Inspiratieblog: ICT in de kleuterklas

Maaike van Goozen is leerkracht op basisschool het Mozaïek in Alphen aan den Rijn en ambassadeur bij Kleuteruniversiteit. Zij heeft een aantal jaren gewerkt bij de kleuters en staat nu voor groep 3.

Tablets! Veel scholen hebben ze of zijn bezig zich te oriënteren op de inzetbaarheid in hun onderwijs van dit hulpmiddel. Bij ons op school zetten we tablets al een aantal jaar in. In dit blog vertel ik je hoe je tablets in jouw groep kunt inzetten en waar je op moet letten bij het gebruik.

Als je al eens op een inspiratiedag van Kleuteruniversiteit bent geweest, heb je misschien wel de workshop van meester Sander gevolgd. Hij vertelt in deze workshop over de mogelijkheden van tablets in jouw groep en laat dit door middel van praktische voorbeelden zien. Deze workshop is zeker de moeite waard om te volgen als je na het lezen van deze blog nog vragen hebt, of misschien nieuwsgierig bent geworden naar meer. Deze workshop en de nieuwe app ‘Leesklas’ van Kleuteruniversiteit waren voor mij een goede reden om een blog te schrijven met als doel jou te inspireren.

Voordat je gaat starten met het werken met tablets, of andere vormen van ICT, heb je een goede basis nodig. Om deze basis vast te stellen is er een overzichtelijk hulpmiddel van Kennisnet: het Vier in balans-model. Dit model beschrijft zogenaamde randvoorwaarden om gewenste opbrengsten met ICT te krijgen:

1. Visie:
   Waarom werken jullie met ICT bij de kleuters? Wat is jullie doel? Denk als team na wat de meerwaarde is van het inzetten van ICT in de klas.
2. Deskundigheid:
   Niets is vervelender dan een les die niet lekker loopt, dus je bereid je goed voor. Hetzelfde geldt voor een les met tablets. Zorg dat je weet hoe ze werken. Waar zitten de apps, hoe werkt het geluid, heb je een inlogcode nodig? Als je al deze dingen goed controleert scheelt dat je veel gedoe als de kinderen al startklaar zitten.
3. Inhoud en toepassingen:
   Welke applicaties gaan jullie aanschaffen? Dit hangt mede samen met jullie visie. Waar wil je dat de kinderen aan werken, wat hebben de kinderen uit jouw groep nodig? Als je hier een beeld bij hebt, kun je op zoek naar applicaties. Houd er rekening mee dat de meeste apps geld kosten.
4. Infrastructuur:
   Deze voorwaarden liggen voornamelijk in de handen van de ICT-er bij jullie op school. Zijn de tablets aangesloten op het WiFi-netwerk, zijn ze gesynchroniseerd met elkaar, waar kun je de tablets na schooltijd opladen en bewaren?

Als je over al deze punten hebt nagedacht, is het tijd om te beginnen. Zelf vind ik het belangrijk om de tablets altijd met een doel in te zetten. Op school zijn tablets om te leren, thuis mag je er (misschien) lekker op spelen. Bij mij in de klas zijn de opdrachten dan ook meestal verwerkingsopdrachten na een kringactiviteit. Zo kun je met de camera van de tablet de kinderen foto’s laten maken. Als je in de kring een bepaalde klank hebt aangeboden, kunnen de kinderen voorwerpen opzoeken waarin deze klank voorkomt. De foto’s die ze hiervan maken kun je later in de kring weer met elkaar bespreken op het digibord.

Het meest gebruik ik applicaties die gerichte onderwijsdoelen bieden. Zo is er een app met een letterdoos waar kinderen woorden mee kunnen maken, zijn er apps waarbij kinderen kunnen oefenen met vormen of tellen en apps die digitale prentenboeken voorlezen. De keuze is reuze!

Kleuteruniversiteit heeft ook een aantal apps gemaakt. Er zijn vijf verschillende apps, gemaakt door juf Marije en juf Sanne, die ik hieronder kort met jullie zal bespreken:

Klankklas: Deze app bestaat uit drie afzonderlijke delen die ieder andere letters aanbieden. Deze apps bieden spelenderwijs de klanken aan die tijdens de eerste periode van het leesproces aan bod komen.
Daarnaast worden er diverse begrippen aangeboden die eveneens belangrijk zijn voor het aanvankelijk lezen, namelijk; eerste, begin, middelste, eind, achteraan, als laatste enz. De app is te spelen in twee niveaus. Je kunt deze app goed inzetten voor kinderen die al wat meer willen op het gebied van letters, of juist voor kinderen die extra oefening nodig hebben aan het eind van groep 2.

Robots:
In deze app worden spelenderwijs de volgende, rekenkundige, begrippen aangeboden: kleuren, vormen, cijfers en hoeveelheden en reeksen. Mijn ervaring is dat de app er mooi uitziet en kinderen zeer aanspreekt. Ook weer een mooie aanvulling op kringactiviteiten en ook in te zetten als extra herhaling.

Leesklas: Deze app oefent spelenderwijs het leren lezen en doet dit door middel van verschillende spellen: hakken en plakken van woorden, woorden lezen, zinnen lezen en verhaaltjes lezen. Ook kinderen die nog niet lezen, kunnen deze app goed gebruiken door de auditieve ondersteuning die wordt geboden.

Deze laatste app is de nieuwste app van Kleuteruniversiteit en is erg leuk om te gebruiken rond eind groep 2. De kinderen maken op een speelse manier kennis met het hakken en plakken van woorden. Ze zien mooie plaatjes en de woorden/klanken worden hardop voorgelezen. Deze app is ook zeker in groep 3 goed te gebruiken. Het onderdeel verhaaltjes lezen laat kinderen namelijk oefenen in het begrijpend lezen van een stuk tekst.

Bij deze app mocht ik van Kleuteruniversiteit twee verschillende materialen ontwikkelen die je als aanvulling bij de app kunt inzetten. De woordkaarten bestaan uit een deel van de woorden die in de app worden aangeboden. Zo kun je deze woorden eerst in de kring met elkaar bespreken en auditieve oefeningen met de kinderen uitvoeren, zodat ze daarna in de app snel aan de slag kunnen.

De stempelbladen kun je als verwerking in de schrijfhoek gebruiken als de kinderen de kringactiviteit en de app hebben voltooid.  Ze kunnen de woordkaarten hierbij gebruiken als visuele ondersteuning. Je zou ze ook alleen de eerste letter van een woord kunnen laten stempelen of laat kinderen die al wat verder zijn een zin schrijven die van toepassing is op het plaatje.

Ik hoop dat mijn blog je enthousiast heeft gemaakt over het werken met tablets. Mocht je de bijlagen gebruiken, zie ik graag foto’s in de Vrienden van Kleuteruniversiteit Facebookpagina natuurlijk! In die groep delen gebruikers van Kleuteruniversiteit hun ervaringen en inspireren ze elkaar met nieuwe ideeën. En mocht je nog vragen hebben kun je ze altijd stellen via ambassadeurs@kleuteruniversiteit.nl