In een kleuterklas zijn vaak verschillende soorten materialen te vinden. Denk aan de grote kisten van Rolf, Heutink of Smartgames. Daarnaast zijn er natuurlijk ook nog de bord- en kaartspelletjes die je thuis gebruikt. En deze spellen zijn ook goed te gebruiken in een kleuterklas. Elk spel kun je inzetten voor het aanbieden en verwerken van verschillende doelen. In deze blog verdiepen Linda Mooijekind en Manon zich in een aantal spellen die je met kleuters kunt spelen. Op sociaal vlak valt er bij het spelen van spellen veel te leren. De kinderen leren op hun beurt te wachten, rekening te houden met elkaar, om te gaan met winst en verlies en met elkaar te communiceren. De spellen zorgen voor een ontwikkeling op sociaal en cognitief gebied. Hieronder lichten we er een aantal uit die we regelmatig inzetten in de klas.
Regenwormen Kids
Doelen: Telrij verkennen van 4 t/m 9, optelsommen maken t/m 10, getalbegrip t/m 10.
De telrij van 4 tot en met 9 wordt zichtbaar op tafel gelegd door middel van stenen met regenwormen. De kinderen dobbelen met zes dobbelstenen waarop afbeeldingen staan. De afbeeldingen hebben elk een eigen waarde. Samen vormen ze een optelsom tussen 4 en 9. De waarde van de dobbelstenen wordt bij elkaar opgeteld en vervolgens wordt de juiste steen van tafel gepakt. De speler die aan het einde van het spel de meeste regenwormen heeft verdiend, is de winnaar.
Halli Galli
Doelen: Telrij verkennen t/m 10, splitsingen van 5, eenvoudige optelsommen.
Iedere speler heeft een eigen stapel kaarten. Om beurten draaien de spelers een kaart van hun eigen stapel om. Zodra er op tafel gezamenlijk vijf dezelfde vruchten zichtbaar zijn, mag er op de bel worden gedrukt. Dit moeten dezelfde vruchten zijn. Degene die uiteindelijk alle kaarten heeft, is de winnaar. Het inhoudelijk doel van het spel is, dat de spelers steeds precies vijf dezelfde vruchten moeten zien. Dat kan op één kaart zijn, maar ook met twee, drie of zelfs vier kaarten, wat betekent dat de splitsingen van vijf op allerlei verschillende manieren aan de orde komen.
Ga voor 20!
Doelen: Telrij verkennen t/m 20, samenwerken.
Tel samen tot 20! Hoe moeilijk kan het zijn? Probeer het maar eens als je cijfers moet wisselen. Of een olifant moet nadoen, een gekke bek moet trekken of van telrichting moet veranderen. Na elke ronde worden getallen door opdrachten vervangen. Ga je af of ga je tot 20? Een leuke manier om met elkaar de telrij tot en met 20 te oefenen en het samenwerken te stimuleren.
Skip-Bo Kids
Doelen: Verkennen van de getallen 1 t/m 10, verkennen van de getallenrij 1 t/m 10.
Alle spelers krijgen een stapel met tien kaarten. Ben je als eerste alle kaarten kwijt? Dan heb je dit spel gewonnen. Je legt kaarten weg op de aflegstapels met een oplopende waarde. Elke stapel loopt op van 1 tot en met 10 wat een mooie stimulans is om de getallenrij te oefenen.
Vlotte geesten
Doelen: Beredeneren, overeenkomsten en verschillen analyseren, kleurherkenning.
Vijf voorwerpen zijn leidend bij dit super snelle spel. Er worden kaarten omgedraaid en spelers moeten het juiste voorwerp in handen zien te krijgen! Je mag het voorwerp pakken als:
– het voorwerp dat op de kaart staat de juiste kleur heeft;
– het voorwerp dat niet op de kaart staat én niet de kleur heeft die wél op de kaart staat.
Als je het goede voorwerp pakt, is de kaart voor jou. Als de kaarten op zijn, tel je wie de meeste heeft. Deze speler is de winnaar! Bij dit spel oefenen de kinderen het onderscheiden van voorwerpen op verschillen en overeenkomsten en het redeneren over de verschillende en overeenkomstige kenmerken. Kortom, een spel waarin zowel taal als rekenen een belangrijke rol speelt.
Set junior
Doelen: Herkennen van vormen, kleuren en aantallen, beredeneren, overeenkomsten en verschillen analyseren.
Het vormen van een set kaarten is het doel van dit spel. Je hebt een set wanneer je drie kaarten kunt combineren die elk minimaal één kenmerk gemeen hebben:
– de kleur (rood, groen, paars);
– het aantal (een, twee of drie vormen op de kaart)
– de vorm (ruit, golfje, ovaal).
Bij dit spel ben je dus bezig met het onderscheiden van figuren op kleur, aantal en vorm. Ook wordt er een beroep gedaan op het logisch redeneren. Net als bij Vlotte Geesten, speelt eveneens taal een belangrijke rol bij dit spel aangezien spelers aan anderen uitleggen waarom het een set is.
Clever junior
Doelen: Dobbelsteenherkenning, kleurherkenning, keuzes maken.
Clever junior is een dobbelspel. Als je aan de beurt bent, gooi je met de dobbelstenen. Vervolgens kies je de dobbelstenen van dezelfde kleur en kruis je deze af op je scoreblok. Uit de dobbelstenen die over zijn, mogen de andere spelers nog kiezen en afkruisen op hun scoreblok. Degene die aan het eind van het spel (als een kleur vol is) de meeste regenboogsterren heeft verzameld, is de winnaar van het spel. Met dit spel oefenen de kinderen in het maken van keuzes waarbij ze de beste opties met elkaar afwegen. Welke dobbelstenen kies je om op je kaart af te kruisen? Welke blijven er over voor de andere spelers? En hoe zorg je ervoor dat je zoveel mogelijk regenboogsterren haalt? Kortom, een spel dat kritisch denken stimuleert.
Kaartspel
Doelen: Getalherkenning, figuurherkenning, telrij t/m 12 verkennen.
Mocht je nou al deze spellen niet hebben, dan is er vaak nog wel een kaartspel ergens te vinden. Ook dat kun je in een kleuterklas goed inzetten voor verschillende doeleinden. Denk bijvoorbeeld eens aan het spelen van een memory . Kies voor één of twee kaartspellen. Bij één kaartspel zoek je bijvoorbeeld de zwarte achten bij elkaar of de rode azen. Bij twee kaartspellen kun je zowel het goede teken, als het goede cijfer en kleur bij elkaar zoeken. Laat vervolgens de kaarten op de goede volgorde leggen en oefen de telrij. Een variatie hierop is dat je steeds een kaart uit de rij weghaalt en vraagt welke er mist. Ook kun je bij de kaarten het juiste aantal neerleggen met bijvoorbeeld teldopjes. Als je wilt oefenen met het verschil tussen hoge en lage getallen, laat je de kinderen steeds twee kaarten pakken en overleggen. Een extra suggestie: je zou ook nog twee vakken kunnen maken waar ze de kaarten dan steeds inleggen, bijvoorbeeld de lage kaart steeds aan de linkerkant en de hoge aan de rechterkant.
Hoe zet je deze spellen in?
In de klas van Manon worden dagelijks spelletjes gespeeld. De kinderen pakken diverse spellen uit de kasten. Manon maakt tijd vrij om samen met hen een spel te spelen. Soms kiest ze er ook bewust voor om in een kleine kring met kinderen een spel te spelen. Ze selecteert dan spellen met een doel waarbij deze kinderen zich daar nog verder in kunnen ontwikkelen. Zij ervaren het spelen van een spel als een sociale bezigheid en hebben vaak niet in de gaten dat ze ondertussen ook aan het leren zijn. Als het spel eenmaal is aangeboden, kiest Manon er ook geregeld voor om de kinderen hier zelfstandig mee te laten werken.
Bij Linda werkt het eigenlijk net zo. De kinderen vinden het ook bijzonder leuk als de juf een spelletje meespeelt. Het gebeurt geregeld dat er kinderen komen kijken en daardoor worden getriggerd het spel de volgende keer ook uit de kast te pakken en te gaan spelen. De tip van Linda: Kijk naar een junior editie van een spel. Wanneer de kinderen deze versie kennen is de overstap naar het ‘gewone’ spel een stuk makkelijker.
We hopen dat we je geïnspireerd hebben met de tips in deze blog en je hiermee stimuleert om zelf spelletjes te gaan spelen in de klas. Heb je deze spellen nu niet in de klas, maar wil je toch met onze tips aan de slag? Vraag dan eens om je heen! Wie weet heeft een collega of een vriend het spel of vrienden. En vergeet ook zeker niet eens een bezoek aan een kringloopwinkel of rommelmarkt te brengen! Daar vind je vaak de mooiste spellen.
Mocht je zelf nog leuke tips hebben, dan horen we deze natuurlijk graag op de Facebookpagina Vrienden van Kleuteruniversiteit! Wil je weten wat wij nog meer in onze klassen doen, volg ons dan op onze Instagram @juflinda.m en @juffie_manon.