Tips voor thuis: ‘Kijk, ik doe het zelf!’

Hoera, het is vakantie! Tijd voor kinderen om even tot rust te komen. Zelfredzaamheid is een thema waar prima aan de hand van leuke activiteiten aan gewerkt kan worden, ook thuis! Maar hoe kun je thuis jouw kind laten zeggen: ‘Kijk, ik kan het zelf!’? Marleen en Anouk zijn beiden leerkracht van groep 1/2 en ambassadeurs van Kleuteruniversiteit. In deze blog geven zij tips om de zelfredzaamheid van jouw kind te vergroten.

Tips om te werken aan de zelfredzaamheid van jouw kind:

Neem de tijd
Om tot zelfredzaamheid te komen, heeft het kind de tijd nodig om een vaardigheid eigen te maken. Daarom is het belangrijk om niet uit haast de taak over te nemen van het kind. Nu het vakantie is, heb je misschien wat minder haast. Dus neem maar even rustig de tijd om zelf de jas dicht te laten doen.

Bied hulp
De vraag: ‘Zal ik je even helpen?’, is een vraag die je snel geneigd bent om te stellen. Deze vraag is echter niet nodig. Als een kind hulp nodig heeft, dan zal hij of zij daar zelf om vragen. Het is soms lastig, maar probeer bij een nieuwe uitdaging even afstand te nemen en niet direct jouw hulp aan te bieden. Je zult verstelt staan wat jouw kind zelf al kan!

Wees bewust
Wees je bewust van wat jouw kind eigenlijk al zelf kan. Zijn er taken die jij voor hem doet, maar die hij eigenlijk zelf ook wel zou kunnen? Soms ontstaan er bepaalde routines. Het is goed om zo nu en dan even stil te staan bij die routines en te kijken of je er nog tevreden mee bent.

Laat er maar eens iets misgaan
Stel jouw kind wil dolgraag helpen met koken. Hij doet erg zijn best, giet de helft van de melk naast de kom en kijkt jouw trots aan: ‘Kijk, ik kan goed helpen toch!?’. Tja, de helft ligt ernaast, maar hij is trots. Laat het maar een keer misgaan. Ruim het samen op en ga vervolgens weer verder, mogelijk met wat hulp. Fouten maken hoort erbij!

Vier de overwinningen
Heeft jouw kind iets bereikt, vier het! Vertel dat je trots bent, laat je kind kiezen wat jullie gaan eten vanavond, etc. Het hoeft niet iets groots te zijn. Maar door overwinningen op het gebied van zelfredzaamheid te vieren, kun je jouw kind motiveren om meer te leren en een trots gevoel geven.

Tijdens om te oefenen met zelfredzaamheid:

Veterstrikken
Hoe gaaf is het om na de vakantie in de klas trots te laten zien dat je veters kunt strikken. Op YouTube staan veel voorbeeldfilmpjes om het veterstrikken te oefenen. Pak een (sport)schoen van een van de ouders en ga er samen stap voor stap doorheen. Gelukt? Dat gaan jullie vieren!

Helpen aan tafel
Boterhammen smeren, de tafel dekken, afruimen; allemaal taken waarmee je kunt werken aan de zelfredzaamheid. Oefen samen met het Moederdag-ontbijt of maak in de vakantie een lekkere lunch.

Puzzelen
Veel kinderen vinden het heerlijk om te puzzelen. Op school zijn veel puzzels aanwezig, maar voor de echt grote puzzels van 200, 500 of misschien wel 1000 stukjes is vaak geen plek. Kies samen met jouw kind een mooie puzzel op zijn niveau. Helemaal zelfstandig is nog wat pittig, maar met wat hulp komt hij al een heel eind.

Smartgames
Er is een heel aantal smartgames die zelfstandig gespeeld kunnen worden. Na een uitleg kan een kind hier helemaal zelf mee aan de slag. Vele smartgames dagen uit om zelfstandig na te denken, te plannen, vooruit te denken en in te spelen op de problemen die ze tegenkomen tijdens het spelen. Allemaal elementen die ontzettend goed zijn om tegen te komen en hiermee om te leren gaan. Vaak zijn ze zelfcorrigerend en als het lukt kunnen ze makkelijk een niveau hoger spelen. Ook miniloco is erg leuk om zelfstandig te doen: ook hier kan het kind zelf zien of hij het goed heeft gedaan en wat ze eventueel aan moeten passen.

Durven vragen
Oefen eens met vragen stellen aan anderen. Wil jouw kind bij iemand spelen? Laat hem dit zelf vragen aan het vriendje. Heeft hij een vraag in de dierentuin, stap samen eens op een verzorger af en laat jouw kind de vraag stellen aan de verzorger. Op deze manier leert jouw kind dat het goed is om vragen te stellen als je ergens nieuwsgierig naar bent, en dat hij dat zelf ook kan.

Keuzes maken
Geef jouw kind eens de keuze wat hij wil doen. Geef bijvoorbeeld de keuze: eerst aankleden of eerst ontbijten? Laat jouw kind de keuze verwoorden, waarom kies je daarvoor? En bespreek achteraf of jouw kind blij is met de gemaakte keuze. Zo oefen je om keuzes te maken en te ervaren of een keuze zo uitpakt als gehoopt.

Een planning maken
Maak een planning voor Moederdag. Bedenk samen wat je die dag gaat doen. Een lekker ontbijt? Wat heb je dan allemaal nodig? Maak samen een lijstje en doe de boodschappen. Een mooie wandeling? Bedenk dan samen met jouw kind waar jullie naartoe gaan lopen.

Zelf iets kopen
Ga naar een markt of winkel en geef jouw kind geld. Laat jouw kind bekijken wat hij allemaal kan kopen van het geld. Keuzes maken, om prijzen vragen, rekenen, allerlei taken komen aan bod. Er zijn veel mogelijke leermomenten om zelf uit te voeren.

Aankleden
Kijk samen met je kind naar het weerbericht. Wat voor een kleren zijn fijn bij dit weer? Bespreek het samen en laat je kind zelf keuzes maken en zichzelf aankleden. Soms is er even strijd, dan willen hij sandalen aan terwijl het regent. Sommige kinderen hebben het nodig om te ervaren dat dit niet handig is. Laat ze maar eens natte voeten krijgen, de volgende keer hebben ze hun laarzen aan.

Marleen: “Als moeder van 3 jonge jongens weet ik hoe je onbewust veel dingen voor je kinderen doet die ze eigenlijk prima zelf zouden kunnen. Ik ben door mijn werk als leerkracht hier heel bewust van, maar toch betrap ik mij erop dat ik regelmatig werk uit handen neem van mijn jongens. Dan komen ze uit school en sta ik even later met mijn handen vol tassen. Of dan ben ik druk bezig met het afruimen van hun borden. Door hierop te letten en niet alles automatisch uit handen te nemen zal je zien dat ze veel zelfstandiger worden. Ze kunnen het goed zelf en het is zo fijn als je kind niet altijd de hulp van een ander nodig heeft.”

Wij hopen je via deze blog enthousiast te hebben gemaakt om aan de slag te gaan met zelfredzaamheid. Kinderen kunnen zo trots zijn als zij iets zelf kunnen, hopelijk zegt jouw kind na onze tips ook eens: ‘Kijk, ik doe het zelf!’. Ga je met de ideeën aan de slag? We zouden het super vinden als je een foto of filmpje met ons deelt! Je kunt ons vinden op Facebook en Instagram. Op Facebook vind je ons de Facebookgroep Vrienden van Kleuteruniversiteit. Op Instagram zijn wij te vinden als @juf.mar.leen en @jufnoek. Wil je meer blogs lezen met tips voor thuis? Bekijk dan onze tips voor thuis-pagina.