Help! Mijn eerste nieuw schooljaar! Tips voor startende leerkrachten

Het einde van het schooljaar is in zicht. Dit betekent: bijna zomervakantie! Dit betekent ook dat de formatie net rond is en dat je misschien al voorzichtig nadenkt over de start van het nieuwe schooljaar. Suus en Janneke, beide ambassadeurs van Kleuteruniversiteit, werken al jaren bij de kleuters en geven je graag tips hoe je het beste je schooljaar kunt starten. 

Wellicht ben je net afgestudeerd en begin je na de zomervakantie met je eerste baan als leerkracht. Of misschien ga je voor het eerst aan kleuters lesgeven. Hoe dan ook, er zal veel op je afkomen. Op internet, Pinterest en sociale media zie je de meest fantastische creaties voorbij komen en word je overspoeld met leuke ideeën. Maar is het wel relevant en haalbaar om dat allemaal uit te voeren? Wij geven je tips waarmee je het nieuwe schooljaar goed kunt starten.

Inrichting van de klas

Wanneer je begint met het inrichten van je klas is het handig om een lijstje te maken met hetgeen je in de klas wilt. Denk hierbij aan een huishoek, bouwhoek, themahoek, leeshoek, zandtafel en kasten. Kijk ook of je eventueel op de gang hoeken kwijt kunt waardoor je meer ruimte hebt om de hoeken op te zetten. Aan de hand van dit lijstje kun je gaan schuiven om een zo praktisch mogelijke indeling te creëren. Onthoud: je kunt het altijd nog aanpassen. Onze ervaring is dat je vaak in de eerste weken echt nog wel gaat schuiven omdat je er tijdens het werken achter komt dat bepaalde keuzes niet goed uitpakken.. Begin het schooljaar met basishoeken en bespreek met de kinderen wat ze in de hoeken nodig hebben om mee te spelen en verzamel samen deze materialen. Naarmate het schooljaar vordert zul je merken dat de hoeken bij elk thema veranderen. 

Op de sociale media kom je veel leuke posters en mooie aankleding tegen. Het ziet er erg aantrekkelijk uit en is daardoor verleidelijk om dit ook toe te passen. Ons advies is om dit tot een minimum te beperken om het rustig en overzichtelijk te houden. Daarnaast maakt het meer indruk als kinderen een rol hebben kunnen spelen bij de materialen die worden opgehangen. Maak bijvoorbeeld samen een verjaardagskalender en hang deze op. Zo start je met een rustige speel-/leeromgeving met alleen prikkels die van meerwaarde zijn. Onthoud ook: alles wat je ophangt, wordt uiteindelijk behang. Het is bewezen dat posters na een aantal weken niet meer goed opvallen bij kinderen. 

Indeling van je dag

Om de dag goed en efficiënt te kunnen doorlopen is het van groot belang dat je een rooster hebt. Ook hierbij geldt dat deze zeker de eerste weken nog kan wijzigen wanneer je merkt dat bepaalde keuzes onpraktisch zijn. Accepteer dit en vraag eventueel hulp aan een collega als je er niet uitkomt. Gedurende een dag wordt er nogal wat van je verwacht. Als leerkracht draag je een grote verantwoordelijkheid voor de cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling van kinderen. Zorg dat je op de hoogte bent van de persoonlijke situatie van de kinderen. Hun welbevinden heeft een grote invloed op hun schoolprestaties. 

Je bent voortdurend bezig om kinderen verder te helpen in hun ontwikkeling. Het ministerie van onderwijs heeft doelen vastgesteld die een leerkracht moet aanbieden en kinderen uiteindelijk moeten beheersen. Bekijk de doelen en maak een lijstje van de doelen waaraan je dagelijks werkt, doelen die je kunt koppelen aan verschillende activiteiten in bijvoorbeeld een speel-/werkcircuit en doelen die je centraal zet in je hoeken. Dit zorgt voor bredere aanbieding mogelijkheden dan alleen te oefenen tijdens een kringactiviteit. Bekijk de aanbiedings- en beheersingsdoelen per periode en stem je aanbod daarop af. Wanneer de kinderen aan het spelen en werken zijn, kun je de kinderen begeleiden en observeren. Neem ook de tijd om even te gaan zitten en zonder te begeleiden de kinderen te observeren. Voel je niet schuldig als je stil zit en even “niks” doet. Deze observaties zijn broodnodig en uiterst nuttig om kinderen zo goed mogelijk te begeleiden in hun ontwikkeling. 

Na schooltijd 

Wanneer de kinderen naar huis gaan, gaat jouw dag verder. Geef jezelf na schooltijd even de tijd om bij te komen. Klets met collega’s, drink even wat en reflecteer met elkaar hoe de dag is gegaan. Praat ook over andere dingen dan alleen school. Daarna kun je weer verder met opruimen en voorbereiden voor de volgende dag(en). Geef vervolgens jezelf de tijd voor een kort reflectie moment en stel jezelf de vraag: ‘Waar was ik echt trots op vandaag en wat zou je zo nog een keer doen?’ 

Kijk verder elke dag na schooltijd welke taken er moeten gebeuren, welke taken optioneel zijn of nog niet af hoeven te zijn. Maak hierin een duidelijk onderscheid en begin met hetgeen wat prioriteit heeft. Je kunt namelijk niet alles (tegelijkertijd) doen en alle ballen hoog houden. Ook jij mag naar huis aan het eind van de middag en niet pas aan het begin van de avond. Zorg er ook voor dat je het werk niet mee naar huis neemt. Komen collega’s iets aan je vragen maar heb je daar nu geen tijd voor? Dan is ‘nee’ ook een antwoord. Het is namelijk niet stoer of dapper om jezelf kapot te werken. Voor jezelf kiezen is heel normaal en gezond. De kinderen, je collega’s en de mensen, buiten school, om je heen hebben veel meer aan een leerkracht die energiek is en goed in zijn vel zit.

Routines

Routines ontwikkelen zich in de loop der tijd. Die slijpen er de eerste weken en soms pas na maanden in. Onze ervaring is dat je tot de herfstvakantie bezig bent met het neerzetten van de klas en de daarbij behorende routines. Geef jezelf ook deze tijd. Het is zowel voor jou als de kinderen wennen aan een nieuwe situatie.  

Nadenken over je begin thema 

Om van je klas een echte groep te maken is het slim om tijdens de gouden weken te werken met een thema/project dat daar goed bij aansluit. De gouden weken zijn de eerste weken van het schooljaar waarbij groepsvorming centraal staat.  De belangrijkste tip die we je willen geven is: Laat je niet gek maken door mooie dingen die je om je heen ziet! Liever zorgen voor een goede en rustige basis dan verdwalen in mooie, social media waardige aankleding en jezelf daardoor voorbij lopen. Wij wensen je heel veel plezier volgend schooljaar. Ga eerst genieten van een welverdiende vakantie. Heb je vragen? Dan kun je deze altijd stellen op de facebookpagina van Vrienden van Kleuteruniversiteit.