Het einde van het jaar nadert en daarmee staan ook de oudergesprekken weer voor de deur. Voor nieuwe leerkrachten, maar ook voor ouders kan dit een spannend moment zijn. Iemand anders gaat iets over je kind vertellen. Wat er wordt verteld kan herkenbaar zijn, maar ook een verrassing. Hoe kun jij als leerkracht zorgen voor een goede overdracht van informatie binnen de tijdspanne van tien minuten? In deze blog geeft Monique van Essen, leerkracht groep 1/2 van KBS de Achtbaan, tips voor een effectief en betekenisvol oudergesprek, zodat niet alleen jij als leerkracht, maar ook de ouders dit als een fijn moment ervaren.
Bepaal de vorm van het gesprek
In deze blog gaan we uit van het oudergesprek waarbij er binnen een tijdsbestek van tien á vijftien minuten een gesprek plaatsvindt tussen ouders en leerkracht(en). Er zijn ook oudergesprekken waarbij het kind deelneemt aan het gesprek, zogenoemde driehoeksgesprekken of kindgesprekken. Deze gesprekken vinden dan bijvoorbeeld aan het begin van het jaar plaats, om het kind beter te leren kennen. Over de startgesprekken is eerder een blog geschreven. Aan het einde van het jaar sluit het kind weer aan om de groei en mooie prestaties van het kind te bespreken. Dit gesprek kun je bijvoorbeeld voeren aan de hand van een kindportfolio of een map met verzameld werk van het kind.
Bereid je voor
Zorg dat je lokaal een fijne sfeer uitstraalt. Ruim je lokaal van tevoren op. Een bureau vol met troep of kasten die rommelig zijn, oogt vaak chaotisch en zorgt voor de leerkracht wellicht ook voor afleiding. Daarmee voorkom je ook dat ouders iets persoonlijks kunnen lezen over andere kinderen.
Bedenk of je thee of koffie en eventueel iets lekkers klaarzet. In tien minuten is er niet altijd tijd voor het drinken van een kopje thee, maar je kunt het ook op de gang zetten voor ouders die eventjes moeten wachten. Wij hebben grote glazen schuifpuien die niet echt geluidsisolerend zijn. Om te voorkomen dat ouders op de gang mee kunnen luisteren, zetten we over de speakers in de hal een achtergrond muziekje aan. Dat is enerzijds praktisch en anderzijds zorgt het direct voor een huiselijke en gezellige sfeer.
Het kan leuk zijn om wat werkjes van kinderen op de tafels en aan de muren uit te stallen. Zo zien ouders direct iets persoonlijks van het kind. Je kunt hiermee ook het gesprek openen en iets laten zien wat het kind gemaakt heeft.
Je kunt ook vooraf kinderen iets over hun ouders laten vertellen. Laat ze bij jou bijvoorbeeld de zin afmaken: ‘Mijn papa en mama zijn de beste in… ‘ Wanneer het gesprek even stil valt, kun je hier op terug vallen. Mocht dit niet het geval zijn, dan is het altijd leuk om het gesprek hiermee te eindigen.
Los taalbarrières op
Bedenk van tevoren of er ouders zijn met wie je een belemmering in de communicatie verwacht. Vraag ouders vooraf of zij een tolk hebben. Misschien is er een familielid die de Nederlandse of Engelse taal beheerst en kan aanschuiven bij het gesprek. Of misschien valt er vanuit school iets te regelen. Kunnen jullie allebei niemand vinden of willen ouders liever geen familielid vragen? Dan is de tolkentelefoon misschien iets voor jullie. Via een vergoeding kun je bellen met de tolkentelefoon. Je hebt dan binnen een minuut een tolk aan de telefoon die je kan helpen bij het gesprek.
Bepaal de inhoud van het gesprek
Maak voor jezelf een structuurkader. Dit kan bijvoorbeeld als volgt:
– Vertel ouders wat de inhoud en het doel van het gesprek gaat zijn.
– Vertel iets persoonlijks over het kind of vraag ouders of het kind graag naar school gaat. Dit zorgt vaak voor een prettige opening en je onderschept direct een boodschap waar ouders eventueel mee zitten.
– Mocht het bij bovenstaande vraag nog niet naar boven zijn gekomen, vraag ouders dan wat zij in willen brengen.
– Vertel hoe het kind in de klas is.
– Vertel over de leerdoelen en kwaliteiten van het kind.
– Sluit af met een anekdote of positieve noot.
Pak per kind een A4’je en schrijf hierop wat je in ieder geval wil bespreken met ouders. Noteer ook een leuke anekdote. Het structuurkader helpt jezelf om een betekenisvol en doelgericht gesprek te voeren. Je wilt zelf een boodschap overbrengen, maar ook ouders de ruimte geven om wat in te brengen. Download hier een structuurkader dat je kan helpen bij het uitstippelen van de belangrijkste punten in een gesprek.
Beschouw ouders als een partner
Zie ouders als een partner om het beste uit het kind te halen. Het is tenslotte hun kind die jij les mag geven. Realiseer je dat ouders in gesprek over hun kind vaak in eerste instantie reageren vanuit gevoel en jij als leerkracht benadert de situatie vanuit observaties, theorie en vanuit een professioneel oogpunt. Je hoeft het niet altijd met elkaar eens te zijn, maar neem zorgen en vragen van ouders serieus. Vraag of ze hun kind herkennen in het beeld dat je schetst. Hoe komt het kind uit school? Vertelt het thuis over school?
Houd de tijd in de gaten
Het hete hangijzer, zeker bij veel gesprekken op één dag, is de tijd. Hoe zorg je ervoor dat je niet teveel uitloopt?
Zorg dat je de klok in het zicht hebt hangen. Leg hem op je bureau of zet hem even op een andere plek zodat je de tijd beter kunt zien. Geef aan ouders aan tot hoe laat of hoelang jullie de tijd hebben. Zeker voor nieuwe ouders is het niet altijd duidelijk dat je echt maar tien minuten de tijd hebt.
Probeer je aan je structuurkader te houden. Merk je dat ouders veel willen vertellen of inbrengen? Kijk of je wat minder belangrijke zaken uit je kader kunt schrappen. Probeer je ook af te vragen of wat ouders én jij willen inbrengen op dat moment allemaal besproken moet worden of dat hiervoor een vervolgafspraak nodig is. Geef aan dat je hiervoor op korte termijn een afspraak wilt plannen. Plan de afspraak ook direct in. Dit zorgt ervoor dat ouders zich gehoord voelen en er staat een stip aan de horizon om verder over hun zorgen te praten. Heb je echt moeite om de gesprekken binnen de tijd af te ronden? Een kookwekkertje kan helpen.
Downloads
De downloads bij dit blogbericht zijn:
Hopelijk heb ik je geïnspireerd met deze blog. Heb jij ook nog tips voor andere leerkrachten? Deel ze dan op de Facebook-pagina Vrienden van Kleuteruniversiteit.