Inspiratieblog: Eerste hulp bij het geven van dramalessen

Maaike Blomsma werkt in groep 1/2, is ambassadeur van Kleuteruniversiteit en heeft een enorme passie voor muziek en drama. In deze blog wil ze leerkrachten met angst voor dramalesssen over de drempel helpen en inspireren met een aantal leuke en praktische suggesties zonder al te veel ‘gedoe’ …

Vind je het geven van dramalessen moeilijk? Heb je geen idee waar je moet beginnen en ben je volledig kwijt welke werkvormen je kunt gebruiken? Geen nood! Deze blog met 7 laagdrempelige tips voor het geven van dramalessen helpt je op weg en misschien ontdek je ook dat het geven van dramalessen veel meer biedt dan je denkt!

1) Vertelpantomime.

Een vertelpantomime is een verhaal dat door iemand wordt verteld of voorgelezen en dat tegelijkertijd door anderen in pantomime wordt uitgebeeld. Het is een hele fijne manier van toneelspelen, omdat kinderen het verhaal direct kunnen naspelen en zo beklijft het verhaal ook beter. Er zijn veel boeken die zich prima lenen voor deze werkvorm omdat ze veel handelingen bevatten. Denk aan boeken als:

– Wij gaan op berenjacht van Michael Rosen
– Vriendjes van Eric Carle
– Ssst! De tijger slaapt van Britta Teckentrup

Je kunt er voor kiezen om alle kinderen alle rollen laten te spelen. Op deze manier zijn ze de hele tijd bezig en doen alle kinderen alle handelingen. Ook zou je de rollen kunnen verdelen. In veel boeken spelen verschillende dieren een hoofdrol. Laat elk dier door een groep kinderen uitspelen. Op deze manier kun je de pantomime een aantal keer uitvoeren en kinderen steeds een ander dier geven.

2) Spelen tussen het lezen door.

Niet elk boek is in zijn geheel geschikt voor een vertelpantomime. Lees eerst het boek zelf door en kies drie momenten uit die kinderen kunnen uitbeelden. Op die manier wordt het boek interactief en kunnen de kinderen hun aandacht daarna weer bij het verhaal houden. De handeling die de kinderen uitvoeren, kun je daarnaast ook uitbreiden. Bijvoorbeeld: als er in het boek wordt verteld dat de kinderen met de trein gaan, kun je vervolgens de kinderen allerlei vervoersmiddelen laten uitspelen. Op die manier houdt het verband met het verhaal, maar kun je de activiteit wat groter maken. Als er een dier in het verhaal is, kun je dit dier naspelen en daarna ook andere dieren.

3) Muziek, maestro!

Muziek helpt bij het zetten van de stemming bij een drama-activiteit. Het geeft daarnaast duidelijk aan wanneer de kinderen mogen spelen en wanneer het weer klaar is.

Tip: Zoek op YouTube naar instrumentale muziek. Je kunt veel liedjes vinden om te bewegen met een bepaalde stemming. Zoek naar vrolijke instrumentale muziek of verdrietige muziek. Gebruik Engelse zoekwoorden voor nog meer opties.

Lees vervolgens verder. Stop wederom na een aantal bladzijde en geef een andere opdracht. De combinatie van lezen en spelen werkt erg goed, de kinderen blijven betrokken en luisteren aandachtig naar het verhaal.

4) Speel zelf een rol.

Een werkvorm die ook goed werkt bij kleuters is de teacher-in-role. Als leerkracht speel je zelf een rol en de kinderen spelen met jou mee. Je hebt hier als leerkracht niet dezelfde rol als de kinderen. Je kunt zelf een paar belangrijke rollen nemen en de kinderen laten kijken of mee laten doen met een aantal kleinere rollen.

Bijvoorbeeld: het sprookje de wolf en de zeven geitjes. Speel de wolf en moeder geit en bedeel de kinderen de rollen van de kleine geitjes.

Tip: Zorg voor heldere schakels tussen de personages die je speelt. Speel je zowel de wolf en als moeder Geit? Kies er dan voor om bij moeder een sjaal om te doen en met een hoge stem te praten. Gebruik bij de wolf een lage stem. Ook met je houding kun je duidelijk maken wie je speelt. Als er duidelijk onderscheid is, helpt dat de kinderen om het verhaal beter te kunnen volgen.

In deze werkvorm ben jij leidend en vertel jij meer het verhaal met toneel als ondersteuning.

5) Als tussendoortje in de kring.

Een hele dramales is leuk, maar je kunt natuurlijk ook een drama-activiteit gebruiken als tussendoortje tijdens je dag. Laat de kinderen een woord uitbeelden wat passend is bij het thema. De andere kinderen mogen raden welk woord het is. Is er een kind jarig? Laat hem of haar een ‘onzichtbaar’ cadeau vasthouden. Is het een groot of klein cadeau? Is het breekbaar of juist niet? Laat het kind het cadeau aan iemand anders geven. Die kan dan ook weer bedenken hoe het cadeau eruit zien en wat erin zit. Op deze manier geven ze taal aan wat ze hebben bedacht.

Oefen het uitbeelden een keertje met deze gratis kaarten die je hier kunt downloaden. Druk de vijfde pagina vier keer af en gebruik deze als achterkant van de kaarten, zodat de afbeelding bedekt blijft.

6) Geef een voorwerp als nieuwe spelimpuls.

Een bezem is een paard, een takje is een hengel, een dop is een knop! Elk voorwerp kan fungeren als zoveel meer. Geef de kinderen een voorwerp en laat ze bedenken wat het zou kunnen zijn en wat je er mee kunt doen. Geef zelf een voorbeeld waarbij je het voorwerp tot iets anders maakt. Op die manier snappen ze wat de bedoeling is. Dit vraagt creatief denken van de kinderen! Om ze een beetje op gang te helpen, zou je het boek ‘Moet je zien’ van Milja Praagman kunnen voorlezen. Het verhaal gaat over Egel die een stok vindt en deze gebruikt als zwaard, als kruk of hengel. Zijn vrienden hebben het te druk met hun mobiele telefoon.

7) Spelen voor publiek.

Niets is zo leuk, en een beetje spannend, als spelen voor echt publiek. Studeer een toneelstuk in met de kinderen en voer dit op voor bijvoorbeeld de ouders of voor een andere groep. Het is ook goed voor de kinderen om te leren kijken. Vind je het lastig om zelf een musical of opvoering te bedenken? Kleuteruniversiteit heeft meerdere musicals die je kunt gebruiken!

Een extra tip:

Plan je dramalessen in bij elk thema.

Het klinkt zo logisch, maar kan toch enorm helpen. Om jezelf bewust te maken van hoe vaak je drama geeft, is het handig om het in je planning mee te nemen. Op die manier heb je zicht op hoe vaak je drama geeft en kun je steeds meer uitbreiden. Zodra de kinderen weten wat ze mogen en niet mogen loopt het namelijk steeds soepeler. Daarnaast kun je drama ook goed gebruiken als taalactiviteit voor de kinderen. Het uitbeelden zorgt ervoor dat de woorden op een andere manier worden verwerkt en zo maken ze de woorden meer eigen.

Het geven van dramalessen draagt bij aan de sociaal-emotionele ontwikkeling, de woordenschat en het taalbegrip, de identiteitsontwikkeling, de creatieve ontwikkeling en muzikale ontwikkeling. Kortom, door dramalessen te geven sla je meerdere vliegen in één klap! Dus waar wacht je nog op? Aan de slag!

Wil je jouw ervaringen delen? Ga dan naar onze ‘Vrienden van Kleuteruniversiteit‘ groep op Facebook of mail naar ambassadeur@kleuteruniversiteit.nl. Op instagram kun je mij vinden als kleuterjuf.maaike.