Nieuws, Tips voor thuis
Inspiratieblog: Tips voor thuis spelen en leren
Wat kun je als leerkracht betekenen voor ouders als kinderen niet naar school kunnen? Daar heeft Kleuteruniversiteit over nagedacht. Wij, als leerkrachten, willen liever niet dat kinderen continu achter een scherm bezig zijn en daarom hebben wij ons gebogen over de vraag: hoe kunnen kleuters thuis ontdekkend bezig zijn en spelend wijzer worden? Er valt thuis namelijk genoeg te spelen, leren en ontdekken. In dit blog geven de ambassadeurs van Kleuteruniversiteit tips voor thuis en geven ze ouders advies. Leerkrachten kunnen dagelijks tips uit de lijst kiezen en deze doorsturen naar ouders. Pas onderstaande tips indien gewenst aan. Je kunt steeds een korte uitleg meesturen om ouders meer context mee te geven over het ‘waarom’ van sommige activiteiten.
Dagschema thuisonderwijs
Speciaal voor ouders heeft Kleuteruniversiteit een dagschema ontwikkeld zodat ze een logische indeling van de dag kunnen maken, waarbij activiteiten samen en individueel kunnen worden ondernomen. Structuur aanbieden kan helpen in onzekere tijden. Download het dagschema:
Uitleg bij tips voor taal
In een kleutergroep zijn leerkrachten voornamelijk bezig met het opbouwen van de woordenschat. Voorlezen en spel zijn daarbij bijzonder belangrijk. Daarnaast bieden leerkrachten activiteiten aan die bedoeld zijn ter voorbereiding op het leesproces. Denk aan rijmen, het horen en benoemen van een klank, kritisch luisteren, lange en korte woorden (lettergrepen klappen). Let erop dat als je de letters benoemt voor kleuters dat dit fonetisch wordt aangeboden. Dus niet ‘bee’ maar ‘b’, geen ‘es’ maar ‘sssss’.
Taaltips:
- Voorlezen
Onze allerbeste tip is: lees voor. Het is heel simpel. De woordenschat van kinderen breidt zich uit door nieuwe woorden aan te bieden. Stel na het lezen diverse vragen over het verhaal. Je kunt ook tussentijds vragen stellen en je kind een voorspelling laten doen. Is zelf voorlezen lastig? Kijk dan naar onze volgende tip. - De Voorleeshoek
Vraag een proefabonnement aan bij De Voorleeshoek en bekijk samen met je kind een voorleesfilmpje. Vraag je kind naderhand het verhaal na te vertellen. Ben je lid van de bibliotheek? Dan kun je gratis inloggen op De Voorleeshoek. Je vindt het inlogscherm hier. Ben je geen lid? Bekijk dan deze site met luisterboeken. - Rollenspel
Tijdens het spelen van een rollenspel komt er bijzonder veel taal om de hoek kijken. Speel daarom winkeltje, dokter, buschauffeur, bibliotheekje en ga mee in de fantasie van het kind. Benoem de handelingen en stel vragen. - Letterspeurtocht
Schrijf of typ diverse letters op een blad en hang deze op in het huis. Laat het kind op zoek gaan naar de letters en aanstrepen op het blad als de letter is gevonden. - Letters knippen
Kies een letter uit de naam van het kind. Zoek in tijdschriften, reclamefolders en kranten naar dezelfde letter. Plak ze op een vel papier en maak er een foto van voor de leerkracht. - Rijmen
Wijs een voorwerp aan of stop wat voorwerpen in een mand. Bedenk samen rijmwoorden op het voorwerp (voorbeeld blok – sok). Om het iets makkelijker te maken, kun je ook al voorwerpen in de mand doen die op elkaar rijmen. Zoek de spullen dan bij elkaar (sok-blok, beer-peer, tas-jas, pop-dop, fles-mes, boek-koek, plant-krant, schrift-stift, vaas-kaas, pan-kan) - Foto’s maken
Maak foto’s van illustraties uit boeken en ga samen op zoek naar deze afbeelding. Vertel wat je op de afbeelding ziet en verzin een verhaal erbij. Hoe gaat het verhaal verder. Of gebruik deze foto’s om de volgorde van het verhaal goed te leggen en na te vertellen. - Kalender
Maak een kalender met de dagen van de week zoals in de klas. Hang een wasknijper op de juiste dag. Je kunt dan ook de begrippen vandaag, morgen en overmorgen bespreken. - Krabbelen en schrijven
Misschien is er thuis nog ergens een leeg schrift of een notitieboekje. Kleuters vinden het vaak geweldig om op hun manier hierin te schrijven. Bejubel ook als zij alleen krabbelen. Dit is een belangrijke fase voordat kleuters letters na zullen tekenen of echt schrijven. - Versjes en gedichten
Oefen samen met het nazeggen en afmaken van gedichten. Gedichten zijn ook ideaal om samen te bespreken en over te filosoferen. Dat kan zeker op een kleutermanier.
Uitleg bij tips voor rekenen
Leerkrachten schenken vooral veel aandacht aan het tellen van hoeveelheden en het koppelen van cijfers aan deze hoeveelheden. Het overzien van structuren, het optellen, doortellen en het verwoorden ervan maakt een groot onderdeel uit van het dagelijkse aanbod voor kleuters. Daarnaast zijn meten, inhoud, vormen, tijd en het benoemen van de begrippen bij deze onderwerpen ook belangrijk.
Rekentips:
- Tellen in combinatie met het verrichten van handelingen
Maak een spel van dagelijkse handelingen en klussen die moeten gebeuren. Dek samen de tafel en bespreek wat er steeds nodig is. Hoeveel bestek leg je neer? En hoeveel borden heb je nodig? Vouw samen iets moois van een servet.
Hang samen de was op. Het gebruiken van knijpers is direct een goede motorische oefening. Sorteer kledingstukken bij elkaar en hang deze bij elkaar op. - Samen koken
Kinderen leren veel door te doen. Betrek ze bij het koken. Zoek de benodigde ingrediënten bij elkaar, bekijk hoeveelheden, weeg af, snijd samen en bespreek alle handelingen. Maak samen een pizza en beleg deze. Hoeveel doe ik erop? - Op speurtocht in huis
Zoek samen spullen in huis en leg die neer van van groot-klein, dik-dun, hoog-laag. - Spelen met water
Houd een theefeestje en vul diverse maatbekers en bespreek. Welke is het volst? En welke het leegst? - Hoera, het regent!
Zet op een regenachtige dag eens (maat)bekers op verschillende plekken in de tuin of balkon. Schenk de bekers over in een maatbeker en schrijf steeds op hoeveel water er is opgevangen. - Windje, windje, waaien maar!
Maak een windmolen of een windzak. Zakje aan een touw of crêpepapier. Van welke kant komt de wind? Maak samen een weer-dagboek. - Schatzoeken
Verstop een schat in huis en geef aanwijzingen. Maak eventueel een schatkaart zodat ze bezig zijn met een plattegrond. - Bowlen met flessen
Vul lege flessen met water en neem een bal. Laat het kind de bal rollen en proberen zoveel mogelijk flessen om te gooien. Vraag: hoeveel flessen heb je omgegooid? Wie heeft er meer / minder / evenveel? - Vormen
Teken een vorm op een papiertje (cirkel, rechthoek, vierkant, driehoek). Ga met het papiertje in je hand een rondje door het huis en zoek zoveel mogelijk vormen. Je kunt ook kinderen foto’s laten maken van deze vormen met een tablet of een telefoon. - Voorzetsels
Ga aan de slag met voorzetsels. Verstop je onder de tafel, achter de stoel, naast de bank, etc. - Ready, set, go!
Wat kun je allemaal in één minuut doen? Kun je limonade in een minuut inschenken of een boterham smeren? Lukt het een minuut te springen? Wat lukt er wel en wat niet? - Speelgoed sorteren (opruimen)
Zelf opruimen kan een leerzame activiteit zijn. Sorteer speelgoed op kleur, soort of vorm.
Uitleg bij motoriektips
Aandacht voor de motoriek is bij alle kinderen belangrijk maar bij kleuters des te meer. Het ontwikkelen van de motoriek is cruciaal voor de ontwikkeling van de hersenen. Kleuters moeten grijpen om te begrijpen. Ze moeten ervaren met hun zintuigen. Proeven, vastpakken, ruiken, horen en zien. Alle zintuigen inzetten helpt bij het begrip. Als je een volwassene uitlegt wat een cherimoya is, kun je vertellen dat het een vrucht is die lijkt op een artisjok met een gladde, leerachtige schil met bruine vlekjes en die een textuur heeft van een papaja. Dat deze vrucht vlezig is en een zachte, zoete smaak en doet denken aan een banaan, aardbei of ananas. Een volwassene kan daar dan een voorstelling van maken. Jonge kinderen moeten eerst snappen wat bruin, leer, glad, vlezig en zoet is. En dat doen ze door te ervaren aan de hand van hun zintuigen. Onder motoriek wordt voornamelijk het bewegen van het lichaam verstaan. Mondmotoriek gaat vaak over het gebruik van de mond en de spraak.
Motoriektips:
- Kleien
Kinderen kunnen uren spelen met klei. Tijdens het kleien worden veel verhalen verzonnen en speelt de fantasie een grote rol. Heb je thuis geen klei of vind je het leuk om zelf klei te maken. Hier vind je het recept om dit zelf te maken. - Scheerschuim
Spelen met scheerschuim is altijd een feest. Hiermee kunnen de kinderen de fijne motoriek oefenen. Spuit de scheerschuim op tafel of op een dienblad en je hebt uren speelplezier. Let op: de kinderen kunnen vies worden. Een schort of oud shirt is aan te raden. - Kralen rijgen en strijkkralen
Het rijgen van kralen is een zeer goede motorische oefening. Heb je geen kralen in huis? Je kunt zelf kralen maken van brooddeeg. Heb je rietjes in huis? Knip die dan steeds klein en rijg de stukken in een reeks aan een koord. - Open en dicht
Ga thuis aan de slag met sluitingen. Speel bijvoorbeeld eens winkeltje. Hang wat kleding op en maak papiergeld. Laat de klant steeds kleding passen Ritsen, knopen, schuifknopen, strikken … doe dit door middel van jassen aan en uitdoen met daarbij het oefenen van de rits sluiten. Broeken open en dicht. Veters stapsgewijs strikken. Iedere dag een stapje verder, oefening baart kunst. Van proberen kun je leren! - Knutselen met verschillende materialen
Wat kun jij allemaal maken van een leeg melkpak, doos of wasmiddelfles? Laat de creativiteit de vrije loop. - Stoepkrijt
Teken met stoepkrijt in de tuin. Maak van karton een vizier zodat ze schilderijen maken. Maak hinkelpaden of een twisterveld en spelen maar! - Wat voel ik?
Leg verschillende voorwerpen van verschillende vormen onder een theedoek en voel welke vorm een voorwerp heeft. Welke voorwerpen in huis hebben deze vorm nog meer? - Vouwen
Op welke manieren kun je een vouwblaadje vouwen en wat kun je er allemaal van maken? Benoem de vormen. Meester Sander heeft ook instructieposters hiervoor gemaakt waarbij de uitleg digitaal te volgen is. - Mondmotoriek
Neem een lepeltje tussen de lippen en probeer zo een balletje voort te bewegen. Maak er een spel van. Wie is er het eerst aan de overkant?
Uitleg bij tips voor spelletjes
Tijdens het spelen van een bordspel oefen je veel vaardigheden zoals tellen (rekenen), woordenschat, verwoorden waarom je iets doet (taal) en op je beurt wachten of winnen/verliezen (sociale vaardigheden).
Speltips:
- Bordspel
Ga op zoek naar een bordspel in huis zoals ganzenbord of Mens-erger-je-niet.
Je kunt kinderen ook zelf nieuwe spelregels laten bedenken bij een spel. Heb je geen bordspel? Dan is het superleuk om er zelf eentje te ontwerpen. - Speel kwartet
Tijdens het spelen van een kwartetspel zijn de kinderen bezig met het verwoorden, het kritisch luisteren en het toepassen van een tactiek. Ze oefenen met vragen stellen en te spreken in zinnen. Daarnaast zijn ze bezig met het aantal kaarten dat ze nog nodig hebben om kwartet te maken. Heb je geen kwartet? Maak er dan samen een! - Wie ben ik?
Een superleuk en leerzaam spel waarbij je moet elimineren om tot het juiste antwoord te komen. Ook bij dit spel is kritisch luisteren en het stellen van vragen zeer belangrijk. - Hutten bouwen
Neem lakens, kleden en knijpers mee naar de woonkamer en bouw een geweldige hut. Natuurlijk is het extra leuk als je een zaklamp hebt en een verhaal in de hut voorleest. Of organiseer een lekkere picknick in de hut. - Wat is er weg?
Verzamel diverse spullen uit huis en leg ze onder een doek neer. Haal nu iets uit de rij en haal de doek eraf. Kan het kind raden wat er ontbreekt?
Tips voor de sociale vaardigheden:
- Ben ik dat?
Bekijk foto’s of video’s van ervaringen van je kind, en laat hem alles benoemen wat je ziet. - Post!
Maak mooie tekeningen en stop ze in een envelop. Doe ze in de brievenbus van een verzorgingshuis in de buurt. Waarschijnlijk komt daar nu veel minder bezoek dan normaal.
Muziektips:
- Samen zingen
Zoek liedjes van Jeroen Schipper op Spotify of YouTube. De Zinglish liedjes zijn tweetalig. Leer eerst het lied in het Nederlands aan en als dat lied beklijft, kun je overstappen op de Engelse versie. Dezelfde melodie met een Engelse tekst! - Ons orkest
Vorm een orkest met instrumenten van een pot en pan en houten lepels, beslagkommen en schudinstrumenten. Vul een leeg potje met rijst en maak muziek. - Dans!
Ga samen dansen. Zet gewoon muziek op en verzin een leuk dansje met simpele pasjes. - Klassieke muziek
Beluister verschillende soorten klassieke muziek. Praat over emoties. Beluister Peter en de Wolf. Herkennen kinderen de verschillende dieren in de muziek? Welke instrumenten horen ze?
Natuur en Techniek tips:
- Ontdek de tuin
Ga naar buiten en ontdek wat er allemaal te zien is. Heb je een vergrootglas? Neem deze dan zeker mee naar buiten. En als je geen vergrootglas hebt, dan kun je deze zelf maken: - Kriebelbeestjes
Download dit speurblad en probeer zoveel mogelijk insecten te ontdekken: - Proefjes doen
Op internet zijn verschillende simpele proefjes te vinden waarbij je huis, tuin en keukenmaterialen kunt gebruiken. - Constructie
Maak eens een brug van één stoel naar de andere met rietjes of satéprikkers en elastiekjes. Wat is de beste constructie? Bekijk ook eens bruggen en de constructies op internet en bespreek het samen.
Lees ook eens onze andere blogs met tips voor thuis én uitleg over de aangeboden activiteiten.
Zoek je meer spelideeën voor thuis? Bekijk dan eens het pakket ‘Thuis aan de slag‘, een bomvol spellenpakket met 80 ideeën waarmee je leuke, leerzame en gezellige spellen kunt spelen met materialen die thuis aanwezig zijn.
Zo! Met deze activiteiten zijn ouders en kinderen wel even zoet. Er zijn natuurlijk nog veel meer activiteiten te ondernemen met kinderen. Ook weten we dat deze tips over het algemeen de inmenging van ouders behoeft. Daar hebben we zeer bewust voor gekozen. Mocht je als leerkracht digitale tips voor ouders willen geven, verwijzen we je graag door naar de site van Kleutermeester Sander.