Inspiratieblog: Kijk eens hoe ik groei!

Linda Mooijekind is leerkracht op RKBS De Klimboom in Roelofarendsveen en ambassadeur bij Kleuteruniversiteit. Linda liet tijdens de Instagram take-over op het kanaal van Kleuteruniversiteit een foto zien van de rapportfolio’s. Deze mappen waren klaar om mee naar huis te gaan met de kinderen. Er kwamen nogal wat vragen en reacties binnen naar aanleiding van die foto. In deze blog vertelt ze over de inhoud en visie achter de rapportfolio’s.

De invulling van een rapport is per school ontzettend verschillend. Er zijn scholen waar kleuters wel een rapport meekrijgen, er zijn scholen waar dat niet bij gebeurt of waar alleen de oudste kleuters een rapport ontvangen. Ook de naam van zo’n document kan zeer verschillen. Wij noemen het een rapportfolio. Dit omdat we bij ons op school naast een uitdraai van het leerlingvolgsysteem nog meer gegevens willen delen.

Op onze school krijgen de kinderen vanaf de kleutergroep al een rapportfolio. Wij beschouwen dit als een groeidocument. In deze map komt uiteindelijk alle documentatie die een kind ontvangt tijdens van zijn schoolloopbaan.
Wat zit er bij onze kleutergroepen in:

Een uitdraai van het leerlingvolgsysteem
Een ingevuld IK-rapport
Werkjes waar de kinderen trots op zijn

Wij gebruiken als leerlingvolgsysteem de leerlijnen van het Digikeuzebord waarvan er een uitdraai in het rapportfolio komt. Zo kunnen de ouders precies zien waar de ontwikkeling van hun kind zit op een leerlijn met betrekking tot getallen, meten, meetkunde, taal, motoriek en sociaal-emotionele ontwikkeling. Ook zit er een ingevuld IK-rapport in dat we twee keer invullen. In het rapportfolio steken we ook werkjes waar de kinderen trots op zijn. Deze werkjes blijven gewoon in de map zitten.

Wij vinden de driehoek ouders-kind-leerkracht enorm belangrijk. Daarom hebben wij een gesprekkencyclus bij ons op school. De kleuters en groep 3 hebben drie keer per jaar een gesprek, waarvan er twee worden gepland naar aanleiding van het rapportfolio. Bij deze gesprekken zijn de kinderen in principe niet aanwezig. Een enkele keer komt een kind ook mee naar het gesprek. Ze mogen dan kiezen of ze daadwerkelijk bij het gesprek aanwezig willen zijn of dat ze op de gang willen spelen. Als ze er bij willen zitten, proberen we het gesprek echt met het kind te voeren en ook dan valt het me op dat kinderen vaak wel weten waar ze nog beter in kunnen worden, wat ik echt knap vind.

Vanaf groep 4 is er aan het begin van het jaar een kennismakingsgesprek met de nieuwe leerkracht, waarbij ouders en kind aanwezig zijn. Tijdens dit gesprek gaat het er vooral om dat de leerkracht het kind alvast leert kennen. Het kind kan bijvoorbeeld vertellen waar het heel goed in is, of wat het heel lastig vindt, zodat de leerkracht gerichte ondersteuning kan bieden. Ook wordt er gevraagd waar het kind beter in zou willen worden en zou willen leren, of wat er belangrijk is voor de leerkracht om van het kind te weten. Omdat we het niet elk jaar hetzelfde willen laten zijn voor de kinderen is er nagedacht over een opbouw met variërende werkvormen. Denk bijvoorbeeld aan vragen op een dobbelsteen die de leerkracht aan het kind stelt. Ook maken we tijdens deze gesprekken bij de bovenbouw gebruik van het Kinderkwaliteitenspel.

Verder volgt er, net als bij de kleuters en groep 3, drie keer in het jaar een voortgangsgesprek (waarvan er twee zijn naar aanleiding van de rapportfolio’s) en wordt er gekeken hoe het met het kind gaat. We stellen dan de volgende vragen:

Hoe ontwikkelt het kind zich?
Wat vindt het kind van zijn groei?
Waar heeft het nog hulp bij nodig?
Waar is het kind trots op?

Tijdens de gesprekken richten we ons tot het kind en zijn de ouders toehoorders. Natuurlijk mogen de ouders ook input leveren, maar het gesprek gaat over de huidige ontwikkeling van het kind en het plan voor de toekomst. Ons team hecht veel waarde aan de sociaal-emotionele ontwikkeling en de werkhouding. Hiervoor hebben wij een formulier gemaakt waarop de leerkracht aangeeft hoe hij of zij deze ontwikkeling observeert. Daarnaast vullen de kinderen zelf ook zo’n formulier in en we leggen deze tijdens de voortgangsgesprekken naast elkaar. Het is altijd mooi om hierover in gesprek te gaan met elkaar. Vaak kunnen kinderen namelijk heel goed al aangeven wat ze lastig vinden. Bekijk hieronder het voorbeeld maar eens van de versie voor kleuters. Zij vullen zelf nog geen lijst in; dit gebeurt vanaf groep 3, met smileys. Naarmate het kind in hogere groepen komt, komen hier ook meer stellingen bij waar ze over na moeten denken.

Andere scholen, andere visies, andere rapporten

Natuurlijk was ik benieuwd hoe het er op andere scholen aan toe gaat en heb ik een beetje rondgevraagd.

Marian Roozenbeek werkt op Daltonschool De Rivieren. Op haar school hebben ze na elk groot project een portfoliogesprek met de kinderen en worden er vragen gesteld. Een verslag van het gesprek wordt in de map gestoken, aangevuld met de rapportage en na de krokusvakantie worden hierover gesprekken gevoerd met ouders. Soms zitten de kinderen van groep 2 ook bij het gesprek.

Ambassadeur Janneke werkt in een groep 1-2-3. Daar krijgen de kinderen uit groep 2 en 3 een rapport uit Parnassys. Bij groep 2 wordt er alleen gescoord op sociaal emotionele ontwikkeling en werkhouding in de klas. Bij groep 3 gebeurt dit ook, maar daarbij krijgen de kinderen ook een score op de vakken. In groep 2 staan er smileys op het rapport en in groep 3 krijgen de kinderen woordelijke beoordelingen (onvoldoende-matig-voldoende-ruim voldoende-goed). De kinderen krijgen drie keer per jaar een rapport mee naar huis. Na twee rapporten is er een (verplicht) oudergesprek, de laatste keer is op aanvraag. Aan het begin van het jaar worden er startgesprekken gevoerd over hoe het schooljaar eruit gaat zien. Kinderen mogen erbij zijn, maar dat hoeft niet.

Bij ambassadeur Maaike werken ze volgens de principes van The Leader in Me. Ze leren de kinderen leiderschap aan volgens zeven verschillende gewoontes. Dit leiderschap en de ontwikkeling van de kinderen laten ze zien in een portfolio. Deze heeft vijf verschillende tabbladen. Zo kunnen de kinderen laten zien wie ze zelf zijn, aan welke doelen ze werken en waar ze trots op zijn. Achter het tabblad ‘mijn groei’ zit nu nog een rapport. Op dit rapport staan voor de kleuters de observatielijsten van BOSOS en vanaf groep 3 de gegevens van de methodetoetsen en de CITO uitslagen. De kinderen nemen het portfolio twee keer per jaar mee naar huis en dan zijn er ook gesprekken, waarbij de kinderen ook aanwezig zijn. Daarnaast starten ze het jaar met een startgesprek met kinderen en ouders, ook al bij de kleuters.

Ik hoop dat ik je hiermee een beetje heb kunnen uitleggen hoe onze rapportfolio’s werken. Mocht je er nog vragen over hebben, mail dan naar ambassadeur@kleuteruniversiteit.nl . En natuurlijk ben ik ook benieuwd naar andere manieren van werken met betrekking tot rapporten. Dus deel je ervaring op Vrienden van Kleuteruniversiteit op Facebook!