De uitdagende bouwhoek

Maartje Ramakers is werkzaam in groep 1/2/3 op basisschool de Weiert in Arcen en is ambassadeur bij Kleuteruniversiteit. In haar bouwhoek speelden vaak dezelfde kinderen (meestal alleen jongens) en er was weinig groei te zien in het bouwen. Ze zag vooral manipulatief en experimenteel spel en vond het moeilijk om tegemoet te komen aan de behoeftes van de kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong. Naar deze onderwerpen heeft Maartje voor haar scriptie onderzoek gedaan, met als uiteindelijke uitkomst: de uitdagende bouwhoek. In deze blog vertelt ze over de algemene inrichting, thematische invulling van die uitdagende bouwhoek en geeft ze je een handige inspiratie- en materialenlijst!

Uitrusting van de bouwhoek

De uitrusting van de bouwhoek heeft aandacht en tijd nodig van de leerkracht. Een rijke en uitdagende omgeving nodigt uit tot spelen. Dat spelen wordt leren als je de bouwhoek voorziet van goede materialen, uitdaging biedt en begeleiding geeft. Wanneer je het spel van kinderen wilt verbeteren, zul je moeten beginnen bij jouw eigen leerkrachthandelen. De inrichting valt hier onder. De belangrijkste onderdelen voor de uitrusting van de bouwhoek zijn:

– Een geschikte vloer, met een vlak kleed voor een dempende werking.
– Er is geen doorloop in de hoek, het is er rustig.
– Overzichtelijke opbergsystemen voor materiaal, zoals open kasten of doorzichtige bakken.
– Aan de omgeving van de hoek kun je zien dat het een bouwhoek is, er hangen bijvoorbeeld werken van architecten of gebouwen uit de buurt. Ook foto’s van gemaakte bouwwerken van kinderen motiveren om aan de slag te gaan!

Inrichting van de bouwhoek

Denk bij het inrichten van de bouwhoek na over het aangeboden materiaal:

– Gebruik niet te veel verschillend materiaal, maar zorg voor genoeg blokken of ander bouwmateriaal.
– Alternatief materiaal: gereedschap, pionnen, lappen en kleden.
– Kosteloos materiaal: wc-rollen, takken en boomstammen.
– Aanvullend wereld-spel materiaal: auto’s, dieren, boten en loose parts.
– Potloden en papier, dit nodigt uit tot het maken van tekeningen.

Bekijk voor inspiratie naar de materialenlijst!

Waar moet je rekening mee houden?

– Meisjes en jongens hebben verschillende behoeften, pas hier je aanbod op aan.
– Leerkrachtnabijheid is belangrijk voor kinderen. Wanneer iets omvalt kunnen kinderen schrikken, zonder nabijheid zullen ze dan iets anders gaan kiezen.
– Over het algemeen is het bouwen voor meisjes minder belangrijk dan het spelen. Ze gebruiken het bouwwerk in hun rollenspel. Denk aan materiaal om dit spel te activeren, bijvoorbeeld Barbies of verkleedkleding.
– Aansluiten bij de belevingswereld is belangrijk voor het stimuleren van bouwen, dit geldt voor zowel jongens als meisjes. Maak bijvoorbeeld samen foto’s van gebouwen en bouwwerken in de buurt en hang deze op in je bouwhoek.

Hoe stimuleer je kinderen om te kiezen voor de bouwhoek?

Wanneer je kinderen wilt motiveren om voor de bouwhoek te kiezen, werkt het tentoonstellen van bouwwerken goed. Dit kun je doen door foto’s van bouwwerken van de kinderen of inspirerende afbeeldingen van bekende bouwwerken aan de muur te hangen. Je kunt er ook voor kiezen om deze afbeeldingen in een boek te bewaren. In dit boek kunnen kinderen inspiratie opdoen voordat ze gaan bouwen. Wanneer ze klaar zijn met bouwen, maak je een foto van hun werk en de volgende dag zien ze zichzelf in het boek: gegarandeerd trotse kinderen!

Opruimen

De inrichting is belangrijk, maar het is ook nodig dat de kinderen leren hoe de materialen en blokken opgeruimd dienen te worden. Dit opruimen is namelijk ook een hele goede rekenactiviteit! Denk bijvoorbeeld aan het passen en meten van de Haagse Set bij het in de kast zetten. Dit vergt veel inzicht van de kinderen.

Hoe maak je een thematische bouwhoek?

Het is belangrijk dat er wordt gevarieerd met materialen om de hoek boeiend te houden, pas het aanbod in de bouwhoek ook aan per thema. Onthoud hierbij wel dat meer materiaal niet per se beter is. Je doet er goed aan om het materiaal per week te wisselen of aan te vullen.

Voorbeelden bij het thema herfst en Gi-ga-groen:

Thema herfst – Hang praatplaten op van de natuur in de herfst of foto’s van bomen en het bos. Maak een wandeling en kijk in de buurt van school naar de natuur, of ga naar een bos. Maak foto’s van dingen die de kinderen opmerken en hang deze op in de bouwhoek. Zorg in het aanvullend wereldspel materiaal voor eikels, paddenstoelen, (nep)bladeren, planken, schijven hout, dennenappels en dieren die leven in het bos. Leg een bruin/oranje kleed neer wat dienst kan doen als bladeren die van de bomen zijn gevallen, of gebruik Engels karton in deze kleuren. Knip een rond stuk rood karton voor 1/4 in en schuif een deel van het karton erin, zodat het lijkt op de bovenkant van een paddenstoel. Witte stippen maken het compleet.

Thema Gi-ga-groen: water – Hang praatplaten van boten op of foto’s van havens en gebouwen rondom de haven. Ga in de buurt van school kijken bij water, misschien is er wel een brug, veerpont of dijk. Maak hier foto’s van en hang deze op. Zorg in het aanvullend wereldspel materiaal voor kleine en grote boten, een kapitein en dieren die onder water leven. Leg een blauw kleed neer wat dienst kan doen als water, of gebruik blauw crêpepapier, vliegerpapier, of blauw A4 papier. Grote stenen lokken spel uit zoals het balanceren van materiaal en bouwen van oevers.

Thema Gi-ga-groen: (moes)tuin – Hang praatplaten of afbeeldingen op van een moestuin, een tuin, kleurrijke bloemen of bloemvelden in de bouwhoek of maak foto’s van tuinen rondom de school. Leg groene kleden of kunstgras neer om het bouwen van bloemen, gewassen en planten te stimuleren. Zorg in het aanvullend wereldspel materiaal voor (nep)bloemen, takken, schijven hout en planken. Gekleurde blokken en kleurige loose parts zullen het spel van kinderen ook ten goede komen.

Naast de inrichting is de begeleiding van het spel in de bouwhoek natuurlijk belangrijk bij het stimuleren van kinderen. Zorg dat je betrokken bent bij het spel van de kinderen en observeer hoe er wordt gebouwd. Op die manier kun je de volgende dag weer aansluiten bij de behoeften van jouw leerlingen.

Downloads

De downloads bij dit blogbericht zijn:

Inspiratie- en materialenlijst

 

Hopelijk heeft deze blog je geïnspireerd om met je bouwhoek aan de slag te gaan. Wil je meer van mijn klas en bouwhoek zien? Volg me dan op Instagram @deklasvanjufmaartje. Heb je nog tips voor een uitdagende bouwhoek, deel ze dan in de Facebook-groep Vrienden van Kleuteruniversiteit.