Inspiratieblog: werken met peuterprojecten in het speciaal onderwijs

Susanne Oversier is leerkracht op de A.J Schreuderschool en ambassadeur bij Kleuteruniversiteit. In deze blog vertelt ze over het werken met de peuterprojecten van Kleuteruniversiteit in het ZML onderwijs.

De A.J. Schreuderschool is een school voor zeer moeilijk lerende kinderen (ZML). Het niveau van deze kinderen is vaak lager dan dat van de kinderen in het regulier kleuteronderwijs. Het niveau van de reguliere Kleuteruniversiteit projecten is voor deze kinderen vaak te hoog. Kun je dan toch met Kleuteruniversiteit werken? Het antwoord is ja! Wij werken met de peuterprojecten. Deze sluiten bijzonder goed aan bij de doelen waaraan wordt gewerkt op mijn school en sluiten goed aan bij de belevingswereld van de kinderen.

Peuterprojecten

Een Kleuteruniversiteit peuterproject bestaat uit losse activiteiten en biedt geen planning. Het project begint met een startactiviteit en wordt aangevuld met losse kringactiviteiten op het gebied van taal, rekenen, sociaal emotionele ontwikkeling en spel en bewegen. Per project komen wisselende onderdelen aan bod. Zo zit er bijvoorbeeld in het project Herfst met Luuk en Lotje een beeldende vorming activiteit en in het project Vriendschap niet. Project vriendschap bevat juist weer spellen. Dit zorgt voor een fijne afwisseling in de activiteiten per project.

Tot nu toe heb ik ervaren dat je bij een groot aantal peuterprojecten gebruik kunt maken van knuffels tijdens het uitvoeren van de activiteiten. Dit zorgt voor een nóg hogere betrokkenheid bij de kinderen. Je kunt kinderen zo activiteiten laten uitvoeren samen met de hoofdrolspeler van het project. Zo hebben wij met Gonnie gezocht naar zijn huisje en hebben we in de klas gespeurd naar zijn verstopte vriendje Teun. Op zo’n moment krijgen de plaatsbepalende begrippen een duidelijke betekenis voor de kinderen.

Verschillen tussen een peuterproject en een regulier project

Het grootste inhoudelijke verschil tussen een peuter- en een regulier Kleuteruniversiteit project is het niveau en de planning. De meeste reguliere projecten bevatten een kant-en-klare planning die je kunt gebruiken. Deze is er niet bij een peuterproject en dat is voor leerkrachten in het ZML zeer fijn omdat er regelmatig activiteiten worden herhaald met onze kinderen. Meestal beklijft de aangeboden stof niet na één keer, maar pas na meerdere herhalingen van de activiteiten. De herhaling en wisselingen zijn mogelijk binnen de peuterprojecten, en dat maakt ze bijzonder geschikt voor gebruik op een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf.
Het niveauverschil tussen peuter- en reguliere projecten is redelijk groot. Wij maken alleen gebruik van reguliere projecten als er geen peuterproject is met het thema waar wij over willen werken in de klas. Dat vereist dat we aanpassingen moeten maken om aan het niveau van onze kinderen tegemoet te komen. Bij de peuterprojecten is dit niet het geval. Deze projecten sluiten met behulp van de differentiatie mogelijkheden perfect aan bij de CED leerlijnen, waarmee wordt gewerkt in het ZML onderwijs. Dit ervaar ik als zeer prettig.

Drie suggesties voor peuterprojecten

  • Project Vriendschap
    Om het schooljaar te starten is het project Vriendschap echt een aanrader. Het boek dat hierbij centraal staat is Gonnie & vriendjes in de ganzenpas. Er komen veel dingen aan bod die je kunt gebruiken tijdens het opstarten van het schooljaar. Zoals het maken van vriendjes, vriendjes tellen en zien dat je allerlei verschillende vriendjes hebt. Daarnaast staat het werken rondom kleuren centraal in dit thema. Door het knuffeltje van Gonnie bij alle activiteiten te gebruiken komt het thema echt tot leven. Zo mocht Gonnie mee naar de boerderij in de klas om te kijken welke dieren daar allemaal wonen. Gonnie vroeg dan aan de kinderen of ze de geluiden van die dieren wilde nadoen. Dit was een groot succes!
  • Tellen met Dikkie Dik
    Tellen met Dikkie Dik is een project dat je gedurende het hele jaar kunt inzetten voor rekenactiviteiten en gelijktijdig kunt combineren met een ander project. Dit project heeft er in mijn groep voor gezorgd dat de kinderen enorm geïnteresseerd raakten in tellen. Samen met de knuffel van Dikkie Dik zijn ze werkelijk alles gaan tellen. Dit project sluit goed aan bij de belevingswereld omdat Dikkie Dik bij deze doelgroep zeer geliefd is. De verhalen van Dikkie Dik zijn voor de kinderen heel herkenbaar en grappig en het niveau is voor hen precies goed. Dit project bevat veel activiteiten die je ook even tussendoor kunt oefenen.
  • Heb jij misschien olifant gezien?
    Nog een aanrader is het peuterproject Heb jij misschien olifant gezien?. Dit superleuke project sluit bijzonder goed aan bij de belevingswereld van de kinderen omdat in dit verhaal eveneens veel zaken aan bod komen die uiterst herkenbaar zijn voor de kinderen. In het boek gaat olifant zich verstoppen. Hij waarschuwt het jongetje dat hij er heel goed in is, dus het zal niet meevallen om hem te vinden. Heel grappig natuurlijk. Het ligt er zo lekker dik bovenop. Het boek heeft ervoor gezorgd dat de kinderen in iedere pauze alleen nog maar verstoppertje spelen. En omdat ze voorwerpen uit de klas wilden verstoppen, maakten ze spontaan en meer frequent gebruik van plaatsbepalende begrippen, omdat ze deze door hun persoonlijke ervaring met verstoppen beter begrepen. Zo is op de foto te zien dat er iemand ín de doos moest zitten en hebben er ook kinderen onder, naast en op de doos gezeten. De kinderen genoten hier enorm van en dat is echt geweldig om te zien.

Ben je benieuwd naar de andere peuterprojecten of heb je nog vragen? Zoek mij op Facebook of Instagram: jufsuusinactie en stuur een berichtje. Je kunt natuurlijk ook de ambassadeurs bereiken via de Vrienden van Kleuteruniversiteit groep op Facebook of mail naar ambassadeur@kleuteruniversiteit.nl.