Inspiratieblog: Betrokkenheid bij een thema

In het kleuteronderwijs werken veel kleuters collega’s met thema’s. Maar hoe zorg je ervoor dat je kinderen betrokken krijgt bij het thema en hoe richt je dan samen met de kinderen de hoeken in? Ambassadeurs Ester en Linda vertellen je in deze blog hoe zij dat doen in hun klas.

Thema kiezen

Als je wilt dat de kinderen betrokken zijn bij een thema, kies dan een thema dat dicht bij de belevingswereld van de kinderen ligt. Wanneer het thema is gekozen, kun je de volgende stappen volgen om de kinderen nog meer betrokken te krijgen en te houden.

Startactiviteit

Wat erg helpt om de kinderen direct enthousiast en betrokken te krijgen is zorgen voor een pakkende opening. In de meeste projecten van Kleuteruniversiteit staat er een opening beschreven. Natuurlijk kun je daar zelf je draai aan geven. Zorg ervoor dat ze nieuwsgierig worden gemaakt naar waar ze de komende periode over gaan werken.

Wat bij Linda in de klas een groot succes was, was toen ze ging werken over de wilde dieren in de sneeuw en er in de gymzaal een Inuit bij een iglo in een wak zat te vissen. Met de klas zijn ze daar gaan kijken en zo werden ze verwelkomd op de Noordpool. Omdat de Inuit honger had, was hij aan het vissen. In het wak was er geen vis, maar werd er het boek voor de komende periode uit gevist! Bij terugkomst in de klas kwam er direct een heel gesprek op gang. Waar is de Noordpool precies? wie leven daar? etc. Daarna hebben we met de kinderen besproken wat ze in de themahoek wilden. Ze gaven aan dat ze graag als een Inuit vissen wilden vangen. We hebben de iglo en het wak in de themahoek gezet. De kinderen vingen vissen (we hadden grote, middelmatige en kleine vissen) en vergeleken deze met elkaar. Daarna werd op de barbecue, gemaakt van blokken met een kussentje met de afbeelding van een barbecue daarop, de vissen geroosterd en heerlijk opgepeuzeld. Er werd door de kinderen zelfs nog een tafeltje gemaakt voor in de iglo!

Kennisoogst

Nadat de kinderen erachter zijn gekomen wat het onderwerp is waarover gewerkt gaat worden de komende periode, kun je gaan inventariseren wat de kinderen al weten over het onderwerp. Maar ook wat ze er nog over willen weten en wat ze willen spelen bij het thema.

Bij Ester in de klas volgt na de startactiviteit altijd een kennisoogst. Dit doet ze via een kringgesprek, maar ze gebruikt ook diverse coöperatieve werkvormen (bijvoorbeeld de placemat) om te inventariseren wat de kinderen al weten. Zo kan ze inspelen op wat de kinderen nog niet weten over het thema en is ze direct op de hoogte van de beginsituatie. Ook borrelen er in deze fase al allerlei vragen op die Ester noteert en daar probeert ze tijdens het thema samen met de kinderen antwoord op te vinden. Tijdens het thema, pakt ze het lijstje er regelmatig bij, bespreekt dit met de kinderen en streept vragen af die al zijn beantwoord en vult het aan met nieuwe vragen.

Hoeken inrichten

Je kunt de kinderen laten meedenken hoe ze de themahoek willen inrichten. Vraag ze ook te bedenken wat ze nodig hebben om de hoek te inrichten. Vaak zijn er al spullen op school te vinden die voor de hoek kunnen worden gebruikt. Wanneer de kinderen enthousiast zijn, nemen ze van alles mee van thuis. Zo zijn al gauw alle benodigdheden om de hoek in te richten verzameld.

Maar ook kun je natuurlijk zelf dingen maken met de kinderen voor in de hoek. Zo vroeg Linda in haar klas naar aanleiding van het boek “Lieve Lies maakt herfstsoep” aan de kinderen wat zij als themahoek wilden. Zij gaven aan ook herfstsoep te willen maken en dus maakten ze een restaurant van de themahoek. De kinderen hebben herfstbomen geverfd op grote stukken karton, die ze tegen de muren ophingen. Voor de gasten werd er een tafel met stoelen neergezet. En natuurlijk hebben ze met elkaar van alles verzameld wat in de soep kon. Toen ze een paar dagen in de themahoek hadden gespeeld, kwam er een meisje dat zei: ‘hoe weet ik nu hoe ik de soep moet maken?’ Met elkaar hebben ze naar oplossingen gekeken en de oplossing was natuurlijk: een menukaart maken! De kinderen hebben deze gemaakt en op tafel gelegd, zodat de gasten hun eigen soep konden kiezen.

Tijdens het spel in de hoeken komen de kinderen vaak een probleem tegen (of de leerkracht brengt een probleem in). Dat geeft weer nieuwe ideeën voor het verzamelen, meebrengen of maken van materialen voor de hoek.

Hoeken verbinden

Naast de themahoek kun je het thema ook meenemen naar de andere hoeken in de klas. Denk aan het toevoegen van materialen in de huishoek, de bouwhoek en de ontdekhoek. Vergeet ook vooral je thema niet mee naar buiten te nemen!

Bij Ester in de klas communiceren de hoeken met elkaar zoals in het echte leven. Er wordt altijd een themahoek gemaakt náást de hoeken die er al zijn. De huishoek en de bouwhoek blijven bestaan en doen mee met het spel van de themahoek. Tijdens het thema bouwen hadden ze bijvoorbeeld een architectenbureau gemaakt. Het spel in het architectenbureau kreeg een hoger niveau toen de bewoners van de huishoek een opdracht geven voor een aanbouw van het huis. Deze werd getekend en ontworpen en er werd zelfs een maquette gemaakt. Vervolgens gingen de bouwvakkers van de bouwhoek aan de slag met de tekeningen van de architect met het bouwen van muurtjes in de huishoek.

Tijdens het thema “Ik kom je helpen” waren tijdens het buitenspelen alle hulpdiensten te vinden op het plein. Regelmatig hoorden we een sirene en raasden de brandweerlieden langs om vuurtjes te blussen of de ambulance was weer onderweg om levens te redden bij een ongeluk. De karren en fietsen uit de schuur werden omgebouwd tot hulpvoertuigen. Met een paar hesjes en helmen erbij was het spel compleet. Ook bij het thema “ridders” werd er buiten verder gespeeld. De fietsen veranderden in paarden en meer dan een ridderhelm erbij heb je dan niet meer nodig.

Nieuwe impulsen

Als het thema goed gestart is en de kinderen al spelend aan het leren zijn, kan het handig zijn om een nieuwe impuls aan het thema te geven zodat je het spel weer een stuk verder te helpt en verdiept. Dit kun je doen wanneer kinderen met ideeën komen deze uit te voeren in de hoeken. Ook het kijken van (schooltv) filmpjes brengt nieuwe ideeën. Helemaal fantastisch is natuurlijk een uitstapje maken om te ervaren hoe het in het echte leven gaat. Deze ervaring kunnen de kinderen dan weer gebruiken in hun spel. Ook het uitnodigen van een “deskundige” in de klas is een goede manier om nieuwe impulsen te geven aan het spel in de klas.

Door steeds met de kinderen te kijken wat er nodig is in de hoeken, kun je ze bij de inrichting én hun spel betrekken. Observeer je kinderen tijdens hun spel. Wanneer je ziet dat het spel vastloopt, kijk dan wat ze nodig hebben om verder te kunnen spelen.

Wat Ester probeert te doen waar mogelijk is halverwege het thema een uitstapje plannen. Zo hadden ze bij het thema “van A naar B” in de klas een garage ingericht in de themahoek. Op de helft van het thema (na 4 weken) ging ze met de klas op bezoek bij een garage. Hier kregen ze een rondleiding en konden de kinderen al onze van tevoren bedachte vragen stellen. Ze herkenden allerlei zaken die we in het thema op school ook tegen waren gekomen. Maar er werden ook enorm veel nieuwe ideeën opgedaan wat het spel in de klas en de themahoek verdiepte.

Hopelijk hebben we je met deze blog inspiratie gegeven om aan de slag te gaan om samen met de kinderen de themahoek in te richten en kinderen te betrekken bij de thema’s. Wil je meer van onze groepen zien? Volg ons dan op instagram via @jufesterklaver en @juflinda.m. Heb je na het lezen van deze blog vragen of wil je iets anders weten? Laat het ons weten door een bericht te sturen via Instagram of via de facebookgroep Vrienden van Kleuteruniversiteit.