Inspiratieblog: De Kinderboekenweek 2024 ‘Lekker eigenwijs’

Hoera! De Kinderboekenweek 2024 komt eraan! In deze blog nemen Amanda Meijers en Evelyn Dijks, beiden ambassadeurs van Kleuteruniversiteit, je mee in een stukje geschiedenis over de Kinderboekenweek en geven ze vijf ‘eigenwijze’ tips voor activiteiten die tijdens de Kinderboekenweek ingezet kunnen worden.

De Kinderboekenweek; hoe begon het eigenlijk?

Dit jaar wordt de Kinderboekenweek georganiseerd van 2 tot en met 13 oktober met het thema ‘Lekker Eigenwijs’. We zijn, zeer waarschijnlijk, allemaal opgegroeid met dit leesevenement, maar hoe is de Kinderboekenweek eigenlijk ontstaan? In 1933 besloot de Vereniging van Boekhandelaren de Kinderboekenweek te organiseren met als doel kinderen te enthousiasmeren voor het lezen van boeken en de verkoop van kinderboeken te stimuleren. In de beginjaren werden kinderen in de kleuterleeftijd nog niet betrokken bij de Kinderboekenweek. Pas in 1983 verscheen het boek ‘Vertel me een verhaaltje’, van Per en Gisela Ekholm, dat voor het eerst gericht was op kleuters. Inmiddels is de Kinderboekenweek uitgegroeid tot één van de grootste boekenevenementen van Nederland.

Gouden Griffel en Gouden Penseel

Een belangrijk onderdeel van de Kinderboekenweek is het uitreiken van ‘De Gouden Griffel’. De Gouden Griffel is een van Nederlands’ belangrijkste literaire prijzen en wordt uitsluitend aan Nederlandstalig werk uitgereikt. Enkele bekende winnaars van De Gouden Griffel zijn: Guus Kuijer, Jan Terlouw, Paul Biegel, Annie M.G. Schmidt, Ted van Lieshout, Bibi Dumon Tak en Bette Westera. Daarnaast wordt er ook een ‘Gouden Penseel’ uitgereikt aan het best geïllustreerde kinderboek. Enkele bekende winnaars hiervan zijn: Dick Bruna, Max Velthuijs, Joke van Leeuwen, Thé Tjong-Khing, Charlotte Dematons, Sieb Posthuma en Yvonne Jagtenberg.

Thema en uitleg

Vanaf 1965 wordt er jaarlijks een thema gekoppeld aan de Kinderboekenweek. De commissie van de CPNB (Stichting collectieve propaganda van het Nederlandse boek) gaat in samenwerking met diverse experts uit het onderwijs, bibliotheken, boekhandels en uitgeverijen op zoek naar een goed thema voor de Kinderboekenweek. Ze houden hierbij rekening met de belevingswereld van de kinderen, zorgen dat er genoeg afwisseling is met de voorgaande thema’s, zorgen voor diversiteit en streven ernaar dat het thema mogelijkheden biedt voor educatieve activiteiten. Het allereerste thema was: ‘Het kind en de dierenwereld’. Tot de thema’s van de laatste jaren behoren: Gi-ga-groen, Worden wat je wil, En toen?, Reis mee!, Kom erbij! en Gruwelijk eng!. Dit jaar is het thema… ‘Lekker Eigenwijs!’.

Activiteiten

De Kinderboekenweek heeft elk jaar terugkerende activiteiten. Het jaarthema wordt bekendgemaakt, er worden een Kinderboekenweekgeschenk en een prentenboek geschreven. Ook maakt Kinderen voor Kinderen sinds 2012 een speciaal thema-lied met bijbehorend dansje. Er worden prijzen uitgereikt en het Kinderboekenbal wordt georganiseerd. Deze vaststaande activiteiten bieden aanknopingspunten waar leerkrachten bij aan kunnen sluiten. Daarom deze vijf ‘eigenwijze’ tips om uit te voeren tijdens de Kinderboekenweek:

Uitreiken Gouden Griffel en Gouden Penseel

Ieder kind (midden- en bovenbouw) schrijft een eigen verhaal. Per klas wordt het beste verhaal gekozen en hier wordt de Gouden Griffel aan uitgereikt. Kinderen die nog niet kunnen schrijven, tekenen. Laat de kinderen een tekening maken over het themaboek, de winnaar wint een Gouden Penseel! Kroon de creaties van de kinderen door ze een prominente plek te geven in de school.

Langleesdag

Op deze dag wordt er héél lang gelezen. Als er normaliter wordt begonnen met een spelinloop voor kleuters, kan er nu samen met de ouders op verschillende plekken in de school worden gelezen. Buiten, op de dikke matten van de gymzaal, op het podium, in de kamer van de directie, onder het bureau van de juf of meester.

The Masked Reader

Als je het programma ‘The Masked Singer’ weleens hebt gezien, weet je dat er door bekende Nederlanders gezongen wordt. Hoe leuk is het om tijdens de Kinderboekenweek the Masked Reader te doen. Vraag collega’s een boek voor te lezen en hier alleen de audio van op te nemen. Deze audiofragmenten speel je af in de klas en de kinderen moeten raden wie er voorleest. Dit kan natuurlijk in hogere groepen ook met de kinderen uit één klas!

Voorleesalarm

Vertel de kinderen dat er elke dag een ‘voorleesalarm’ afgaat. Zodra dit alarm afgaat, stop je met wat je bezig bent en wordt er een boek voorgelezen. Of je nou buiten aan het spelen bent, met je handen in het plaksel van de papier-maché staat, jullie net aan het gymmen zijn in de gymzaal, allemaal prima maar dan wordt er op dat moment daar gelezen. Dit levert vast een hoop hilarische momenten op in de klas!

Boeken-stoelendans

Kennen jullie het oud-Hollandse spel ‘stoelendans’? Bij de boeken-stoelendans zet je, net zoals bij de normale stoelendans, alle stoelen in een kring. Het enige verschil is nu dat er op elke stoel een boek ligt waar de kinderen even in mogen lezen/kijken als de muziek stopt,. Een manier om bijvoorbeeld de kinderen alvast enthousiast te maken voor de aankomende themaboeken!

Thema’s Kleuteruniversiteit

Kleuteruniversiteit (en ook Junioruniversiteit) heeft veel projecten die perfect passen bij het thema ‘Lekker Eigenwijs’. De NEEhoorn, Kunst met taart, Boer Boris en de luchtballon, De Glitterjurk, De ridder zonder billen… en nog veel meer. Eerder schreef Kleuteruniversiteit een blog over ‘12 projecttips voor tijdens de Kinderboekenweek’.

Ben je geïnspireerd geraakt om aan de slag te gaan met de komende Kinderboekenweek? We hebben twee downloads om mee aan de slag te gaan.

1. Voorleesalarm afkruiskaart
   Is het voorleesalarm afgegaan? Waar was je op dat moment? Kruis dit vakje door, staat de afbeelding van jouw plek er niet bij? Dan kan iemand dit misschien tekenen.
2. Leesplekken langleesdag
   Kruis tijdens de langleesdag zoveel mogelijk plekken af op de bingokaart. Wie heeft na deze dag de meeste leesplekken afgekruist?

Heb je nog vragen? Stel ze via onze instagrampagina’s @juf_evelyn of @kleutersvanjufamanda of in de Facebookgroep ‘Vrienden van Kleuteruniversiteit’. Heel veel plezier deze Kinderboekenweek!