Inspiratieblog: hoeken voor groep 1, 2 en 3

Ellen Kostwinder is werkzaam op OBS de Wiekslag in Blijham in groep 1/2 en ambassadeur van Kleuteruniversiteit. Tijdens de zomervakantie heeft haar klaslokaal een metamorfose ondergaan, omdat de komst van peuterspeelzaal een interne verhuizing noodzakelijk maakte. De nieuwe inrichting heeft ervoor gezorgd dat het spel en de hoeken onder de loep genomen werden. In deze blog vertelt Ellen hoe dit proces is verlopen.

Een interne verbouwing leverde een tussenlokaal op tussen de groepen 1-2 en 3. De wens om dit lokaal te betrekken bij beide groepen, paste volledig bij het nieuwe missie-visie traject waarmee wij bezig waren. De Wiekslag streeft ernaar een plek te zijn waar je onder andere samen leert, waar je wordt uitgedaagd en gestimuleerd en waar je succeservaringen opdoet. Dit wordt gedaan door kindgericht en groepsdoorbroken te werken. Door de interne verhuizing werden we in staat gesteld grote speelhoeken te ontwikkelen zodat onze kinderen samen spelend kunnen leren en dat we zodoende de afstand tussen de groepen 2 en 3 aanzienlijk kunnen verkleinen.

In korte tijd werden de plannen uitgewerkt en ingediend. Er waren onderhoudsgelden gereserveerd en deze werden ingezet voor de realisatie van een schuifwand vanuit de kleutergroep naar het lege lokaal. Er is voor deze oplossing gekozen zodat de jongste kinderen binnendoor naar de andere ruimte kunnen komen. Groep 3 gaat nu vooralsnog via de gang naar het tussenlokaal, maar de aanvraag voor nog een schuifwand is al gedaan.

Ons onderbouwplein was gerealiseerd, maar de indeling van de ruimtes moest nog worden bepaald. Voor mij stond in ieder geval vast dat in de nieuwe ruimtes het spel centraal zou staan. Dus zouden de huishoek, bouwhoek, constructiehoek en themahoek er in ieder geval een plaats krijgen. Deze hoeken nodigen uit tot het gebruik van talig spel en de inrichting moest daar dusdanig op worden aangepast, zodat er voldoende interactie tussen de verschillende hoeken mogelijk zou worden.

De huishoek

We zijn begonnen met de huishoek. Deze hoek moest grondig worden aangepakt omdat het materiaal voornamelijk een ratjetoe was, afkomstig uit verschillende scholen. Ik begon met het bekijken van andere huishoeken op internet voor inspiratie. Daar kwamen van die mooie huisjes voorbij en ik zag er in gedachten al eentje staan in het lokaal. Vanwege een beperkt budget hadden we al snel het plan gemaakt om zelf zo’n huisje te maken en kosten te besparen. Van de verkoop van de oude materialen werd het nieuwe huisje bekostigd. Het bouwen werd een heerlijk tuinproject dankzij het stralende zomerse weer.

Trots bekeken we het eindresultaat en plots rees de vraag omhoog: ‘Hoe krijgen we dat ding op school?!’ Gelukkig was er in de vriendenkring iemand met een bus en was het vervoer vlot geregeld. Het speelhuis werd geplaatst en ingericht met meubilair en echte materialen zoals serviesgoed van porselein, metalen pannen en bestek en verkleedkleren.

Tip! Ik ervaar meerwaarde in het toevoegen van materialen waar manipulatief mee geëxperimenteerd kan worden. Zet maar eens een pot speelklei in de hoek. Het fungeert als eten, maar tijdens een ander rollenspel doet het dienst als medicijnen of voedsel voor de dieren.

De bouwhoek

De huishoek was klaar, tijd voor de bouwhoek. Over deze hoek was ik al jaren niet tevreden; de ruimte was te klein met als gevolg dat de kinderen het lokaal in bouwden. Dat was natuurlijk prima, maar niet praktisch, wanneer kinderen daar overheen moeten stappen of wanneer de kring moest worden gevormd. Het bouwwerk moest altijd weer worden opgeruimd. De behoefte aan een ruime bouwhoek was groot en met de komst van ons nieuwe onderbouwplein zouden we eindelijk in de behoefte kunnen voorzien.

Door het onvoorziene aanbod van een podium, wat eigenlijk de onderkant van een waterbed is, kreeg de bouwhoek opeens een andere impuls. De kinderen konden zo op een verhoging bouwen wat een andere ruimtelijk inzicht geeft op een bouwwerk. We plaatsten de hoek naast het speelhuis, wat zorgde voor veel interactie tussen de kinderen in beide hoeken, waarbij bleek dat de blokkenkasten die interactie belemmerde. We kozen voor een andere indeling, wat zorgde voor een zeer ruimtelijk gevoel. Het is ook multifunctioneel geworden, omdat de verhoging ook als podium gebruikt wordt voor een optreden.
Regelmatig observeren we een mooi samenspel tussen de twee hoeken. In de huishoek ontstond het plan een picknick met een barbecue te houden. De kinderen in de bouwhoek gingen vervolgens die barbecue bouwen wat resulteerde in een heel intens spel waarbij zes kinderen betrokken waren.

Ook was er die keer dat er gevraagd werd hokken te maken voor de drie honden die eerder in het speelhuis ‘woonden’. Ze zijn nu onderdeel van de bouwhoek geworden.

De constructiehoek

De derde hoek op ons onderbouwplein is de constructiehoek, en deze is rijkelijk voorzien van mooie materialen zoals Lego, K’nex en andere constructiematerialen. De hoek is half open en door deze indeling is er interactie mogelijk met de andere hoeken. Sommige kinderen vinden het fijn om rustig te kunnen werken. Zij maken zelf de keuze aan een tafel te gaan werken of op de grond. Of ze nemen een doos vol materialen mee naar het andere lokaal.

De themahoek

De themahoek heeft ook een plaats gekregen in dit lokaal. Als basiselement wordt daarvoor de winkelunit ingezet. Deze is multifunctioneel in te zetten. Zo werd er dit schooljaar al een boswinkel vol herfstvruchten, de stuurhut van de stoomboot en een kerstballenwinkel ingericht. Vanuit het speelhuis kochten de kinderen daar de versieringen voor hun eigen kerstboom.

Ik ben blij met de hoeken die we nu in deze ruimte hebben. Alle ingrediënten voor mooi en rijk spel zijn aanwezig. En we zien dat het spel van de kinderen groeit! Het gaat over van manipulerend spel, naar eenvoudig rollenspel en vervolgens naar samenspel. Er zijn veel jonge kinderen in de groep die meegenomen worden in het spel van oudere klasgenoten en de kinderen uit groep drie. Vooral de laatstgenoemde groep komt nog wel eens zeggen dat ze een spel spelen en dat een vierjarige andere dingen doet. Wij hebben samen naar een oplossing gezocht en gekozen voor rollenkaarten, omdat een kind zo meer in de rol blijft die hij/zij gekozen heeft. En zo is ook voor anderen te zien wie hij/zij is. De rollenkaarten die juf Anke heeft gemaakt zijn duidelijk en eigentijds.

Tip! plaats de rollenkaarten op een vooraf afgesproken plaats, aan bijvoorbeeld aan keycords of knijpers.

Ik hoop dat deze blog jou inspireert om de hoeken in jouw groep onder de loep te nemen. Ik besef dat ik veel geluk heb, met de beschikbare ruimte en dat jij misschien niet die mogelijkheid hebt. Maar ook dan zijn er mogelijkheden om speelhoeken met elkaar te laten integreren. Werk jij er al met geïntegreerde hoeken en heb jij nog tips? Deel ze dan in de Facebookgroep ‘Vrienden van Kleuteruniversiteit’. Ik laat mij ook graag weer inspireren! Op mijn Instagram account plaats ik met regelmaat foto’s van de hoeken in de klas.