Inspiratieblog: Begin de dag met een spelinloop

Binnen is beginnen. Zodra de kinderen bij Anouk de klas inkomen kunnen ze direct beginnen aan de acitviteit die voor hen klaar staat. Maartje en Anouk zijn beiden ambassadeur van Kleuteruniversiteit en werkzaam in groep 1/2/3 en groep 1/2. In deze blog vertellen zij je meer over het werken met een spelinloop. Hoe werkt een spelinloop? Wat zijn de voordelen? Welke activiteiten laat je aan bod komen? Je leest het in deze blog!

Hoe werkt een spelinloop

Bij een spelinloop beginnen de kinderen de dag spelend. De leerkracht zet materiaal klaar waarmee de kinderen direct aan de slag kunnen. Bij Anouk in de klas wordt gewerkt met naamkaartjes: ‘Wanneer ik de spelinloop klaarzet, leg ik bij het materiaal de naamkaartjes van de kinderen neer. Als ze binnenkomen zoeken ze hun kaartje op en weten ze direct waar ze kunnen beginnen.” Je kunt ook werken met kleurgroepen. De kinderen zijn dan ingedeeld bij een kleurgroep. Een kaart met deze kleur ligt dan klaar bij het materiaal zodat de kinderen weten waar zij beginnen die dag. De groepen zou je gedurende de week kunnen rouleren; op maandag start groepje rood bij activiteit 1, op dinsdag schuift rood door naar activiteit 2 en groepje geel naar activiteit 1, enzovoorts.

Voordelen van een spelinloop

Het werken met een spelinloop kent verschillende voordelen:

• Kinderen beginnen de dag spelend wat erg fijn voor ze kan zijn. Ze zijn meteen handelend bezig, hebben direct interactie met klasgenootjes en kunnen zelfstandig aan de slag. Anouk merkt bij haar in de klas dat dit ook erg prettig is voor de kinderen die moeite hebben met afscheid nemen van hun ouder. Ze hebben direct afleiding door het spel dat klaarligt.
• Als je zelf de activiteiten per kind klaarlegt, kan je gericht aansluiten bij de onderwijsbehoeften van het kind. Leg bijvoorbeeld een bordspel klaar voor kinderen die aan het oefenen zijn met resulatief tellen. Of leg een samenwerkingsactiviteit neer voor kinderen die op dit gebied nog oefening kunnen gebruiken.
• Tijd voor spelbegeleiding of een kleine kring. Wanneer je voor de kinderen materialen klaarlegt waar ze zelfstandig mee aan de slag kunnen, creëer je ruimte voor jezelf om met een kind of een groep kinderen aan de slag te gaan. Zo kiest Anouk er in haar klas bewust voor om de hoeken die spelbegeleiding vragen, niet te betrekken bij haar spelinloop. In plaats daarvan gaan de kinderen aan de slag met materialen waarbij ze de leerkracht niet nodig hebben.
• Tijd voor individuele kinderen. Omdat ieder kind zelfstandig de activiteit kan zoeken en starten, zorgt het dat jij je handen vrij hebt tijdens de start van de dag. Op dat moment kun je kinderen die moeilijk binnenkomen rustig begeleiden, individuele aandacht bieden of een kindgesprek voeren.

Ook de Inspectie van het Onderwijs beaamt de positieve effecten van een goed georganiseerde spelinloop. In november 2024 ging Maartje in gesprek met inspecteurs Manon en Lies over de kwaliteit van vroegschoolse educatie, daar kwam ook de spelinloop onderwerp ter sprake. Het effectief omgaan met onderwijstijd is een van de voordelen, mits je vooraf bedenkt welk aanbod jouw kleuters nodig hebben en dit op niveau organiseert. Daarnaast geeft een inloop je tijd om écht met kinderen in gesprek te gaan, ruimte voor gesprek, waardoor je taal bewust stimuleert. Juist deze ruimte voor taal benoemde inspecteur Manon als een belangrijk onderdeel bij goed vroegschoolse educatie.

Welke activiteiten bij een spelinloop

Je kunt verschillende activiteiten inzetten tijdens de spelinloop. Wist je dat Kleuteruniversiteit een aantal pakketten met spelinloop activiteiten in de winkel heeft staan? Je vindt er bijvoorbeeld een specifiek gericht op rekenactiviteiten: spelinloop rekenen. Dat pakket bevat tien spellen, geschikt voor de spelinloop voor elke groeifase met verschillende activiteiten per spel. De spellen bieden vele rekendoelen en zijn zowel individueel als in de groep bruikbaar. In deze blog geven wij je ook nog een aantal ideeën om tijdens de inloop uit te voeren.

Motorische activiteiten

• Zet een bak met kralen klaar en laat kinderen een ketting rijgen. Stimuleer het maken van patronen door voorbeelden aan te bieden.
• Maak een sensorische bak met bijvoorbeeld rijst, bonen of zand en laat kinderen hier vrij mee manipuleren.

Rekenactiviteten

• Maak een (thematische) tekening op tafel en leg een aantal dobbelstenen en loose parts klaar. Laat de kinderen dobbelen en dezelfde hoeveelheid loose parts in de tekening leggen. Ga door tot de tekening gevuld is met loose parts.
• Zet constructiemateriaal klaar en laat kinderen vrij construeren of een voorbeeld nabouwen.

Taalactiviteiten

• Leg lettermagneten of -/blokjes klaar en zorg eventueel voor woordkaarten binnen het thema waar je op dit moment aan werkt. Laat kinderen vrij aan de slag gaan met het materiaal.
• Leg de kaarten van bijvoorbeeld rijmduo (of een ander rijmspel) op tafel en laat kinderen met loose parts aanduiden welke woorden rijmen. Bijvoorbeeld ‘haan’ en ‘kraan’, de kinderen leggen op deze kaartjes een blauw blokje. Op de woorden ‘zak’ en ‘dak’ wordt een rood blok gelegd.

Creatieve activiteiten

• Laat de kinderen aan de hand van een stappenplan een vouwwerk maken. Leg vouwblaadjes en andere benodigdheden klaar en laat de kinderen zelf kiezen welke kleur ze gebruiken. Jij bepaalt de techniek, verder bied je autonomie aan het kind.

Bedenk wel: voorwaardelijk voor een succesvolle spelinloop is dat de kinderen weten wat ze moeten doen en gewend zijn aan de organisatie van een inloop. Pas dan worden ze zelfredzaam en kunnen ze leerkrachtonafhankelijk aan de slag. Geef jezelf de tijd om dit goed in te oefenen, hier heb je het rest van het jaar profijt van!

Wij hopen jou geïnspireerd te hebben om eens aan de slag te gaan met de spelinloop. Heb jij nog goede tips of ben jij aan de slag gegaan met dit onderwerp in jouw klas, dan horen wij dit graag! Deel jouw ervaringen in de Facebookgroep Vrienden van Kleuteruniversiteit. Ben je benieuwd naar meer tips vanuit de praktijk? Volg ons dan op Instagram als @deklasvanjufmaartje en @jufnoek.