishouden?
- Wat doe je met kinderen die mogen komen wennen, of jarige kinderen?
Spreek alles zo duidelijk mogelijk uit en zorg dat afspraken zoveel mogelijk helder en hetzelfde zijn binnen de school. Normaal kun je wel eens denken: ‘okee, vooruit’, maar deze situatie vraagt om eenduidigheid.
Maak afspraken
Op dit moment zullen scholen afspraken maken over hoe het onderwijs nu georganiseerd gaat worden. Er zal vast goed over nagedacht worden hoe de ontvangst zal gaan en waarschijnlijk gaat dit heel anders dan voor de sluiting, om de veiligheid te waarborgen. Voor de kinderen uit je groep is het prettig als zij precies weten waar zij aan toe zijn, voordat ze naar school komen. Denk van tevoren na over deze vragen en maak de afspraken duidelijk:
- Tot waar mag een ouder meelopen?
- Wat wordt er nu verwacht van de kleuter?
- Wordt er nu een andere ingang gebruikt?
- Moeten jassen/tassen nu opgeborgen worden op een andere plek?
Tip! Maak vooraf een filmpje waarin jij of de klassenknuffel het binnenkomen voordoet en verstuur dit via de school app. Zo weten kinderen precies wat er gaat gebeuren.
Houd er rekening mee dat kinderen die normaal geen moeite hebben met afscheid nemen van ouders, dit nu wel kunnen hebben. Wat mag je dan doen om te troosten? Maak daar vooraf schoolafspraken over.
Gaf je de kinderen normaal gesproken een hand bij binnenkomst en doe je dat nu niet, geef dit dan vooraf aan. Zo kunnen kinderen niet het gevoel krijgen dat je ze geen hand zou willen geven. Je kunt vooraf een nieuwe begroeting bedenken en dit al aangeven, zoals bijvoorbeeld met de schoenen tegen elkaar tikken. Je zou dit ook met de kinderen kunnen bespreken. Het is dan wel lastig dat je niet alle kinderen bij elkaar hebt, maar kinderen komen vaak met creatieve ideeën waar je zelf niet aan gedacht zou hebben.
Houd de hygiëne in acht
Helaas zijn veel lokalen er niet op ingericht dat meerdere kinderen tegelijkertijd hun handen wassen. Toch is dat nu heel erg belangrijk. Bedenk vooraf hoe je dit gaat organiseren. Wellicht kun je langsgaan met het zeeppompje terwijl de kinderen rustig in de kring zitten en dan de kinderen per tweetal naar de kraan laten gaan. Maak een handige looproute eventueel duidelijk met pijlen op de grond. Het gebruik van pijlen hoeft wellicht niet nodig te zijn, maar als je merkt dat er onduidelijkheid bestaat, zou je het kunnen overwegen.
Geef ook duidelijk aan wanneer iedereen handen wast, bijvoorbeeld:
- Bij binnenkomst
- Na een toiletbezoek
- Na het buitenspelen
- Voor en na eet- en drinkmomenten
Hangt er normaliter een ouderwetse handdoek in de klas? Vervang die dan nu echt door papieren handdoekjes. Voel je je bij sommige dingen niet prettig, zoals klei in de klas i.v.m. de hygiëne? Bedenk dan een vervanging.
Wellicht is een watertafel steeds volledig opnieuw vullen niet ideaal, maar een afwasteiltje met water kan wel.
Pak de routines weer op
Pak, indien mogelijk, snel weer de routines op van voor de sluiting. Begon je altijd met kring of spelinloop? Doe dit nu dan ook. Zorg dat de kring zoveel mogelijk op dezelfde manier klaarstaat, ook al gebruik je nu minder stoelen. Kinderen zullen de herkenning fijn vinden vinden. Begin niet direct met nieuwe liedjes, maar houd het eerst even bij het oude en vertrouwde.
Herhaal de regels
Thuis onderwijs krijgen is heel anders dan in de klas. Sommige kinderen draaien meteen mee, maar anderen zullen weer even op regels en afspraken gewezen moeten worden. En misschien moeten er nieuwe regels bijkomen. Wellicht vind je steun in de sociale vaardigheidsmethode, maar het is ook prima om de klassenregels opnieuw aan te bieden en te herhalen. Vertel hierbij ‘zo doen wij het nu hier op school’. Bijvoorbeeld:
- Was je handen vaak met zeep
- Geef elkaar de ruimte
- Houd het leuk en gezellig of wij zijn aardig voor elkaar
- Je loopt alleen naar binnen (zonder papa en mama)
Auteur Caroline maakte een handige instructie voor het handen wassen voor kleuters, bovenbouw (in het Engels) en leerkrachten. Download hier de instructie.
Besteed aandacht aan groepsvorming
Voor ons leerkrachten is het afwachten in welke staat we de kinderen zullen ontvangen. Sommige kinderen vonden het misschien heerlijk om thuis te zijn, andere kinderen hadden misschien last van spanningen. Er zullen kinderen zijn die verdrietige dingen thuis gezien hebben, er zullen kinderen zijn waarvan familie ziek is of was. Natuurlijk doet dit wat met iedereen.
Verder is de samenstelling van de groep kinderen nu niet iedere dag hetzelfde. Daarom is het belangrijk om zoveel mogelijk groepsvormende activiteiten uit te voeren. Ben je het schooljaar begonnen met een startproject van Kleuteruniversiteit, bijvoorbeeld Kolletje gaat naar school, haal daar dan een aantal groepsvormende activiteiten uit. Het is belangrijk dat de kinderen elkaar weer beter leren kennen. Andere tips: Superfinn, Het Kleurenmonster en Vrolijk.
Thema?
De sluiting kwam behoorlijk onverwacht. Waarschijnlijk was je net volop bezig met een bepaald thema. Bedenk wat het beste bij jouw groep past. Is het een thema wat past in deze gekke tijd? Stel dat je net met ‘Het restaurant’ , ‘Het museum’ of iets anders bezig was, dan is het misschien niet zo passend. Maar was je middenin een thema waarvan je denkt dat daar nog belangstelling voor is, dan kun je overwegen om door te gaan waar je gebleven was.
Vaak weet je zelf wat het beste is voor de groep. Je kunt ook overwegen om themaloos te starten en samen met de kinderen een nieuw thema uit te zoeken.
Onthoud! Geen achterstand maar een nieuwe beginsituatie
Leerkrachten kregen er de laatste weken vaak de ‘bibbers’ van, verhalen over achterstanden die weggewerkt moeten worden zodra de scholen weer open zijn. In plaats van achterstanden kun je beter spreken van ‘nieuwe beginsituaties’. Leerkrachten zijn gewend om op verschillende niveaus les te geven. Breng dus, indien mogelijk, in kaart waar de kinderen nu zijn door spelend leren en ga daar gewoon verder. Leerkrachten kunnen dit en kinderen zijn flexibel. Belangrijker is: hoe zijn de kinderen sociaal-emotioneel er aan toe? Hun gemoedstoestand heeft absoluut prioriteit. Wat houden ze hier aan over? En hoe help je ze verder?
Blijf positief
Tot slot: denk in mogelijkheden en oplossingen en probeer niet in problemen en ‘ja, maars’ te blijven hangen. Zo snel mogelijk accepteren dat dit schooljaar niet zo loopt als andere jaren, is echt het beste. Het is niet alleen gek voor ons, de leerkrachten, het virus raakt ons allemaal. Probeer positief te blijven naar de kinderen en ouders. En, lieve collega, zorg ook goed voor jezelf! De kinderen (en de ouders) hebben jou hard nodig.
Een fijne doorstart gewenst voor iedereen. Maak er iets moois van!