Inspiratieblog: Werken in kringen

In de kleuterklas leren de kinderen ontzettend veel door spelend leren. Maar we ontkomen er niet aan om doelen in de kringen aan te bieden. Zie het als fietsen of zwemmen, dat lukt ook niet zonder dat er is geoefend met iemand. Maar wanneer je het eenmaal kunt, verleer je het niet meer. Je kunt nieuwe vaardigheden in verschillende vormen aanbieden. Ambassadeurs Janneke en Kim geven je hiervoor verschillende opties.

Betrokkenheid

In de grote kring spreken we verschillende vaardigheden van onze kleuters aan. Stil zitten, stil zijn, luisteren, goed kijken en hun vinger opsteken zijn hier enkele voorbeelden van. En natuurlijk wil je ook graag dat alle kleuters actief betrokken zijn. Bij de start van het schooljaar is het dan ook belangrijk dat je jouw kleuters aanleert welke luisterhouding jij verwacht tijdens je kringactiviteiten, zowel in je grote als in de kleine kring. In groep 1 op de school van Kim nemen ze bij de start van het schooljaar tot de herfstvakantie de tijd om aan bovenstaande vaardigheden te werken en dit te oefenen.

Grote kring

De grote kring heeft naast de functie om een nieuw doel aan te bieden, ook een sociale functie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan zingen, maar ook aan groepsvormende activiteiten die je doet tijdens de gouden weken zijn activiteiten die je in een grote kring doet ter bevordering van het groepsgevoel. Ook de introductie van een nieuw thema start bij ons altijd in een grote kring.

Tijdens de grote kringactiviteit kiezen wij altijd werkvormen waarbij de kinderen zo actief mogelijk betrokken zijn. Denk hierbij aan binnen-/ buitenkring, mix en ruil, denken/delen/uitwisselen. Je kunt de kinderen in groepen van drie of vier verdelen en ze samen een opdracht laten uitvoeren. Hierbij zijn ze niet alleen met het uitvoeren van de desbetreffende opdracht bezig, maar dan wordt het samenwerken ook gestimuleerd.

Denk van tevoren goed na over de lengte van je kring. Wanneer de kinderen 30 minuten in de kring zitten en routineliedjes zingen of luisteren naar een uitleg, is dit niet effectief en zal de betrokkenheid van veel kinderen minimaal zijn. Daarom kiezen Kim en Janneke ervoor om de grote kring niet langer te laten duren dan maximaal 15 minuten. Hun ervaring is dat kinderen na 15 minuten minder betrokken zijn en dus minder oppakken van hetgeen je aanbiedt.

Kleine kring

Als je klassenmanagement goed is ingericht heb je de mogelijkheid om te gaan werken in de kleine kring. Hoe je de kleine kring inricht, is afhankelijk van de visie van jouw school, maar zeker ook van je persoonlijke voorkeur en visie. In de kleine kring kun je speciale vaardigheden aanbieden die een kleine groep nog niet beheerst maar je kunt er ook voor kiezen om op verschillende momenten niveaus aan te bieden in meerdere kleine groepen. Kim en Janneke werken beiden in kleine kringen om te oefenen aan de focusdoelen. Een focusdoel is een doel waar ze die periode de nadruk op leggen en verder wordt ingeoefend. Een voorbeeld hiervan is rijmen. Dit doel komt dan geregeld terug in de kleine kring. De groepen bestaan uit maximaal vijf kinderen en de kleine kring duurt niet langer dan tien minuten. Deze werkwijze zorgt voor een hoge betrokkenheid, actieve inoefening en veel herhaling. Op het moment dat een doel ‘nog niet beheerst’ wordt in de kleine kring, herhalen Kim en Janneke het weer op het volgende moment. Uiteraard gebruiken we ook bij het aanbieden van de doelen in de kleine kring diverse materialen en diverse actieve werkvormen, zodat het aantrekkelijk blijft voor de kinderen.

Het is belangrijk om duidelijke afspraken te maken. Wanneer je een kleine kring aanbiedt tijdens bijvoorbeeld de werkles kun je bijvoorbeeld net als Kim en Janneke een ketting dragen die aangeeft dat je op dat moment niet gestoord wilt worden. Een kind loopt namelijk automatisch naar je toe wanneer hij iets wil vragen. Op het moment dat hij de ketting ziet, wordt het kind eraan herinnerd dat jij niet gestoord kan worden en kan hij hulp vragen aan een ander kind. Het is aan te raden om voordat je aan een kleine kring begint een hulpronde door de klas loopt zodat je alle kinderen aan het werk kunt helpen. Kim maakt ook nog gebruik van een stoplicht en zet een time-timer aan waardoor het visueel gemaakt wordt hoe lang de juf niet beschikbaar is.

Groepsdoorbroken kring

Je kunt ervoor kiezen om samen met je collega’s van de andere kleutergroepen kringen te geven. Bepaal het doel en bekijk welke kinderen extra oefening nodig hebben. Wissel deze kinderen uit, zodat je gezamenlijk meerdere kinderen kunt bedienen.

Kim heeft deze werkwijze afgelopen schooljaar toegepast. Er waren op de school van Kim twee groepen 1/2.  Ze kozen ervoor om de groepen te splitsen op een homogeen niveau. De grote kringen en de kleine kringen hebben ze gesplitst en op homogeen niveau gewerkt. Dit betekende dus ook dat alle andere kinderen die aan het spelen waren ook in elkaars klassen konden spelen. De groep 1 kinderen van de andere kleutergroep kwamen ook bij Kim in de klas spelen en vice versa. Ook dit had een heel positief effect op de leerontwikkeling. Uiteraard kan het ook ‘onrust’ in de hand werken, omdat de kinderen heen en weer lopen, maar ook dit staat en valt weer met duidelijke afspraken. Ook afspraken met je collega’s met betrekking tot tijd zijn van belang in deze situatie. Het leverde Kim ook een heel groot voordeel op. Ze vond het fijn om samen de verantwoordelijkheid te dragen voor de kinderen en veelvuldig te overleggen over de kinderen met haar collega’s. Dat leverde veel op. Bij Janneke op school hebben ze drie kleuterklassen en wisselen ze kinderen uit die op hetzelfde niveau een doel aangeboden krijgen, zodat niet elke groep dezelfde kring hoeft aan te bieden.

Hopelijk heeft deze blog je geïnspireerd of een eye opener gegeven voor het managen van de kring. Wil je meer van onze klassen zien? Volg ons dan op Instagram via @jufkimthewissen en @kleuterjuf_janneke. Heb je na deze blog nog vragen over de kringen? Stuur dan gerust een bericht via Instagram of via de facebookgroep ‘Vrienden van Kleuteruniversiteit’ of mail naar ambassadeur@kleuteruniversiteit.nl. wij gaan graag met je in gesprek.