Inspiratieblog: project de eenhoorn? Wat leer je dáár nou van?

Marissa Bus is leerkracht in groep 1/2, specialist hoogbegaafdheid & differentiatie op Jenaplanschool Wittevrouwen en ambassadeur van Kleuteruniversiteit. In dit blog beschrijft ze waarom het Kleuteruniversiteit eenhoorn project zo’n succes was in haar klas en waarom dit óók leuk is voor jongens!

Stap met een open blik de magische wereld van de eenhoorn in

Gek eigenlijk. Zonder erover na te denken heb ik projecten als ‘Kom uit die kraan!’ en ‘Dinosaurussen’ in de klas uitgevoerd. En over dit project moest ik toch even nadenken. Maar waarom zou roze voor meisjes moeten zijn en blauw voor jongens? Moeten jongens spelen met auto’s en meisjes met poppen? En mag je niet gewoon van dino’s én eenhoorns houden? Niet alleen ik, maar ook de ouders hadden zo hun twijfels: ‘En wat kunnen ze dan precies leren van en over eenhoorns?’ Ik besloot mijn verwachtingen los te laten en gewoon eens te kijken wat er ging gebeuren. Tijdens de start van het project werden er meteen al spullen van thuis meegenomen. Drie keer raden door wie … de jongens! ‘Deze eenhoorn is van mijn zusje, maar we mogen hem even lenen, juf!’

Maak de kinderen medeverantwoordelijk voor een geslaagd project

Natuurlijk kun je op z’n minst een reactie verwachten als: ‘Eenhoorns zijn voor meisjes!’ Grijp deze kans om de kinderen te laten inzien dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen (leer)plezier. Wat je misschien niet zo leuk vindt, kun je wel leuk(er) maken. In de kring hebben we de verwachtingen besproken en oplossingen bedacht. Ook hebben we nagedacht over wat allemaal heel stoer is aan een eenhoorn. Waar zou die hoorn op zijn hoofd eigenlijk voor zijn? De conclusie was dat de hoorn niet alleen magische krachten bezit, maar ook is om het op te nemen tegen gevaarlijke vijanden. ‘Ja, juf, want zo’n hoorn is erg scherp! Hij kan zo iemand spiesen!’ Tja, zo ga je zo’n schattige eenhoorn toch in een heel ander perspectief zien. In het prentenboek bij het project staan ook nog hele stoere dingen wat eenhoorns kunnen, zoals: naar verborgen schatten duiken in de diepe oceaan, reizen door het heelal, mensen in nood redden en nog veel meer!

Het draait niet alleen maar om glitters

Jouw lokaal zal niet drie weken lang roze gekleurd zijn vol met eenhoorns, regenbogen en glitters. Want geloof me, het project is zoveel meer dan dat. De titel van het prentenboek en het gelijknamige project doen misschien anders vermoeden. Het verhaal speelt zich af in de dierenwinkel, waar Daan met zijn gespaarde geld een eenhoorn wil kopen. Dit biedt veel perspectieven voor de hoeken in de klas:

– Huishoek: tover de huishoek om tot een dierenwinkel. De kinderen kunnen daar dieren, voer en andere spullen kopen om hun huisdier te verzorgen.
– Lees- en schrijfhoek: laat de kinderen prijskaartjes maken, boodschappenlijstjes schrijven, bordjes voor in de dierenwinkel etc.
– Rekenhoek: rekenen met geld, de spulletjes en dieren in de winkel prijzen (in de bijlagen van het project vind je prijskaartjes), als klas net als Daan geld sparen, hou met een grafiek bij hoeveel van de soorten munten gespaard zijn etc.
– Bouwhoek: bouw hokken voor de dieren, ontwerp een goede kluis voor het gespaarde geld, creëer een magische slaapplek voor de eenhoorn.
– Teken- en knutseltafel: toveren met kleuren (kleuren mengen), eenhoorn vouwen etc.

Naarmate het project vorderde, werd het in het lokaal steeds duidelijker: het lokaal ziet er niet alleen heel magisch uit, hier wordt ook volop geleerd! De kinderen lieten hun ouders vol trots hun vouwwerkjes zien, leggen uit hoe je de verschillende hoorns kunt meten en vergelijken, hoe je (gepast) kunt betalen in de dierenwinkel …

Maak gebruik van de fantasie van de kinderen en ga met elkaar in gesprek

Voor de opening van het project had ik gouden hoeven op de grond geschilderd en als een waar elfje gestrooid met glitters. In het midden van de kring lag het prentenboek met een kleine eenhoorn. Er ontstond meteen verwarring: bestaan eenhoorns dan toch echt? Een aantal kinderen was overtuigd van niet. Andere kinderen dachten van wel: hoe konden die hoeven anders op de grond staan? Er zijn talloze onderwerpen om met de kinderen over te praten, fantaseren en filosoferen:

– Wat is echt? Bestaat iets alleen wanneer je het ziet?
– Een eenhoorn heeft magische krachten. Welke superkracht zou jij graag willen en waarom?
– Daan wordt uitgelachen als hij zijn vrienden vertelt dat hij een eenhoorn gaat kopen in de dierenwinkel. Mag je iemand uitlachen? Het bespreken van omgangsregels en klassenafspraken.
– Daan houdt een spreekbeurt op school over eenhoorns. De oudste kleuters uit mijn klas hebben een ‘ik-kring’ gegeven. Elke oudste kleuter hield een mini-spreekbeurt over zichzelf, zodat de kinderen leren presenteren en elkaar beter leren kennen. Om het kind houvast te geven, kreeg het ter voorbereiding de ‘ik-koffer’ mee naar huis om daar wat persoonlijke spulletjes in te doen om mee naar school te nemen. Aan de hand van deze spulletjes en meegebrachte foto’s, hebben alle oudste kleuters hun eerste spreekbeurt gegeven. Natuurlijk kreeg iedereen na afloop een ‘ik-diploma’ mee naar huis.
– Eenhoorns zijn uniek. Wat is zo bijzonder aan onze klas? Wat maakt jou zo uniek? Iedereen is uniek en het is leuk en leerzaam om er achter te komen wat jou uniek maakt. Verschillen in de klas worden gezien en gewaardeerd. Zelfbewust worden van wat je leuk vindt en niet en daarvoor staan. Het is fantastisch om te zien hoe kleuters zich langzaamaan bewust worden van zichzelf en anderen en niet alleen de overeenkomsten, maar juist ook de verschillen gaan zien én waarderen.

Spaar net als Daan om een eenhoorn te kopen

Tijdens het project verdien je tijdens elke les een maan voor de eenhoorn. Aan het einde van het project heeft de eenhoorn zijn prachtige gekleurde manen weer. Zorg voor extra betrokkenheid rondom dit project om gezamenlijk met de kinderen te sparen in de klas. Je kunt een gezamenlijk doel verzinnen, bijvoorbeeld een spel voor in de klas, een boek voor de schoolbibliotheek of een goed doel. Zelf heb ik het volgende gedaan: ik vertelde de kinderen dat ik iemand ken met hele bijzondere dieren. Ik heb hem gebeld en hij wil langskomen met deze speciale dieren. Ik heb gevraagd of hij ook een eenhoorn heeft, maar dat wilde hij niet zeggen. Het verzorgen van dieren kost niet alleen veel tijd, maar ook geld.

Onze klassen-eenhoorn: nog zonder zijn prachtige, gekleurde manen.

Om de meneer te bedanken dat hij naar onze klas komt, wil ik hem graag geld geven om voer te kopen voor de dieren. Hoe kunnen wij aan geld komen? Meteen werd er door de kinderen spontaan aangeboden om hun spaarpot mee naar school te nemen. Of dat zij geld zouden vragen aan hun ouders. Dat is heel lief, maar je spaargeld is voor jezelf. En het is leuker om je geld echt zelf te verdienen. Maar hoe?

Net als Daan sparen voor… een eenhoorn?!

Gelukkig kwam er een kind met het geweldige idee om klusjes thuis te doen. In de kring hebben we een lijst gemaakt met klusjes die de kinderen kunnen doen en een brief geschreven aan de ouders. In de klas stond de spaarpot en het werd nu voor iedereen wel spannend: hoeveel geld zouden we verdienen? En zou deze meneer écht een eenhoorn meenemen? Van het verdiende geld (en een beetje geld uit de klassenpot) heb ik een gastles geboekt over en met exotische dieren.

Goed, het waren dan geen eenhoorns, maar cool was het wel!

Op Instagram kun je mij volgen onder de naam ‘jufbus’. Ga je het project binnenkort ook uivoeren met je klas? Laat weten wat je er vindt op de Facebookpagina ‘Vrienden van Kleuteruniversiteit’ met je ervaringen.