Inspiratieblog: Tips voor de dagindeling

Het maken van een dagplanning voor kleuters blijft soms toch lastig. In deze blog nemen Rosan van Gessel en Chantal Groeneveld, beide ambassadeurs van Kleuteruniversiteit, je mee in het maken van een dagplanning en geven ze een aantal handige tips en voorbeelden voor het wegzetten van kringmomenten gedurende de dag.

De ene dag stormt het in de klas en moeten alle kinderen echt twee keer naar buiten. De andere dag zitten alle kinderen zo in het spel dat het zonde is om op te ruimen. Geen dag bij de kleuters is hetzelfde en daarom is het belangrijk dat je flexibel met je dagplanning om gaat. Laten we dan ook maar meteen beginnen met onze belangrijkste tip: ‘zorg voor ruimte’! Er is (bijna) niets dynamischer dan een dag in de kleuterklas en dat maakt dat een dag bijna nooit zo loopt zoals jij van tevoren had bedacht. Durf dus ook van je planning af te wijken en keuzes te maken die op dat moment in het belang zijn voor jouw groep. Om toch een rode draad door de week heen te hebben, geven we je hieronder graag een aantal tips!

Wat vind je belangrijk?

Wanneer je begint met een dagplanning is het handig om te starten met een algemene opzet waarin je eerst de belangrijkste momenten, zoals het eten en drinken, buiten spelen, gymmen en spelen kunt wegzetten. Het klinkt logisch, maar met deze basis kun je uiteindelijk veel gemakkelijker je kringmomenten inplannen. Wanneer je aan de slag gaat met je dagplanning is het belangrijk om eerst te bepalen welke onderdelen jij en je collega’s belangrijk vinden in het kleuteronderwijs. Bij het maken van de planning vonden Rosan en haar collega’s spel en beweging het belangrijkst. Binnen de dagplanning is Rosan uitgegaan van de volgende twee punten:

• Minimaal 1 uur per dag beweging (gym en/of buiten spelen)
• Minimaal 2 uur per dag tijd voor spel en spelbegeleiding

Spel speelt een enorme rol binnen het onderwijs aan het jonge kind. Binnen het spel kunnen ontzettend veel doelen worden weggezet, waardoor je minder tijd hoeft door te brengen in grote en/of kleine kringen. Mede hierdoor is het vaak fijn om genoeg tijd in te plannen voor spel en spelbegeleiding. Wil je hier meer over lezen? Kijk dan vooral eens bij de blog ‘Beredeneerd aanbod’.

Door uit te gaan van de bovenstaande twee punten, is een deel van je dag al gevuld.

In de kring!

Als leerkracht ben je altijd aan de slag met het aanbieden van doelen. Zoals net is geschreven kun je in het spel veel doelen wegschrijven. Ook de kring is een mooi moment om aan de slag te gaan met doelen. Bij Rosan wordt de dag, na de inloop, altijd gestart met een gezamenlijke kring. Deze gezamenlijke kring is een van de weinige grote kringen die zij in de klas doet. Bij Chantal worden er gedurende de dag, afhankelijk van wat de groep die dag nodig heeft één, twee of soms geen grote kringen gegeven.

Een tijdje geleden hebben Rosan en haar collega’s de inhoud van de kleine kringen bekeken. Door de groter wordende groepen werden de kleine kringen vaak toch grote kringen en werden deze momenten ook als minder effectief ervaren. Daarnaast vonden ze het lastig om kleine kringmomenten in te plannen, omdat alle andere kinderen vaak ook begeleiding nodig hadden met de gekozen activiteiten tijdens het spelen. Met elkaar zijn we uiteindelijk tot het idee gekomen om kleine kringen in circuitvorm aan te bieden. We horen je denken: hoe moet ik dat voor me zien? Dat leggen we je natuurlijk graag uit!

De kleine kring in circuitvorm

Rosan heeft de kinderen in haar klas geclusterd in vier groepen. Elk van deze groepen is bezig met ongeveer hetzelfde doel. Binnen deze groepen kan het zo zijn dat er zowel groep 1 als groep 2 kinderen in zitten. Op haar weekplanning zijn er dagelijks tijdens de ochtenden vier momenten opgenomen waardoor ze uiteindelijk elke week alle kinderen in ieder geval één keer heeft gezien tijdens een kringmoment. Een groep gaat met Rosan aan de slag in de kring en de andere drie groepen werken zelfstandig aan een verwerkingsopdracht bij het gestelde doel. Hierbij kun je denken aan een cijfermemory voor cijferherkenning, een rijmspel of het oefenen van woordenschat door middel van het communicatiespel. Door aan het begin van het jaar duidelijke afspraken te maken over hoe er wordt gewerkt en wanneer je wel of niet iets aan de leerkracht kunt vragen zorg je ervoor dat de zelfstandigheid groeit en ze ook voor een korte tijd rustig aan de slag kunnen gaan.

Naast deze circuitvorm biedt Rosan ook kleine kringen aan tijdens de inloop en de spelmomenten. Hierbij zorgt ze er natuurlijk voor dat ze genoeg tijd overhoudt voor het begeleiden en observeren van spel!

Wordt het dan niet te druk?

Zorg ervoor dat je dagplanning niet te vol raakt. Wanneer je allerlei leuke lessen op één dag wil plannen, kan dat zorgen voor een onoverzichtelijke hoeveelheid lessen die je wilt geven en in je rooster probeert te stoppen. Probeer te kijken welke lessen en momenten je met elkaar kunt combineren. Zo kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om woordenschat tijdens het eten en drinken te doen of kies je voor een les uit een project van Kleuteruniversiteit die eigenlijk ook in de gymles of tijdens het buitenspelen verwerkt kan worden.

Wij hopen dat je nu wat meer ideeën en inspiratie hebt om de week- en dagplanning in te vullen en hier wat flexibeler mee om durft te gaan. Het belangrijkste, kijk naar wat jouw groep nodig heeft en speel hier op in! Heb je nog vragen of wil je zelf je ideeën rondom de week- en dagplanning met ons delen? Dat kan via de Facebookgroep ‘Vrienden van Kleuteruniversiteit’.