Tips voor thuis: spelen en leren met kosteloos materiaal

Kinderen kunnen eigenlijk overal mee spelen en hebben maar weinig nodig. Je koopt soms een prachtig stuk speelgoed en wat blijkt? Ze vinden de doos nog het meest interessant! Vaak zijn de normaalste voorwerpen een aanleiding om heerlijk te gaan spelen. Dopjes, wc-rollen, lege flessen, verpakkingsmateriaal, kokers en dozen, het is nog niets maar je kunt er alles van maken of bij fantaseren. In deze blog willen we je laten zien met welke materialen je spel kunt ontlokken bij kinderen. Daarnaast vertellen je wat kinderen van dit spel leren. Het lijkt misschien lekker prutsen en kliederen, maar kinderen leren hier juist ontzettend veel van.

Spiegelen

Haal de spiegel eens van de wand en zet deze op de grond. Ontdek samen met je kind wat er gebeurt als je in de spiegel kijkt. Je ziet opeens twee mama`s of papa`s! Bekijk samen wat er gebeurt als je twee schoenen voor de spiegel zet. Hoeveel schoenen zijn er dan? Lukt het jullie om zes schoenen te krijgen? En acht auto`s, vier blokken of tien vorken? Tijdens dit spel zijn kinderen onbewust bezig met spiegelen en dubbelen. Ik plaats twee dingen voor de spiegel maar ik zie er vier. Eigenlijk een hartstikke mooie rekenactiviteit.

Als je kind het spiegelen doorheeft, kun je samen een moeilijkere opdracht uitvoeren. Maak met voorwerpen, duploblokken of op papier een deel van een afbeelding. Bijvoorbeeld een halve vlinder. Geef je kind de opdracht om de vlinder weer heel te maken. De andere kant moet precies hetzelfde worden. Je kunt de spiegel op de middellijn van de te maken afbeeldingen zetten, zodat kinderen kunnen kijken wat het resultaat wordt. Experimenteer samen wat er gebeurt als je iets probeert te spiegelen. Kijk daarbij goed naar wat je kind doet, snapt het al dat de andere kant precies andersom moet liggen? Of maakt het twee dezelfde kanten? Deze oefening zorgt ervoor de kinderen experimenteren met vormen en het ordenen daarvan, en dat is weer goed voor de ruimtelijke ontwikkeling.

Tip: Leg de spiegel ook eens plat op de grond en laat je kind op de spiegel bouwen. Verwonder je samen over hoe bijzonder de bouwwerken er nu uit zien.

Spelletjes

Het spelen van een spelletje is niet alleen gezellig maar voor kinderen ook uitermate leerzaam. Naast dat er aan het spel vaak een doel gekoppeld is, vraagt het ook veel van de sociale omgang. Je spreekt samen regels af en je moet je aan die regels houden. Aan het einde van het spel is er een winnaar en dus ook een verliezer. Het is goed voor kinderen om hiermee te leren omgaan, hoe kun je jezelf opvrolijken als je verloren hebt? Er wordt tijdens het spelen van een spel veel taal gebruikt, denk hierbij aan begrippen als: eerste, laatste, vooraan, achteraan, meer, minder. Maar een spel daagt kinderen ook uit om veel dingen aan elkaar te vragen. ‘Wie is er aan de beurt?’ ‘Mag ik van jou de …’ Kortom, genoeg redenen voor ons om drie tips te geven voor spelletjes met kosteloos materiaal:

Bowlen

Verzamel minimaal tien lege blikjes, pringleskokers of flessen. Zet deze neer in een 1-2-3-4 patroon (dit kan ik de kamer of buiten bij mooi weer), neem een bal en speel het spel ‘bowlen’. Iedere speler mag een keer gooien. Vervolgens kijken jullie wie de meeste flessen heeft omgegooid. Het spel wordt moeilijker als je meerdere keren mag proberen de flessen om te gooien. Je moet de score dan goed bijhouden. Lukt het om alle kegels om te gooien? Hoeveel blijven er nog overeind staan? Als de kinderen het spel snappen kun je meerdere rondes spelen. Het is dan belangrijk dat jullie de scores goed bij elkaar optellen zodat er aan het eind een winnaar gekozen kan worden.

Flessenvoetbal

Is het mooi weer? Neem dan plastic flessen gevuld met water mee naar buiten. Ga tegenover elkaar staan en probeer de fles van de ander om te rollen. Gebeurt dat, dan moet de ander eerst de bal halen vóórdat de fles rechtop gezet mag worden. Hierbij kun je de inhoud van de flessen gaan vergelijken na elke beurt. Wie heeft er het meeste? Uit welke fles is het minste water verdwenen?

Beweegspinner

Knip van karton een vierkant uit en een losse pijl. Bevestig deze pijl met een splitpen in het midden van het vierkant. Bedenk samen met je kind een aantal bewegingen. Verdeel het vierkant in evenveel vakken en schrijf in elk vak een beweging. Draai om beurten met de beweegspinner en voer de bijbehorende bewegingen uit.

Loose parts

Loose parts is een term die op basisscholen regelmatig wordt gebruikt. Dit materiaal, wat ook wel speelgoed met een open einde wordt genoemd, begint steeds populairder te worden. Dat komt omdat deze materialen de fantasie van kinderen stimuleren. Kinderen worden uitgedaagd om zelf iets te maken van materiaal wat op het eerste oog niet ergens op lijkt. Je kunt hier gemakkelijk materialen voor gebruiken die je waarschijnlijk in en rondom het huis kunt vinden. Denk hierbij aan: doppen, knopen, stenen, moertjes, kralen, schelpen, knijpers en takjes.
Daag kinderen uit om van deze materialen een mooi schilderij te maken. Om kinderen iets meer op weg te helpen kun je ze een ondergrond geven die ze vol kunnen leggen, bijvoorbeeld een ronde onderzetter of placemat. Je kunt ook samen met je kind beginnen met het maken van reeksen. Je zult zien dat hoe langer je samen bezig bent, hoe meer ideeën er zullen ontstaan. Wil je graag wat inspiratie zien? Zoek dan eens op internet op de zoekterm ‘loose parts’.

Knikkerbaan

Een project dat kinderen voor langere tijd bezighoudt is het bouwen van een eigen knikkerbaan. Gebruik hiervoor lege wc-rollen en/of keukenrollen en flink wat plakband. Laat kinderen experimenteren met verschillende hoogtes en constructies. Dat vraagt veel van het ruimtelijk inzicht en het doorzettingsvermogen. Voor het maken van bochten druk je de wc rol een beetje plat en knip je hem schuin af. Als je dat bij twee wc-rollen doet, kun je de schuine kanten gedraaid aan elkaar vast plakken. Als het zelf bouwen van een baan nog te moeilijk is, kun je een groot stuk karton als achtergrond gebruiken. De buizen van de baan kunnen hierop vastgeplakt worden, op deze manier kan een knikker ook verschillende wegen naar beneden afleggen. Het is altijd spannend om te zien waar de knikker uitkomt! Wil je liever geen wc-rollen gebruiken, knip dan van het karton van bijvoorbeeld een cornflakesdoos brede repen en vouw daar een opstaand randje aan of een buis van.

Hebben we je enthousiast gemaakt met deze tips? In onze eerder tips voor thuis blog kun je nog veel meer inspiratie op doen om te spelen en leren met papier en dozen!

Muziekinstrumenten

Van kosteloos materiaal kun je allerlei muziekinstrumenten maken. Zo kun je na het knutselen lekker muziek maken met elkaar. Zet jullie favoriete liedjes op en speel maar mee!

Gitaar

Zoek een rechthoekige doos en maak hier een gat in. Span om deze doos een aantal elastieken en schuif die door totdat ze over het gat heen zitten. Maak de hals van de gitaar van een keukenrol of pringlesbus. Versier de gitaar met papier of verf en geef je eigen solo weg!

Trommel

Ga op zoek naar een leeg conservenblik. Kijk goed of de randen niet scherp zijn, schuur deze eventueel een beetje op. Versier het blik met papier of beschilder deze. Knip het tuitje van een ballon af en span deze over het lege blik heen. Als het goed is heb je nu een hele mooie trommel gemaakt.

Bellenkrans

Zoek buiten een stevige tak in de vorm van een ‘Y’. Verzamel een aantal lege, platgeslagen nespressocups of bierdopjes. Sla met een hamer en een spijker gaatjes in het midden hiervan. Maak een een kant van de splitsing een touwtje vast en rijg de cups of dopjes aan dit touw. Als het touw te slap is, gebruik dan ijzerdraad. Bevestig het draad aan de andere tak van de splitsing en je bellenkrans is af.

Schudkoker

Van een wc-rol of een halve keukenrol maak je je eigen schudkoker. Maak de rol aan een kant dicht met een stuk papier en tape. Zorg ervoor dat er echt geen gaatje meer is. Versier de rol met papier of beschilder deze met verf. Vul de rol met een schep rijst, linzen of bonen. Plak de andere kant ook goed dicht, je kunt hiervoor eventueel ook een ballon gebruiken. Als je zeker weet dat beide kanten dicht zitten, is je schudkoker af. Schudden maar!

Houd je van muziek en ben je op zoek naar meer tips voor thuis? Lees dan onze eerdere blog: elke dag muziek. In deze blogt geeft Jeroen Schipper je voor elke dag van de week een muzikale tip.

Bij Kleuteruniversiteit geloven we dat spelen wijzer maakt en we helpen je graag om leerzame activiteiten voor je kind te bedenken. Ga je ermee aan de slag? We zouden het super vinden als je ons een foto of filmpje stuurt. Wil je meer blogs lezen over spelen en leren? Bekijk dan onze tips voor thuis pagina. Heb je vragen? Mail ons gerust. Je kunt ons ook vinden op Facebook en Instagram.