Inspiratieblog: Het leesplezier vanuit huis vergroten

Annabelle Hoogakker is leerkracht van groep 1/2 op basisschool de Springplank in Vught. Op de Springplank wordt er veel geïnvesteerd in het vergroten van het leesplezier bij alle kinderen op school, dus ook bij de kleuters. Hierbij speelt de thuissituatie/leesopvoeding van de kinderen een rol. Ben je benieuwd hoe Annabelle ervoor zorgt dat het leesplezier vanuit thuis wordt vergroot? Lees dan snel verder.

Intrinsieke leesmotivatie

Een kind dat intrinsiek gemotiveerd is om te lezen, beleeft plezier aan het lezen. Hij beleeft plezier aan de handeling, aan het verhaal of is geïnteresseerd in het onderwerp van het boek. Dit zorgt bij kinderen voor positieve ervaringen met lezen. Wanneer kinderen veel positieve ervaringen hebben met lezen, creëren zij een positieve houding ten aanzien van lezen. Dit zal later helpen bij het vergroten van een intrinsieke motivatie ten aanzien van lezen. Wanneer een kind intrinsiek gemotiveerd is om te lezen, zal het meer leesmeters maken. Hierdoor zal uiteindelijk de leesvaardigheid stijgen, waardoor het kind weer meer plezier ervaart door een competent gevoel.

Daarom is het belangrijk dat steeds meer scholen gaan investeren in het stimuleren van intrinsieke leesmotivatie, zo vindt ook Stichting Lezen. Een goede leesopvoeding is daar helpend bij. Stichting lezen heeft als doel om alle kinderen het plezier in lezen te laten ontdekken, zodat we meer blijvende lezers creëren in Nederland.

Een goede leesopvoeding

Een goede leesopvoeding begint in een huis waar kinderen met regelmaat worden voorgelezen. Hierbij is het belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld en interesses van de kinderen zodat zij een positieve ervaring opdoen met lezen. Daarnaast is het belangrijk dat er veel verschillende boeken worden aangeboden. Dit vergroot de kans op een match tussen een boek en een kind. Een andere stimulerende factor is het regelmatig bezoeken van een bibliotheek. Hier kunnen kinderen zelf op zoek naar een boek dat hen aanspreekt. Daarnaast hebben de ouders een grote voorbeeldfunctie: zien lezen doet lezen.
Wanneer je je bewust bezig bent met het bovenstaande, spreek je over een goede leesopvoeding. Dit vergroot de kans op een positieve houding bij kinderen ten aanzien van lezen.

Boekkeuze: hoe kies je het perfecte boek?

Een ander belangrijk punt binnen een goede leesopvoeding is de hulp van ouders bij het kiezen van boeken. Hiervoor een paar tips voor ouders:

Ga grasduinen, oftewel lekker snuffelen in stapels of rijen boeken. Boeken oppakken, bekijken en weer neerleggen en er eventueel iets over zeggen of vragen. Dit kan bijvoorbeeld goed in een bibliotheek of in een boekenwinkel.
De vijf-vinger-regel:

Kies een boek op basis van de titel, flaptekst en vormgeving die het kind aanspreekt;
Lees een bladzijde;
Steek een vinger op voor elk moeilijk woord dat je tegenkomt;
Meer dan vijf moeilijke woorden? Dit boek is mogelijk niet geschikt om door het kind te lezen;
Lees bij twijfel nog een bladzijde en maak dan een keuze.

Modellen: Doe het kind voor hoe je een boek uitkiest en vertel de stappen hardop.
Ken de interesses van het kind en vraag bij de bibliotheek naar boeken die hierbij passen.

Hoe kunnen leerkrachten ouders thuis helpen met een goede leesopvoeding?

De leestas

Op de school van Annabelle is recent onderzoek gedaan naar het motiveren van de intrinsieke leesmotivatie. Vanuit haar afstudeeronderzoek, is de leestas ontwikkeld. Deze is het eerste jaar gebruikt in de groepen 1-2. Veel ouders reageerden positief: er was meer aandacht voor lezen, er kwam meer variatie in het voorlezen en ze kregen veel leuke ideeën en spelletjes om te doen tijdens of na het voorlezen van een boek. Ook de directie en leesconsulent waren enthousiast en daarom zet de school het aankomende schooljaar de leestas in bij de groepen 1 tot en met 4.

De leestas gaat 1 week per schooljaar met een kind mee naar huis. In de leestas zitten verschillende opdrachten voor ouders en kinderen om samen uit te voeren:

verschillende soorten boeken zoals een voorleesboek, dichtbundel, prentenboek en moppenboek
een leesmaatje (knuffel)
een kletspot met vragen over de boeken die in de tas zitten
een leesbingo met verschillende plekken binnen en rondom huis om te lezen
een knutselpakket om zelf een boekenlegger te vouwen
een ‘dit was mijn leesweek’ boekje om in te vullen
een informatiefolder van de plaatselijke bibliotheek

Je kunt nog meer doen!

Organiseer een ouderavond rondom leesbevordering en de rol van de ouder. Geef ouders hierbij praktische tips.
Organiseer een workshop ‘voorlezen’. Wanneer ouders zich meer competent voelen met voorlezen zullen zij het ook vaker gaan doen.
Ga met de klas naar de bibliotheek en neem elke keer andere ouders mee. Op deze manier zien ouders hoe de leerkracht de kinderen begeleidt bij het kiezen van een boek.
Nodig ouders uit om voor te lezen in de klas. Dit kan structureel zijn, bijvoorbeeld op een vaste voorleesochtend in de week. Als leerkracht kun je vragen voorbereiden en deze op de kaft van het boek plakken. Zo kan de ouder in gesprek gaan met de kinderen over het boek.
Geef lezen extra aandacht binnen een nieuwsbrief/blog. Geef ouders een kijkje in de leesles, maak foto’s van leuke leesmomenten in de klas of inspireer ouders met praktische tips rondom lezen. Boekinspiratie rondom thema’s kan hierbij ook helpend zijn.
Doe mee met de Boekenbingo! De Boekenbingo is een leesbevorderingsevenement met als doel de deelnemers kennis te laten maken met zoveel mogelijk verschillende titels, het lezen te bevorderen en het leesplezier te vergroten. Hun doelgroep zijn juffen en meesters, ouders en kinderen/studenten. Voor elke doelgroep wordt elk jaar een unieke bingokaart gemaakt. Er staan veel recensies online en je kan hierbij ook leuke prijzen winnen. De Boekenbingo is een project van stichting: Het Ministerie van Boekenzaken. De stichting initieert verschillende projecten, waaronder De Boekenbingo en het Kinderboekenjournaal, om kinderen en jongeren te stimuleren om te lezen. Hierbij zijn verschillende kinderboekenacteurs betrokken zoals Jacques Vriens en andere bekende teamleden zijn onze eigen: Dieke Grootscholten & Sanne Ramakers.
Organiseer een boekenmarkt op school. Kinderen kunnen een boek dat zij niet meer lezen meenemen naar school. De leerkrachten verzamelen alle boeken. Op een afgesproken middag vindt de boekenmarkt plaats waarbij alle kinderen met hun ouders een ‘nieuw’ boek uit mogen kiezen om mee te nemen naar huis.
Deel met ouders de tip dat zij via De voorleeshoek met het bibliotheekabonnement van hun kind kunnen inloggen. Op deze site worden veel boeken voorgelezen, ondersteund met klassieke muziek. Ook een tip voor als je zelf een keer geen tijd hebt om voor te lezen.

Als leerkrachten hebben we een belangrijke taak binnen het onderwijs, maar samen met de ouders kunnen we kinderen nog meer laten genieten van boeken en de verhalen die daarin staan.

Hopelijk heeft deze blog je geïnspireerd om zelf meteen een boek te pakken en jouw eigen leesplezier te vergroten of sta je popelen om morgen aan de slag te gaan met het leesplezier van jouw kinderen. Mocht je aan de slag gaan met leesplezier in de klas, dan deel gerust de foto’s met ons. Wil je meer van mijn klas zien? Volg me dan op Instagram via @jufannabelle. Heb je na deze blog nog vragen over het helpen van ouders bij het stimuleren van een goede leesopvoeding of het stimuleren van een goed leesklimaat in de klas? Stuur dan gerust een bericht via Instagram of je kunt mij bereiken via de facebookgroep ‘Vrienden van Kleuteruniversiteit’ of mail naar ambassadeur@kleuteruniversiteit.nl. Ik ga graag met je in gesprek!