Handige routines tijdens de gymles voor de startende leerkracht

In deze blog nemen Rosan van Gessel en Chantal Groeneveld je mee in de routines bij het geven van een gymles aan kleuters. Rosan werkt in groep 1/2 op de Schakel in Leersum en Chantal werkt in groep 1/2 op het Merweplein in Gorinchem. Rosan en Chantal zijn ambassadeurs van Kleuteruniversiteit.

Er komt veel kijken bij een gymles in de kleuterklas; uitkleden, naar het speellokaal lopen, de uitleg en niet te vergeten de gymles zelf. Voor sommige kinderen kan het gymmen erg spannend zijn. Door routines in te bouwen, weten de kinderen waar ze aan toe zijn en kun je de spanning verminderen. Op deze manier is gymmen voor ieder kind en de leerkracht fijn! In deze blog geven we je graag een aantal tips voor een snel, fijn en goed verloop van de gymles.

Omkleden

De start van de gymles vindt al plaats in de klas, namelijk bij het omkleden. Om het omkleden snel te laten verlopen, kan het helpend zijn om een signaal, versje of liedje te kiezen waardoor de kinderen weten dat het tijd is om zich om te kleden. Daarnaast helpt het ook als de kinderen weten hoe lang ze de tijd hebben voor het omkleden. Je kunt hiervoor gebruik maken van de time-timer of de lengte van een lied. Reken bij het omkleden op ongeveer 5 à 10 minuten. Dit is afhankelijk van de grootte van je groep, maar ook van de leeftijd van de kinderen.

Bij Chantal en Rosan gymmen de kinderen in hun ondergoed en hebben ze gymschoenen aan. Het kan ook zijn dat je de afspraak hebt dat de kinderen hun kleding aanhouden en alleen hun maillots, dikke truien en vesten uitdoen. Tijdens het omkleden is het handig om af te spreken waar de kinderen hun uitgetrokken kleding laten. Zorg voor duidelijke afspraken. Hang de kleding bijvoorbeeld over de leuning van de stoel, laat ze hun kleding opvouwen of laat de kinderen hun spullen in een gymtas stoppen. Zo raakt kleding niet kwijt en wordt er niks verwisseld.

Op naar het speellokaal

Op deze meeste scholen is het speellokaal in de buurt van de kleuterklas, maar moet er vaak een stukje door de gang worden gelopen. Het kan helpend zijn om aan het begin van het jaar loopmaatjes te maken. De kinderen weten precies met wie ze naar het speellokaal lopen en op deze manier staan ze snel in de rij. Spreek hierbij ook af op welke manier de kinderen het speellokaal in gaan en waar ze gaan zitten.

De uitleg

Wanneer de kinderen op de afgesproken plek zitten, kan de uitleg starten. Wanneer de gymles voor de eerste keer gegeven wordt, is zoals vanzelfsprekend een goede uitleg belangrijk. Je kunt er als leerkracht voor kiezen om de onderdelen alleen mondeling toe te lichten, maar voor veel kinderen is het visueel maken ervan erg fijn. Je kunt natuurlijk zelf op het klimrek klimmen en je van je beste kant laten zien, maar er zijn vaak ook genoeg leerlingen die een handje kunnen helpen!

Bij Chantal en Rosan krijgen de kinderen twee keer per week dezelfde gymles. Dit is zodat de kinderen de onderdelen eigen kunnen maken en je uit kunt breiden waar nodig. Wanneer je ervoor kiest om een gymles twee keer te geven, is het belangrijk dat alle opdrachten, en de eventuele veranderingen, kort herhaald worden. Ook dit kan door de kinderen worden gedaan.

Klaar voor de start… af!

De kinderen zijn er klaar voor en het is tijd voor de gymles. Hieronder lichten we twee opties toe.

De eerste optie is het vrij gymmen. Hierbij kiezen de kinderen zelf een onderdeel en gaan hierbij aan de slag. Bij deze vorm is er geen algemeen wisselmoment, maar wisselen de kinderen van onderdeel wanneer zij er klaar voor zijn. Je kunt hierbij de afspraak maken dat de kinderen zelf mogen weten wanneer en hoe vaak ze een bepaald onderdeel doen, maar dat ze aan het einde van de gymles wel alle onderdelen hebben gedaan. Vrij gymmen vraagt minder routine, maar wel hele duidelijke afspraken. Maak duidelijk hoeveel kinderen er tegelijk op een bepaald onderdeel mogen. Spreek ook af hoe je van het een naar het andere onderdeel gaat, denk hierbij aan dat ze rekening houden met andere kinderen. Als leerkracht wil je soms wat extra uitleg geven over een onderdeel of een algemene opmerking maken. Zorg er dan voor dat je een algemeen signaal hebt waar de kinderen op reageren, bijvoorbeeld het gebruik van een liedje, klappen of een trommel.

Je kunt er ook voor kiezen om te gymmen in circuitvorm. Bij deze vorm gaan de kinderen in kleinere groepen alle onderdelen in het speellokaal af. Op deze manier weet je zeker dat elk kind alle onderdelen heeft gedaan. Deze vorm van gymmen vraagt veel routine. Zorg ervoor dat je minimaal vier onderdelen klaar zet in het speellokaal om verveling te voorkomen. Je kunt ervoor kiezen om alle onderdelen te nummeren. Dan kun je de kinderen door middel van tellen verdelen over de onderdelen. Je kunt er ook voor kiezen om zelf de kinderen te verdelen over de groepen of de kinderen zelf een onderdeel te laten kiezen. Hierbij kun je aangeven bij hoeveel kinderen het onderdeel ‘vol’ is. Spreek een signaal af waarop de kinderen beginnen met hun onderdeel. Laat de kinderen acht tot tien minuten per onderdeel gymmen. Bij deze vorm is er een gezamenlijk wisselmoment. Het is fijn als je hier vooraf al duidelijke afspraken over maakt. Rosan maakt gebruik van een trommel; wanneer de trommel klinkt gaan de kinderen op hun plek op de grond zitten en doen ze hun monden op slot. Wanneer iedereen stil is, vertelt ze welke groep er naar welk onderdeel gaat.

Klaar…

Wanneer de gymles is afgelopen, is het tijd om terug naar de klas te gaan. Om te peilen hoe de kinderen de gymles vonden en wat jij als leerkracht een volgende keer weer of juist niet in kunt zetten is een evaluatie fijn. Dit kun je aan het einde van de gymles doen door vragen te stellen als: Wat vond je het leukst en waarom? Wat vond je spannend? Welk onderdeel lukte je zonder hulp? Je kunt er ook voor kiezen om, bij de circuitvorm, tijdens elk wisselmoment een kort evaluatiemoment te doen. Laat de kinderen met hun duim aangeven wat ze van het onderdeel vonden. Dit is een korte, maar krachtige manier van evalueren.

Aankleden

Eenmaal terug in de klas kleden alle kinderen zich weer aan. Om ervoor te zorgen dat je als leerkracht niet 30 T-shirts aan het aantrekken bent, kun je ook hier de maatjes weer inzetten. Heb je hulp nodig? Vraag het eerst aan je maatje!

Hopelijk heb je na het lezen van deze blog nieuwe inspiratie opgedaan voor het geven van een gymles. Heb je nog andere tips of ideeën? Deel het dan in de Facebook-groep Vrienden van Kleuteruniversiteit.