Juf Annelieke is leerkracht in groep 1/2/3 op Jenaplanschool De Open Hof en ambassadeur van Kleuteruniversiteit. In dit blog vertelt ze over hoe je komt tot een beredeneerd aanbod in combinatie met de projecten van Kleuteruniversiteit.
Begin dit jaar heb ik voor Kleuteruniversiteit een blog geschreven over hoe ik in mijn groep gekomen ben tot het realiseren van een beredeneerd aanbod in combinatie met Kijk en Kleuteruniversiteit. Naar aanleiding van deze blog heb ik veel vragen gekregen over het opzetten van het beredeneerd aanbod in een kleutergroep. Enthousiaste reacties van collega’s die het soms lastig vinden om het echt te gaan doen. Want, waar begin je? Heel begrijpelijk vind ik dat. Vandaar dat ik je met deze blog verder wil helpen om een een begin te maken met het creëren van een beredeneerd aanbod op jouw school.
Ik heb al veel kleuterleerkrachten kunnen helpen met mijn tips over het werken met een beredeneerd aanbod. Deze vragen kreeg ik op Kleuteruniversiteit inspiratiedagen, via de mail en op social media. Maar soms zijn deze tips nog niet voldoende. Het kan fijn zijn om met elkaar concreet aan de slag te gaan om zo’n beredeneerd aanbod goed en doordacht op te zetten voor de gehele kleuterbouw in een school. Begin dit schooljaar heb ik tijdens een studiemiddag een onderbouwteam geholpen met het op papier zetten van een beredeneerd aanbod. Deze praktijkervaring gebruik ik graag om uit te leggen hoe je tot zo’n beredeneerd aanbod komt.
De beginsituatie
De basisschool (waar ik de training heb verzorgd) heeft twee kleutergroepen en werkt sinds kort in volle tevredenheid met de projecten van Kleuteruniversiteit. Ze wilden graag een beredeneerd aanbod creëren voor de groepen met de SLO-doelen als uitgangspunt.
Tijdens de studiemiddag zijn we begonnen meteen stukje theorie en probeerden we samen antwoord te geven op de volgende vragen:
- Wat is een beredeneerd aanbod?
- Wat zijn de verwachtingen van de inspectie?
- Met welk observatie-/ registratiesysteem wordt er gewerkt?
- Wat zijn de voordelen van het werken met Kleuteruniversiteit?
We maakten daarna de koppeling naar de specifieke situatie van de school waarbij deze twee hoofdvragen centraal stonden:
Wat is de visie van de school? En hoe sluit het kleuteronderwijs hierbij aan?
Na dit korte theoretische begin zijn we gezamenlijk uiterst praktisch aan de slag gegaan. We zijn begonnen met afstemmen, het maken van een inventaris en verschillende afspraken. Daarbij stelde ik de volgende vragen:
- Welke activiteiten voeren jullie al standaard uit in de klas?
- Verschilt dit per groep?
- Waar vinden jullie dat de activiteiten bij horen?
We hebben die activiteiten ingedeeld in verschillende categorieën, namelijk:
- Kringactiviteiten
- Routines
- ontwikkelingsmateriaal
- Omgeving
- Nog speciaal aan te bieden
De antwoorden werden op Post-its geschreven. Al snel ontstond er een tafel vol gekleurde briefjes met diverse activiteiten. Er bleken veel overeenkomsten te zijn tussen de twee groepen en er was al een goede afstemming over bepaalde kringen en routines. Nu probeerden we overeenstemming te krijgen bij wat voor soort activiteiten horen bij welk kopje. Door hier goede afspraken over te maken is er straks een beredeneerd aanbod voor alle kleutergroepen. Dit leren van en met elkaar werd als heel leerzaam en interessant ervaren.
Deze inventarisatie zorgde ervoor dat we afspraken konden maken over wat voor soort activiteiten bij de verschillende categorieën hoorden en zo konden we de doelen gaan verdelen. Tijdens deze studiemiddag zijn we uitgegaan van de SLO-doelen. We hebben een deelonderwerp in verschillende groepen uitgewerkt. We hebben gekozen voor de leerlijn taalontwikkeling en het deelgebied lezen. De doelen waren uitgeschreven, in stroken geknipt en vervolgens gekoppeld aan categorieën en leeftijden/ groepen. Hierna wisselden de groepen van werkblad en bedachten ze bij ieder doel drie activiteiten waarin duidelijk aantoonbaar was dat er aan dat doel wordt gewerkt. Bijvoorbeeld bij het doel: Kan de dagen van de week benoemen; Het aanwijzen van de dagkaarten tijdens de ochtendkring.
Het gezamenlijke uitwerken van een leerlijn heeft het team vertrouwen gegeven om vervolgens zelfstandig aan de slag te gaan en zo de volgende leerlijnen ook uit te werken. Dat is één keer best wat werk maar dan staat het wel voor jaren op papier.
Er moest nog wel een oplossing worden bedacht voor de ‘nog speciaal aan te bieden doelen’. Hoe gaan we ervoor zorgen dat deze regelmatig terugkomen? Dit hebben we bepaald tijdens een ‘snelle keuzes spel’. De leerkrachten moesten aangeven hoe ze dachten over bepaalde keuzes, bijvoorbeeld het werken met thema’s of projecten. Ook hier hebben ze afspraken over gemaakt. Uiteindelijk resulteerde dit in het beschrijven van een jaarplanning waarin de doelen regelmatig terugkomen.
Ter afsluiting heb ik het team aan het denken gezet over het creëren van een themaplanning en hoe de ‘nog speciaal aan te bieden doelen’ hierin terug kunnen komen. Ook hier hebben we weer de koppeling gemaakt naar de visie van de school. Hoe sluit het nieuwe plan aan bij deze visie. Als laatste hebben we de middag afgesloten met het op papier zetten van de afspraken en de vervolg stappen. Ook heb ik het team voorzien van inspiratie over het werken met de projecten van Kleuteruniversiteit. De richting is bepaald en het team is direct enthousiast aan de slag gegaan.
Het team koppelde later nog terug: “We hebben de juiste tools gekregen om een goed beredeneerd aanbod te kunnen samenstellen met de thema’s van Kleuteruniversiteit. Door alles goed in kaart te brengen hebben we heel inzichtelijk in beeld waar er nog winst te behalen valt. We waren erg tevreden over de inhoud van de studiedag.”
Het opzetten van een beredeneerd aanbod in de kleuterbouw kan heel waardevol zijn. Je heb een duidelijk overzicht rond welke doelen je werkt, het geeft keuzevrijheid, geeft aanleiding tot gesprek tussen de verschillende leerkrachten, zet je aan het denken en geeft je nieuw ideeën. Als je een beredeneerd aanbod wilt opzetten bij jou op school en je wilt daar hulp bij hebben dan mag je altijd informeren maar de mogelijkheden, ik kom je graag helpen en zet jou en je team aan het denken. Het zal zeker een leerzame middag worden.
Neem contact op voor meer informatie over de training.