Voor sommige leerkrachten is het schooljaar al opgestart, voor anderen moet de voorbereiding nog beginnen. Die eerste dagen zijn altijd spannend en iedereen wil graag een goede start maken. Dat doet iedereen op zijn eigen manier. Het kan zeker helpen om eens te horen hoe anderen de beginperiode aanpakken. In deze blog nemen Rosan van Gessel en Chantal Groeneveld, beide ambassadeurs van Kleuteruniversiteit, je mee en geven ze tips die betrekking tot een goede start van het schooljaar.
De eerste schooldag
De eerste schooldag is voor de meeste kinderen weer een spannende dag. Voorafgaand aan deze eerste dag maakt Chantal altijd foto’s en een filmpje van het lokaal en stuurt deze via de communicatieapp die haar school gebruikt, naar de ouders en kinderen. Zo hebben ze vast een beeld van hoe de klas eruitziet en waar hun stoel staat. Rosan nodigt de ouders en kinderen op de eerste schooldag uit in de klas. Op deze manier kunnen zowel de kinderen als de ouders zien hoe het klaslokaal eruitziet en kan er rustig worden opgestart.
Op de eerste dag starten Chantal en Rosan altijd in de kring, ze stellen zichzelf voor en laten de kinderen vertellen wie ze zijn. Als het een groep is die elkaar al wat langer kent en niet helemaal nieuw gevormd is, gaat Chantal vaak aan de slag met de coöperatieve werkvorm ‘zoek iemand die’ in vakantiestijl. En .. Verrassing! Deze gratis download vind je onderaan deze blog. Deze werkvorm kan uiteraard ook in de dagen die volgen gebruikt worden. Na de ochtendkring is het vaak al tijd om in de klas op ontdekkingstocht te gaan. Wat is er in de klas te vinden en hoe werkt het allemaal? Voordat de kinderen gaan spelen leg je hen uit wat je waar kunt vinden en wat je van de kinderen verwacht. Zo legt Chantal altijd uit wat ze verwacht als ze in haar handen klapt en de aandacht vraagt. Rosan start altijd met een rondleiding langs alle hoeken in de verschillende klassen. Daarnaast vertelt zij in het algemeen wat er tijdens het spelen verwacht wordt. Hierbij gaat het vooral om de basisregels in de klas zoals “rustig lopen”.
Tips!
- Houd kringactiviteiten kort. Na zes weken vakantie zijn de kinderen niet meer gewend om in een kring naar je te luisteren. Liever twee korte effectieve kringen, dan één lange, minder effectieve kring.
- Heb voor jezelf duidelijk wat jij belangrijk vindt tijdens bijvoorbeeld het spelen en geef dit aan. Herhaal dit meerdere keren gedurende de eerste week.
- Zet per dag een hoek centraal. Op deze manier kun je specifieke regels in die hoek, zoals het atelier, per dag aanbieden en wordt het geen grote wirwar aan verschillende afspraken en regels voor de kinderen.
- Speel veel kennismakingsspelletjes, ook als de groep elkaar al goed kent. Na de vakantie is het altijd fijn om weer even aan elkaar te wennen.
Hoe laat je nieuwe leerlingen starten?
Aan het begin van het schooljaar zijn er vaak ook kinderen die nieuw zijn op school. Deze kinderen kunnen zo’n eerste schooldag extra spannend vinden. Het is voor jou en voor de nieuwe kinderen fijn, wanneer je voor de zomervakantie al hebt kennisgemaakt. Vaak gebeurt dit tijdens een wisselmiddag, maar je kunt natuurlijk ook zelf een moment plannen. Op deze manier weten de kinderen al een klein beetje waar ze na de zomervakantie terechtkomen. De stap voor de eerste schooldag kan hierdoor al minder groot zijn. Als extra geruststelling kun je ervoor kiezen om deze kinderen zo dicht mogelijk bij je neer te zetten in de kring. Chantal kiest er vaak voor om nieuwe kinderen een taak, zoals “helpende hand” te geven. Rosan koppelt de nieuwe kinderen vaak aan groep 2 kinderen die al langer in de klas zitten. Het gebruik van maatjes is overigens ook voor de rest van het schooljaar ontzettend handig. Zo is de rij vaak een stuk sneller gevormd, maar heb jij als leerkracht ook meer tijd en ruimte omdat de “maatjes” elkaar met veel zaken in de klas kunnen helpen.
De kinderen die direct na de zomervakantie starten, hebben vaak nog geen wenmomenten op school gehad. Je kunt ervoor kiezen om deze alsnog in de eerste schoolweek in te bouwen. Spreek bijvoorbeeld met ouders af dat deze kinderen in de eerste week alleen de ochtenden naar school gaan, om zo rustig op te bouwen. Dit verschilt natuurlijk per kind!
Welke routines bied je aan?
Een groot deel van een dag in een kleuterklas bestaat uit routines. Welke routines voor jou en jouw groep werken, is natuurlijk heel persoonlijk. Chantal en Rosan maken beiden veel gebruik van routines. Hieronder geven zij een aantal tips om vanaf de start van het schooljaar al mee aan de slag te gaan:
- De manier van binnenkomen kan verschillen, maar het is altijd fijn als je alle kinderen echt even ‘ziet’. Zo kiest Chantal ervoor om alle kinderen een boks te geven bij binnenkomst.
- De kinderen starten de dag met een inloop. In de klas zijn op de tafels materialen neergelegd, waar de kinderen mee spelen in circuitvorm. Een uitgelezen moment om dat wat je opviel bij binnenkomst, met het betreffende kind kort te bespreken. Ook is de inloop uitermate geschikt om de kinderen te laten landen in de klas.
- Wanneer je in de klas aandacht wilt hebben, bijvoorbeeld tijdens het spelen, zijn er verschillende manieren om dit te doen. Chantal gebruikt hiervoor een versje: “Iedereen die mij hoort, doet zijn handen omhoog, iedereen die mij hoort, doet zijn handen in zijn zij’. Zo noemt ze een aantal handelingen en eindigt met “iedereen die mij hoort, kijkt naar mij en heeft zijn mond op slot”.
- Ook bij het opruimen zijn routines erg handig. Chantal gebruikt een liedje en zingt “‘Tien, tien, tien, laat al je vingers zien, niet meer spelen, niet meer praten, houd de juf goed in de gaten, tien, tien, tien, laat al je vingers zien.”. De kinderen hebben hun vingers in de lucht en zijn stil. Tijdens het opruimen gebruikt zij een liedje waarbij van 5 naar 0 wordt geteld. In 5 minuten is de klas opgeruimd en zit iedereen in de kring.
Contact met ouders
Belangrijk bij de start en het verloop van ieder schooljaar is het contact met ouders. Samen met de ouders zorg jij er namelijk voor dat het goed gaat met het kind in jouw klas. Door korte, heldere lijnen met ouders te hebben, ontwikkelen kinderen zich beter.
Een aantal tips voor soepel contact met ouders:
- Zorg er voor dat ouders gemakkelijk contact met je kunnen maken. Door de kinderen buiten te ontvangen geef je ouders ook de gelegenheid om een korte mededeling of vraag te stellen. Ook na schooltijd kun je even buiten blijven staan, zodat ouders die er behoefte aan hebben, naar je toe kunnen lopen. Hebben ouders een uitgebreidere vraag? Zorg dan dat je meteen een ander moment afspreekt, zodat je wat langer de tijd voor ze hebt.
- Bij de start van een schooljaar is het fijn om ouders even persoonlijk te spreken over hun kind. Hoe gaat het met het kind, hoe is de vakantie geweest, zijn er verdere bijzonderheden? Een mooi moment hiervoor zijn startgesprekken. Zowel Chantal als Rosan voeren deze in de derde schoolweek van het schooljaar en alle ouders worden hiervoor uitgenodigd. Voorafgaand aan dit gesprek worden ouders gevraagd om een ‘zo zie ik mijn kind’ formulier met hun kind in te vullen.
- Betrek ouders bij het onderwijs van hun kind. Laat hen weten over welk thema je werkt. Stel vragen voor thuis, waar je een dag later in de klas mee aan de slag gaat. Vraag ouders een foto te maken van iets belangrijks bij hen thuis, zodat dit op school kan worden laten zien door de kinderen. Of ga aan de slag met een ‘dit ben ik’ tas, zodat ouders betrokken zijn bij het vullen.
- Organiseer een maandelijkse spelletjesochtend, waarbij ouders in de klas komen en met de kinderen gezelschapsspelletjes kunnen komen spelen. Een prachtig leer- en genietmoment voor ouders en kinderen! Hetzelfde kan natuurlijk met het organiseren van een voorleesochtend.
Kortom: de eerste schoolweken zijn ontzettend belangrijk en bepalen voor een deel al hoe de rest van het schooljaar zal gaan verlopen. Hopelijk kun je aan de slag met bovenstaande tips en wordt ook dit jaar weer een enorm succesvol schooljaar! Heb jij nog tips? Laat het ons dan vooral weten door een berichtje achter te laten op de facebookpagina “Vrienden van Kleuteruniverstiteit”.