Caroline Scheppink is leerkracht op de Julianaschool en ambassadeur bij Kleuteruniversiteit. In dit blog vertelt ze over hoe ze de bestaande en impopulaire boekenhoek een nieuwe impuls heeft gegeven, wat heeft geresulteerd in een enorme boost bij het spel van de kinderen.
Een bouwhoek, een huishoek, een ontdekhoek, een rekenhoek, een … Ik kan nog wel even doorgaan, er zijn veel hoeken op te noemen. O, een leeshoek! Die heb je waarschijnlijk ook wel in je klas. Of misschien wel niet meer … Dat was bij mij voor lange tijd het geval. Tot ik de workshop bij juf Bianca volgde op een van de Kleuteruniversiteit inspiratiedagen. In dit blog vertel ik graag meer over het anders inzetten van boeken in een hoek, in combinatie met spel.
De leeshoek
De leeshoek is voor mij als leerkracht altijd al een wat onaantrekkelijke hoek geweest. Eerlijk is eerlijk, wanneer een leerkracht ergens niet enthousiast over is, zullen kinderen dat nooit worden. Dat was het eerste probleem in mijn klas wat betreft de leeshoek. Mijn kleuters gingen er, als ik voor een aantal weken een leeshoek inrichtte, gewoonweg niet in. Daarnaast bleef ik het lastig vinden om die leeshoek aantrekkelijk te maken. Natuurlijk zien een paar kussens, een fijne zitzak of een vrolijk geverfd bankje er al aantrekkelijk uit, maar het gaat natuurlijk om de activiteit in deze hoek. In mijn leeshoek konden de kinderen een van de boeken pakken en … tja, lezen. Het vooruitzicht om tijdens spelwerktijd alleen maar boeken te lezen, was voor mijn groep niet interessant. De lol was er in mijn groep gauw vanaf.
Spel maakt een hoek aantrekkelijk
Tijdens een Kleuteruniversiteit inspiratiedag bezocht ik de workshop ‘Werken in uitdagende hoeken’ van juf Bianca. Zij sprak onder andere over de leeshoek en bracht precies mijn probleem onder woorden. Een hoek wordt pas leuk wanneer kinderen erin kunnen spelen, wanneer ze er actief iets kunnen doen! Vanuit die gedachte ging ik aan de slag.
Boekenwurmen
De voorsprong die ik had op deze nieuwe hoek in de klas, was dat we als klas al een aantal weken bezig waren met de Boekenbingo 2019 van juf Sanne en Merel van Leesvink. Bij ieder boek dat ik wilde voorlezen werd het voor de kinderen een gewoonte om naar de poster te rennen en te kijken of het boek bij de Boekenbingo hoorde. Wanneer ik weer een boek uit mijn tas toverde onder het mom van ‘Er stonden weer wat boeken voor ons klaar bij de bibliotheek!’, werd er bij de kinderen ook veel interesse gewekt over de bibliotheek op zich. In een mum van tijd waren vrijwel alle kinderen enthousiaster dan ooit over boeken. En zo ontstond het plan om een eigen bibliotheek te maken in de klas waar je vanuit de huishoek naartoe mocht om boeken te lenen of te kopen. Een flink aantal kinderen bleek nog nooit in een bibliotheek te zijn geweest, waardoor het begrip ‘lenen’ nog totaal onbekend was. Een uitgelezen kans die ik met beide handen heb aangepakt.
Aan de slag!
Hoe maak je nu een bibliotheekhoek? Mijn advies: Denk niet te moeilijk! Ik had thuis nog een oud Ikea-meubel dat ik naar school heb gebracht. Ik zocht een aantal boeken op rond ons thema van dat moment en natuurlijk ook een aantal boeken van de Boekenbingo, en zette deze in de kast. Ik voegde er een tafel en krukje aan toe met een kassa met muntgeld, een stift en papier. Als laatst een gezellig (nep)plantje, een mooi boek op de boekenstandaard en een bankje met wat vrolijke kussens. We hadden in de kring een gesprek over de bibliotheek aan de hand van een praatplaat. Zo kwam de bibliotheekhoek op het kiesbord terecht.
Het bibliotheekspel
Als vanzelf gingen de kinderen aan het werk. Ze kwamen met een tas vanuit de huishoek in de bibliotheekhoek op bezoek en probeerden het bibliotheekspel te spelen zoals in het echt. Een kleuter vroeg bijvoorbeeld: ‘Heeft u een boek over dieren?’, waarna het kind het boek ging zoeken. Daarna werd het boek ‘betaald’. Een volgend kind zocht zelf tussen de boeken en nam ze mee naar de huishoek om daar vervolgens de babypop voor te gaan lezen. Ondertussen kreeg de bibliotheekmedewerker zelfs koffie aangeboden.
Een verrijking van het spel kwam na een week. Ik voegde een set dagritmekaarten van Kleuteruniversiteit toe aan de bibliotheekhoek. Ook deze tip deed ik op tijdens de workshop van juf Bianca. Al gauw werd de bibliotheek ook een school. Meters plakband gingen er in mijn klas doorheen, omdat ze het liefst álle dagritmekaarten op wilden hangen. De kinderen van de huishoek waren echte kleuters die naar school moesten, terwijl de kinderen uit de bibliotheekhoek de meester en/of juf waren. Ik heb me verbaasd over wat ze allemaal bedachten en regelmatig leek het alsof ik mezelf hoorde praten. Wat ze zoal speelden:
- Een kleuter was jarig. De moeder kwam met het dienblad vol traktaties. ‘Stop!’ riep de meester opeens, ‘De jarige moet nog op de tafel en wij moeten zingen!’.
- Even wachten moet in de kring ook wel eens. ‘Weet je wat?’, zei een van de ‘juffen’, ‘kom maar hier zitten, ik ga even voorlezen.’ De bekende boeken vertelde ze letterlijk na.
- De nieuwe letter die ik die week had aangeboden, kwam ook in de hoek terug. ‘Let op, dit is de nieuwe letter: de ‘z’. Wie weet er een woord dat begint met z?’ Braaf gaven de kleuters in het klasje antwoord op de vraag van de meester.
Conclusie
Wat een verrijking van het spel in mijn klas en wat een enthousiasme voor boeken! De bibliotheekhoek heb ik inmiddels acht weken in gebruik en is nog steeds favoriet. Ik beleef zelf ook zoveel plezier aan het observeren van het spel van kinderen in deze hoek. En trouwens ook van de grapjes die ze uithalen. Zo moest ik laatst naar de hoek komen, omdat ze mij wilden laten zien wat ze ‘vandaag’ allemaal gingen doen. ‘Kijk juf, eerst gaan we een Bijbelverhaal lezen, dan gaan we buiten spelen, dan fruit eten …’. Daarna kwamen er nog heel veel kaarten, tot de laatste kaart in beeld kwam. De kaart van de twee toiletten, het jongens- en meisjestoilet. ‘En dán, als laatste, gaan we toiletten bekijken! Hahaha!’ Ze hadden de grootste lol!
De kinderen voelen zich inmiddels nog steeds de koning te rijk als ze bij binnenkomst een van de meest coole boeken als eerst in handen hebben. Tijdens de Grote Rekendag van 10 april hadden de kinderen knuffels mee naar school. Eén van de kinderen had bedacht zijn eigen knuffel voor te lezen na het fruit eten, want dat deden ze ook in de bibliotheekhoek. Een groot succes! Deze hoek is bij mij in de klas niet meer weg te denken. Wat je aandacht geeft, groeit. Veel plezier met het uitwerken van jouw eigen nieuwe ‘leeshoek’!
Op Instagram kun je mij volgen onder de naam ‘jufcaro’. Ook vind ik het leuk als je een berichtje achterlaat op de Facebookpagina ‘Vrienden van Kleuteruniversiteit’.