Spelen en leren met de nieuwe kleimatten

Een stevige kleimat met een antislip onderkant, die tegelijkertijd het spel stimuleert en de fantasie prikkelt? Dat zijn de kleimatten van Kleuteruniversiteit! Nadat er in 2019 een eerste set is verschenen, zijn er nu 12 nieuwe matten. De focus van deze gloednieuwe set ligt vooral op het bevorderen van samenspel. Kleuteruniversiteit-ambassadeurs Meriël (leerkracht op basisschool Sint Jan in Breezand), Monique (leerkracht op basisschool de Achtbaan in Tiel) en Rosan (leerkracht op basisschool de Schakel in Leersum) delen hun ervaringen over de kleimatten.

Meriël: ”In mijn groep werken de kinderen graag met klei. De kleimatten van Kleuteruniversiteit zijn een megagoede toevoeging! Toen ik de nieuwe set aan de kinderen liet zien, kregen de kinderen direct ideeën. Veel kinderen stonden te popelen om ermee aan de slag te gaan. De matten hebben een mooi groot formaat, zodat kinderen ook makkelijk samen met één mat kunnen te werken. Door samen te werken, overleggen de kinderen en zijn ze tijdens het kleien bezig met taal.

Ook stimuleren de matten de verbeeldingskracht. Toen de kinderen de mat van het spelbord voor zich hadden liggen, vroegen ze aan mij wat ze daarmee moesten doen. Ik antwoordde dat ze misschien zelf iets konden bedenken. Ze gingen meteen druk aan de slag: er werden pionnen gekleid en bruggen gebouwd voor de vakken die niet helemaal op elkaar aansloten. Daarna werd er in de kast een dobbelsteen gezocht en toen kon het spel beginnen. De kinderen liepen met de pionnen over het spelbord. Toen ze op een vakje met een bolletje kwamen, vroegen ze zich hardop af wat ze daar moesten doen. Er werd door de een al snel een idee geopperd om een bolletje te kleien dat ze mochten bewaren. “Ja! En dan doen we wie er aan het einde de meeste bolletjes heeft,” antwoordde de ander. Een nieuwe spelregel was geboren.

Ook toen er een pion op het vakje met +2 kwam, werd er druk overlegd. Wat zou dat betekenen? Een van de kinderen wist te vertellen dat het teken + betekent dat het erbij komt. Samen werd besloten dat de pion 2 stapjes naar voren mocht. En bij de – moest de pion naar achteren. Deze mat lokt zoveel creativiteit en oplossend vermogen uit bij kinderen! En het mooie is: de spelregels staan niet vast. Dus als er twee andere kinderen deze mat pakken, kunnen zij weer wat anders bedenken.

Ik zou de matten echt niet meer willen missen in mijn klas. Waar de kinderen voorheen bij het kleien steeds hetzelfde deden en vooral bezig waren met de uitsteekvormpjes, zijn ze nu steeds wisselend bezig. Ook sluit ik geregeld aan bij het kleien en kan ik op spelende wijze zien en horen hoe de kinderen werken aan bepaalde doelen.”

Monique: “Toen ik de nieuwe set kleimatten zag, was ik direct enthousiast. Wat een mooie uitbreiding op de eerste set! Nieuwe materialen leg ik vaak eerst in de klas, zonder daarbij iets uit te leggen. Ik ben altijd benieuwd waar de kinderen zelf mee komen. Omdat de andere stapel kleimatten ook in de kast lag, werden de matten al snel vergeleken.

“Kijk, op deze mat kun je de kleren én de haren kleien!” “We kunnen nu een snoepwinkel, taartenwinkel én een bloemenwinkel maken!” Superleuk om te zien dat er nu ‘winkeltje’ gespeeld kan worden in de klas zonder dat daar een fysieke winkel voor nodig is.

Ook de mat met de vlinder werd direct gepakt en als favoriet bestempeld. Doordat er een stippellijn in het midden loopt heeft de mat weinig instructie nodig en gaan de kinderen als vanzelf aan de slag met spiegelen en symmetrische figuren.

Een mooie aanvulling op de eerste set matten vind ik ook de lucht-, en ruimtemat. In de eerste set zat al een onderwaterwereld die favoriet was, dus deze matten, met dezelfde opzet, waren opnieuw direct populair.

Rosan: “De kinderen in mijn groep waren bij de eerste set al enorm enthousiast. De kleimatten zijn veel gebruikt en ik twijfelde dus geen moment om ook met de tweede set aan de slag te gaan. Ik liet de kinderen zelf kiezen met welke kleimat zij wilden werken. Alle kleimatten werden aandachtig bekeken, maar uiteindelijk werd er door twee meiden gekozen voor de taart. “Juf, we moeten een dobbelsteen hebben om de taart te kunnen versieren!” Dat klopte, want aan de zijkant van deze kleimat staat een rij met dobbelstenen en een bijbehorende taartversiering. Nog voordat ik antwoord kon geven kreeg ik te horen: “Laat maar juf, we kleien wel een dobbelsteen!” En zo gingen ze enorm enthousiast aan de slag. Eerst met het maken van een dobbelsteen, waarbij een echte dobbelsteen goed bekeken werd en daarna werd er gegooid, geteld, goed gekeken naar de versiering en natuurlijk versierd. In totaal zijn de meiden bijna een uur druk bezig geweest met het versieren van de taart. En het mooiste is dat daarbij niet alleen de fijne motoriek aangesproken werd, maar ook onder andere getalherkenning en de dobbelsteenstructuur.

Een andere kleimat die in mijn groep meteen als favoriet werd gezien was de mat met bandensporen. Er was eerst een gesprek waarbij de fantasie werd aangesproken. Eén van de oudste kleuters stelde namelijk de vraag: “Waarvan zouden deze sporen kunnen zijn?” Een prachtige vraag met een nog prachtiger gesprek als gevolg. “Misschien van een auto of van een vrachtwagen!” zei het ene kind. “Ja, of van een vliegtuig,” zei het andere kind. Waarop een ander kind reageerde met: “Dat kan toch helemaal niet?” En de ander antwoordde: “Jawel, want een vliegtuig heeft ook wielen.” Een prachtig gesprek waarbij fantasie centraal staat, maar ook de woordenschat een belangrijke rol speelt. Daarnaast moest er ook kritisch gekeken worden welke sporen dan uiteindelijk bij welk voertuig zouden moeten horen. Er staan namelijk zowel brede als smalle bandensporen op de kleimat. Uiteindelijk werd de mat opgevuld met auto’s, vrachtwagens en natuurlijk een vliegtuig!”

In de nieuwe set zitten de volgende matten:

• Taart versieren (tellen/dobbelsteenstructuur)
• Ruimte (fantasie/ woordenschat)
• Schatkaart (aflezen van een raster)
• Vlinder (spiegelen)
• Aankleden van poppetjes (fantasie/ woordenschat)
• Voetstappen/ sporen (fantasie)
• Bloemenvazen (fantasie/geld)
• Plattegrond (meten/meetkunde)
• Bandensporen (fantasie)
• Bordspel (tellen/creativiteit/regels bedenken)
• Lucht (fantasie/woordenschat)
• Schrijfpatronen (fijne motoriek)

Wij hopen dat we je met deze blog hebben kunnen inspireren. Ben je benieuwd geworden naar de kleimatten? Deze zijn te vinden bij Heutink.

Wil je jouw ervaringen van het werken met de kleimatten met ons delen? Ga dan naar onze Facebook-groep Vrienden van Kleuteruniversiteit.