Startgesprekken: een goed begin is het halve werk

Meriël Bouwman is leerkracht in de onderbouw op basisschool Sint Jan in Breezand en ambassadeur van Kleuteruniversiteit. In deze blog vertelt zij over het voeren van startgesprekken. 


Een nieuw schooljaar: kennismaken met een nieuwe klas, vol met nieuwe kinderen. Bij deze kinderen horen natuurlijk ook ouders. Onze school is een aantal jaar geleden begonnen met het verbeteren van de ouderbetrokkenheid. Bij ouderbetrokkenheid 3.0 staat de driehoek ouder, kind, school, centraal. Voorheen hadden wij twee gespreksmomenten per schooljaar: in november en in maart. Nu werken wij met startgesprekken aan het begin van het schooljaar en hebben we nog voortgangsgesprekken in maart. Tussendoor zijn meer gesprekken altijd mogelijk. De startgesprekken zijn bedoeld om kennis te maken met elkaar. De leerkracht met de ouders en het kind, maar ook omgekeerd. Tijdens het startgesprek zijn ouders aan het woord. Zij vertellen over hun kind. Wie is hun kind? Waar is het goed in? Wat vindt het nog lastig? Vanaf groep 3 komen de kinderen mee om samen dit gesprek te voeren. Bij de kleutergroepen mogen de kinderen meekomen, maar dit hoeft nog niet.

Informatie en ontmoeten
Naast de startgesprekken houden wij ook ieder jaar een nieuwjaarsreceptie met informatierondes. De bedoeling hiervan is om elkaar te ontmoeten en de leerkracht kan informatie geven over het specifieke leerjaar. Tijdens deze avond kunnen de ouders ook andere ouders ontmoeten.

In de praktijk
De startgesprekken vinden bij ons op school in de eerste twee weken van het nieuwe schooljaar plaats. Wij hebben er twee studiedagen voor ingepland. De kinderen zijn vrij, zodat zij met hun ouders onder schooltijd naar het startgesprek kunnen komen. Het is een pittige start van het schooljaar met meteen alle gesprekken die worden gevoerd, maar een voordeel is dat je na die eerste twee weken iedereen hebt gezien en gesproken. In het startgesprek wordt de basis gelegd voor de samenwerking met de ouders tijdens dit schooljaar. Naast dat ouders vertellen over hun kind, maken we ook afspraken. Wat vinden zij fijn? Willen ouders met regelmaat een gesprek of is geen bericht goed bericht? Als er iets is gebeurd, vinden ouders het dan fijn om elkaar even te bellen of is een kort bericht voldoende?

Verschil startgesprek en voortgangsgesprek
Het verschil met een voortgangsgesprek tijdens het schooljaar is dat je als leerkracht nog maar net met de kinderen bent begonnen. Jij kunt natuurlijk een eerste indruk geven van de start van het kind in de groep, maar kunt verder nog weinig vertellen over de ontwikkeling van het kind. Daarom zijn tijdens het startgesprek vooral de ouders aan het woord. Wij trekken voor de gesprekken vijftien minuten uit, zodat er genoeg tijd is om met elkaar in gesprek te gaan.

Houvast tijdens het gesprek
Wij gebruiken voor de startgesprekken een formulier dat de kinderen samen met hun ouders kunnen invullen. Op dit formulier staan onderwerpen die we tijdens het gesprek kunnen bespreken, zoals: dit wil ik leren, hier ben ik trots op, dit zijn mijn hobby’s, dit zijn mijn positieve eigenschappen, etc. Wij sturen dit formulier vooraf naar de ouders, zodat zij dit samen met hun kind kunnen invullen. Hierdoor zetten we de ouders ook alvast aan het denken: wat willen zij aan de leerkracht vertellen? Ook geven we de ouders een formulier dat zij zelf over hun kind kunnen invullen.

Download hieronder gratis de formulieren die je kunt gebruiken tijdens de startgesprekken:

 

Mijn ervaring met het voeren van startgesprekken
Ik heb nu een aantal keer startgesprekken gevoerd aan het begin van het schooljaar. In het begin was dit erg wennen, voor mij, maar ook zeker voor de ouders. Ouders waren gewend om op een 10-minutengesprek te komen, waarin de leerkracht het woord voerde. Nu werd er van hen gevraagd om te vertellen over hun kind. Dit ging de ene ouder beter af dan de andere. Het formulier wat de ouders vooraf krijgen geeft veel ouders houvast, maar dit geeft ook mij als leerkracht houvast om een gesprek op gang te helpen. Als ouders het lastig vinden om iets over hun kind te vertellen, gaan we de vragen ‘gewoon’ af.

Ondanks dat het wennen is, vind ik de gesprekken wel heel fijn. Het is zeker bij nieuwe leerlingen/nieuwe gezinnen fijn om elkaar gelijk gesproken te hebben, te weten welke gezichten bij het kind horen en te horen hoe ouders over hun kind praten. Het leuke is dat ik vaak al veel herken in het verhaal van de ouders, ondanks dat de eerste startgesprekken al na vier schooldagen plaatsvinden. Voor ouders is het fijn om de leerkracht even persoonlijk te spreken. Vragen waar ze niet snel een bericht voor sturen, worden toch even gesteld. En ouders zien de leerkracht waar ze hun kind voor een groot deel van de week aan toevertrouwen.

Al met al ben ik fan van het voeren van startgesprekken. Volgende week start ik weer met de startgesprekken. Op naar een mooi schooljaar!

Download formulier startgesprekken kind

Download formulier startgesprekken ouder

Mochten jullie nog vragen hebben of wil je jouw ervaringen met het voeren van startgesprekken delen? Ga dan naar onze Facebookgroep Vrienden van Kleuteruniversiteit. Je kunt mij ook volgen op Instagram via @jufmeriel.