Inspiratieblog: Uitdaging in de hoeken + gratis download

Lyana van Es is leerkracht groep 1/2 op basisschool Roald Dahl in Sint-Michielsgestel en Renate van Ruijven is leerkracht in unit 1/2 op de Joannesschool. In deze blog geven zij tips om meer uitdaging te creëren in de hoeken  in jouw klas.

De huishoek is een van de hoeken die in elke kleuterklas terug te vinden is. In de huishoek worden herkenbare situaties nagespeeld en is er ruimte voor rollenspel. Het voornaamste doel van de huishoek is de werkelijkheid de klas in brengen, op deze manier kunnen kinderen spelenderwijs hun ervaringen verwerken. Het hele jaar door zijn er mogelijkheden om deze hoek te verrijken, zodat het aansluit bij het huidige thema in de klas. Neem als voorbeeld het thema Sinterklaas, waarbij de huishoek kan worden omgetoverd tot het huis van Sinterklaas, een pietenbakkerij of het pietenhuis. Maar hoe zorg je er nu voor dat deze hoeken meer uitdaging bieden?

Observeren

De eerste stap bij het creëren van uitdagende hoeken is het kennen van je groep. Observeren van het spel is hierbij een belangrijke eerste stap voordat je kunt beginnen met het aanbieden van meer uitdaging. Plan hiervoor vaste momenten in. Kijk hierbij naar de welbevinden en betrokkenheid tijdens het spel. Wil je hier meer over lezen? Lees dan deze blog op Junioruniversiteit. Is de betrokkenheid binnen het spel laag? Vraag je dan af waardoor dit komt en bedenk wat kun jij doen om deze betrokkenheid te vergroten. Wellicht is er een nieuwe impuls nodig en hebben de kinderen jou hiervoor nodig!

Zorg voor uitdagende materialen en activiteiten

In de huishoek is altijd een basisuitrusting aan materialen aanwezig. Denk hierbij aan een keukenblok met kookplaat en wasbak, een verzorgingstafel, eettafel met stoelen, verkleedkleren waarbij de rol duidelijk is (een jurk voor een moeder en een overhemd voor een vader) en één of meerdere poppen.

Voor sommige kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong zijn deze basismaterialen niet genoeg om tot een fijn spel te komen, omdat zij het nut er niet van inzien. Vaak kunnen deze kinderen zelf goed vertellen wat ze missen, dus speel hier als leerkracht meteen op in. Dit zijn de momenten om samen met de kinderen een oplossing te bedenken. Niets is mooier dan het uitdagende materiaal dat wordt gemist, met de kinderen zelf te maken. Probeer het ‘missende materiaal’ wel te laten ontdekken door de kinderen, alleen dit al is een leerzame activiteit op zich. Wanneer de kinderen invloed hebben op de materialen zal de intrinsieke motivatie omhoog schieten en dus ook de leeropbrengsten. Precies wat jij als leerkracht wilt bereiken!

Voorbeelden van uitdagende materialen/activiteiten:

• Het thema Sinterklaas komt steeds meer tot leven in de klas. Twee kinderen spelen in de huishoek en zijn vooral in de keuken bezig met zoeken in de kastjes. Je merkt dit op en besluit om aan te sluiten in de huishoek en te vragen waar de kinderen naar opzoek zijn. “We willen heel graag kruidnoten gaan bakken om in de schoenen van kinderen te stoppen op pakjesavond, maar we weten niet hoe we dit moeten maken.” Je vraagt de kinderen wat zij nodig hebben om dit te weten te komen, stuur aan op het maken van een recept. Wat hebben we nodig voor het maken van kruidnoten? Hebben we de juiste kookmaterialen in de klas? Hoe zorgen we ervoor dat alles goed afgemeten wordt, zodat het deeg perfect is?
• Zorg voor een verbinding met andere hoeken in de klas. In de constructiehoek wordt er bijvoorbeeld hard geklust met schroevendraaiers en hamers, omdat de poppenwagen kapot is van de huishoek. Eerder die week is een kind met zijn ouders naar de fietsenwinkel geweest voor het plakken van een lekke band. Je kunt hier makkelijk op inspelen door in de constructiehoek aan de slag te gaan met het plakken van banden. Je verrijkt dit spel nog meer door echte materialen toe te voegen aan de hoeken, bijvoorbeeld een fietspomp.
• In het dagelijkse leven komen kinderen vaak in aanraking met mobiele telefoons, maar vaak weten zij nog niet wat je hier allemaal mee kunt doen en hoe je hier verantwoord mee omgaat. Voeg daarom een lijst met telefoonnummer toe aan de huishoek waar de kinderen de belangrijkste telefoonnummers op kunnen vinden. Voor de jongste kleuters begin je met eenvoudige nummers. Voor de kinderen die meer uitdaging kunnen gebruiken, voeg je echte telefoonnummers toe aan de lijst, zodat ze deze over kunnen nemen op de telefoon.

Stappenplannen

Als leerkracht wil je graag dat de kinderen in de huishoek een zo realistisch mogelijk spel spelen. De huishoek is namelijk de perfecte plek om handelingen met kinderen te oefenen die ze thuis ook tegenkomen. Denk hierbij aan het aankleden van een pop, een tafel dekken, het maken van een recept of kleding wassen en vouwen.

Maak per stap die kan worden uitgevoerd door de kinderen een foto en geef met een cijfer de stap aan. Op deze manier gaan de kinderen zelf handelend aan de slag.

Ga het gesprek aan tijdens het spel

Kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong hebben vaak al een rijke woordenschat en een brede kennis over bepaalde onderwerpen. Een gemakkelijke stap die je kunt zetten als leerkracht, is het inspelen op deze kennis. Stel de kinderen vragen over het spel dat ze aan het spelen zijn en wees op deze manier een onderdeel van het spel. Pas hierbij wel op dat je het spel niet onderbreekt, door echte kennisvragen door te laten schemeren onderbreek je het spel. Dit kun je voorkomen door deze over te brengen via een toneelstuk.

Een kind is bijvoorbeeld aan het spelen in de keuken. Je ziet dat bij eten bereidt op de kookplaat. Ze roert in de pan en schud daarna kruiden over het eten. Een passende vraag die je kunt stellen tijdens dit spel is: “Wat voor kruiden doe je over het eten? Stel hierna niet de vraag: Welke kruiden ken je nog meer?” maar verpak dit in het spel: “Mmm ik maak ook wel eens kerriesoep, maar welke kruiden moest daar ook alweer in?” Op deze manier blijf je in de belevingswereld van de kinderen.

Het is interessant om in het spel probleemstellingen te introduceren, dit zorgt ervoor dat je het probleemoplossend denkvermogen van de kinderen stimuleert. Geef ze de ruimte om hun creativiteit te benutten, maar wees daarin een coach. Dit houdt in dat je samen met de kinderen het idee uitwerkt en realiseert, zodat het later ook echt kan worden gebruikt.

Voorbeelden hiervan zijn:

• tickets maken voor een voorstelling
• openingstijden toevoegen
• een prijslijst maken
• een naambord maken

Denksleutels

Denksleutels zijn een mooie manier om kinderen (et een ontwikkelingsvoorsprong uit te dagen. Op deze manier zorg je ook voor meer verdieping binnen het thema. Je geeft de kinderen een denkvraag of opdracht mee waarmee ze aan de slag gaan. Ze worden hierbij niet alleen uitgedaagd, maar ook gemotiveerd om creatiever en oplossingsgerichter te denken. Wil je meer weten over denksleutels of hoe je deze in kunt zetten binnen je groep, lees dan deze blog.

Denksleutels zijn niet alleen toepasbaar binnen opdrachten, maar kun je ook inzetten in je hoeken. Maar hoe doe je dit nu? Wij hebben speciaal voor deze Sint periode een aantal hoeken gekozen waarin je deze denksleutels toe kunt passen. Op deze manier krijg je hopelijk een dosis inspiratie, zodat je ook in de volgende thema’s lekker kunt gaan uitdagen binnen jouw hoeken! Klik hier voor de download!

Hopelijk ben jij na het lezen van deze blog geïnspireerd geraakt om meer uitdaging te creëren in de hoeken van jouw klas. Of misschien doe je dit al in jouw groep en heb je ideeën die je graag wil delen met andere leerkrachten. Dit kan je doen via de Facebookgroep ‘Vrienden van Kleuteruniversiteit’. Als je wil zien wat wij nog allemaal meer doen in onze klas, volg ons dan via Instagram @deklasvanjuflyana en @jufrenate