Download, Inspiratieblogs
Inspiratieblog: Ontwerpend leren in de lente
De lente is heerlijk! Ook in de klas zijn de mogelijkheden eindeloos en dienen zich talloze leerrijke momenten gratis aan. De natuur ontpopt zich en de lente is dan ook een perfect seizoen om de nieuwsgierigheid van kleuters te prikkelen en hen uit te dagen om zelf oplossingen te bedenken. In deze blog duiken we in de wereld van ontwerpend leren, geïnspireerd door de methodiek van Design Thinking, en hoe we dit kunnen toepassen in de kleuterklas met behulp van prachtige prentenboeken over de lente. Ambassadeurs Janneke en Renate, beiden werkzaam in een kleutergroep, merken dat de kleuters genieten van deze lessen en nemen jullie graag mee in hun onderwijspraktijk.
Het belang van ontwerpend leren
Ontwerpend leren is meer dan alleen knutselen. Het is een proces waarbij kinderen leren om problemen te analyseren, creatieve oplossingen te bedenken, deze te testen en ze te verbeteren. Het stimuleert kritisch denken, probleemoplossend vermogen en samenwerking. Door kinderen de ruimte te geven om zelf te ontdekken en te creëren, vergroten we hun zelfvertrouwen en eigenaarschap. Al eerder is hier een blog over geschreven waarin de methodiek van Design thinking volledig wordt uitgelegd, benieuwd? Bekijk deze hier.
Hoe ga je aan de slag met een prentenboek?
Allereerst is het belangrijk dat je een geschikt prentenboek kiest. Hierbij houd je rekening met de belevingswereld van je klas, uiteraard is het noodzakelijk dat zich een probleem voordoet in het prentenboek. Vervolgens bespreek je de probleemstelling met de kinderen en verhelder je deze. Stel met elkaar eisen op waar het eindproduct aan moet voldoen. Op deze manier kunnen de kinderen gerichter aan de slag met ontwerpen. Zorg ervoor dat deze eisen de creativiteit niet wegnemen, maar juist vergroten. Denk bijvoorbeeld aan “Zorg dat het product ervoor zorgt dat…”, “Je mag gebruik maken van deze materialen”, “Het product bevat twee verbindingstechnieken”, etc. Hierna gaan de kinderen aan de slag, houd er rekening mee dat ze jou nodig hebben om bij eventuele obstakels verder geholpen te kunnen worden. Hieronder geven we je enkele tips.
Praktische tips voor de kleuterklas
Wil je graag aan de slag? Dan zijn hier enkele tips waar je rekening mee kunt houden. Introduceer een probleem dat relevant is voor het verhaal en de leefwereld van de kinderen. Op deze manier staan de kinderen ‘aan’. Hierop Volgend volgt er een brainstorm. Moedig kinderen hierbij aan om zo veel mogelijk ideeën te bedenken, zonder oordeel. Daarna is het van belang om ruimte te geven voor experimenteren, laat kinderen verschillende materialen en technieken uitproberen. Als leerkracht faciliteer jij het proces, hierbij stel je open vragen, geef je feedback en moedig je kinderen aan om hun ontwerpen te verbeteren. De laatste stap is samen evalueren, bespreek de resultaten en leer van het proces. Leg tijdens het evalueren rekening met het ontwerpproces, stel vragen als: “Wat ging goed?”, “Wat was moeilijk?”, “Wat zou je de volgende keer anders doen?”
Lente-inspiratie uit prentenboeken
Prentenboeken zijn een fantastische bron van inspiratie voor ontwerpend leren. Hier zijn enkele ideeën, gekoppeld aan populaire lenteboeken:
Rupsje Nooitgenoeg
In dit prentenboek verandert Rupsje Nooitgenoeg van rups naar vlinder.
Het probleem: Vraag de kinderen hoe ze een fijne en veilige plek kunnen maken voor Rupsje Nooitgenoeg wanneer hij transformeert tot vlinder?
Aan de slag: De kinderen gaan een plek ontwerpen waar Rupsje Nooitgenoeg rustig kan transformeren.
Evaluatie: Bespreek of Rupsje Nooitgenoeg in de plek past, of het stevig genoeg is en of het er veilig uitziet.
Boer Boris en de bietjes
In dit prentenboek willen de bieten niet groeien, wat Boer Boris ook probeert.
Het probleem: De bietjes van Boer Boris groeien niet.
Aan de slag: De kinderen bedenken een machine die ervoor zorgt dat de bietjes in de moestuin van Boer Boris wel gaan groeien.
Evaluatie: Bekijk en bespreek wat de kinderen hebben bedacht om de bietjes te laten groeien.
Kikker is Kikker
In dit prentenboek wil Kikker net als Eend kunnen vliegen.
Het probleem: Vraag de kinderen hoe Kikker zou kunnen vliegen.
Aan de slag: De kinderen ontwerpen een manier waardoor kikker kan vliegen.
Ontwerpeis: Bekijk en test samen met de kinderen de ontwerpen.
Dat is mijn bloem
In dit prentenboek wil eekhoorn de bloem beschermen tegen het weer en tegen andere dieren.
Het probleem: De bloem gaat bijna dood, omdat hij het water, zon en zuurstof nodig heeft.
Aan de slag: Ontwerp een manier om de bloem toch te beschermen zonder dat hij dood gaat.
Evaluatie: Bekijk de verschillende ontwerpen die de kinderen hebben gemaakt.
Wat het lieveheersbeestje hoorde
In dit prentenboek bedenken de dieren een plan om ervoor te zorgen dat de dieven de koe niet stelen.
Het probleem: De dieven willen de koe stelen.
Aan de slag: Bedenk een andere manier om ervoor te zorgen dat de dieven de koe niet kunnen stelen.
Evaluatie: Bespreek met de kinderen of de dieven de koe door hun ontwerp niet meer kunnen stelen.
Rikki en Mia de kip
In dit prentenboek helpt Rikki Mia de kip om haar eieren uit te broeden.
Het probleem: Mia broedt haar eieren uit, ze houdt dapper vol zelfs als het regent.
Aan de slag: Ontwerp een fijn plekje voor Mia om haar eieren uit te kunnen broeden.
Evaluatie: Bekijk met de kinderen de verschillende ontwerpen die zij hebben bedacht.
Wil je meteen aan de slag? Download dan hier handige ontwerpkaartjes bij bovenstaande prentenboeken die je meteen in kunt zetten in de klas!
Verwerking in de hoeken
Ben je enthousiast geworden na het ontwerpend leren met een prentenboek? En zou je graag nog een stapje verder willen gaan? Wellicht zijn jij en de kinderen zo enthousiast dat je graag een ontwerpend leren hoek zou willen maken. In deze hoek kunnen de kinderen aan de hand van een probleemstelling hun eigen ontwerp maken in de hoeken. Tevens kun je ervoor kiezen om de ontwerpen tentoon te stellen in de hoeken. Op deze manier kunnen de kinderen elkaars kunstwerken bewonderen. Ben je benieuwd hoe je dit aanpakt? In deze blog staat beschreven hoe je het beste aan de slag kunt met een ontwerphoek in de klas.
Afsluiting
Ontwerpend leren is een geweldige manier om de creativiteit en het probleemoplossend vermogen van kleuters te stimuleren. Door prentenboeken als inspiratiebron te gebruiken, kunnen we betekenisvolle en boeiende leerervaringen creëren. Hopelijk hebben we jullie kunnen inspireren met deze blog en ben je enthousiast geworden om met ontwerpend leren in de klas aan de slag te gaan. Vind je het leuk om de resultaten te delen kan dit op de Facebookpagina Vrienden van Kleuteruniversiteit of tag @kleuteruniversiteit op Instagram. Wil je meer ideeën of ben je benieuwd hoe het er bij ons in de klas aan toe gaat? Neem dan even een kijkje op @kleuterjuf_janneke en @jufrenate op Instagram.
